zeeland 127
leveren Delta nog niets op
Crisis noopt sterrestaurant Nolet
Het Reymerswale deuren te sluiten
De meeste
honderdjarigen
zijn Zeeuws
zaterdag 18 september 2010
iiHiiiiwii'iiiiiiiiiii mi—ui mi'i'na 111uil'iiimiiiMiniiii
BIJ NADER
In het artikel over het Kustlaborato-
rium in de krant van vrijdag is Mar
ten Wiersma genoemd als direc
teur van de stichting Het Zeeuwse
Landschap. Fout! De naam van die
directeur luidt Marten Hemminga.
DEN HAAG - Zeeland biedt de groot
ste kans om de gezegende leeftijd
van honderd jaar te bereiken. Per
100.000 inwoners telt de kustpro
vincie 14,6 mensen die voor 1910
geboren zijn.
In Noord-Brabant is die kans juist
weer het geringst. Daar hebben
maar 7,6 mensen per 100.000 in
woners de burgemeester op be
zoek gehad voor hun honderdste
verjaardag. Dat blijkt uit de naar
provincies uitgesplitste cijfers van
het Centraal Bureau voor de Statis
tiek. Zeeland telt relatief weinig in
woners (381.000) en een sterk ver
grijzende bevolking. CBS-wóord-
voerder Jan Latten: „Met 56 men
sen boven de 100 jaar in Zeeland
bestaat een gerede kans dat de
helft: volgend jaar is overleden. Het
cijfer zou in één jaar zo maar kun
nen zakken naar de 40 en dan
blijkt de topnotering van nu zeer
marginaal te zijn geweest. Je hebt
meerdere jaren nodig om echt con
clusies te kunnen trekken."
KINDEROPVANG OP
Dagopvang O tot 4 jaar
Buitenschoolse opvang 4 tot 52 jaar
Wee kendo ova ng 0 lot 12 jaar
Axel
Goes
Hulst
Philippine
Schoondijke
Terneuzen
langs
van maandag t/m zondag
19.00 uur
www.juuitje.nl
Delta de aandeelhouders zelfs nog
toestemming om 97 miljoen euro
te steken in een vierde productie
lijn. In Provinciale Staten klinkt
kritiek. Extra geld, terwijl de fa
briek net is gekocht? Is er wel een
goede toekomstvisie, luidt de
vraag. De directie stelt dat zonder
die investering Solland niet voor
uit kan. De aandeelhouders zien
zich gedwongen in te stemmen.
Maar lekker zit het de Statenleden
niet. Dat komt ook omdat de Sta
ten meer investeringen van Delta
in Zeeland willen zien.
In november 2008 is Solland Solar
nog de grootste groeier volgens
het Financieele Dagblad met een
omzetgroei van 2819 procent.
Maar de economische crisis knalt
er keihard in. Een paar maanden
later is Solland één van de eerste
die wegens stagnatie van de omzet
werktijdverkorting moet aanvra
foto ANP
gen en negentig arbeidsplaatsen
schrapt.
Moederbedrijf Delta ziet de cijfers
kelderen en maakt in maart dit
jaar bekend dat het zijn verlies
moet nemen op zowel Solland als
Biovalue. Delta boekt 46 miljoen
euro af op Biovalue in Delfzijl en
besluit in juli de fabriek te sluiten
en te slopen. In totaal heeft het
avontuur 85 miljoen euro gekost
(bouw en afschrijving). Zwabbe
rend overheidsbeleid heeft de busi-
nesscase onderuit gehaald. De bij-
mengverplichting is uiteindelijk
verlaagd naar vier procent. Boven
dien dumpen Amerikaanse fabrie
ken met subsidie biodiesel op de
Europese markt.
De problemen bij Solland zijn van
andere aard. In 2008 kon het niet
op. De vraag was zo groot dat er
problemen dreigden bij de aan
voer van silicium, de grondstof
van wavers (plakken waaruit cel
len worden gemaakt). De grote
vraag zorgde voor hogere prijzen.
Om een tekort aan silicium te
voorkomen, sloot Solland langlo
pende, dure, contracten af
Toen de vraag in 2009 in elkaar
stortte (economische crisis en con
currentie uit China) moest Delta
ingrijpen. Contracten werden ont
bonden en nieuwe prijzen werden
afgesproken. Afkoopsommen en
niet verkochte voorraden kostten
Delta 36 miljoen euro. De fabriek
zelf draaide een verlies van 15 mil
joen.
Delta verwachtte dat die ingrepen
voldoende zouden zijn. Maar deze
week bleek dat de omzet welis
waar met 50 procent is toegeno
men, maar dat het bedrijf nog
steeds verlies maakt. Delta moet
wederom haar verlies nemen. Hoe
veel is nog niet duidelijk, maar in
het ergste geval zo'n 80 miljoen eu
ro. Daardoor zal de winst van Del
ta over dit jaar verdampen.
Zwabberend overheidsbeleid, con
currentie en economische crisis
hebben het Delta moeilijk ge
maakt. Aan de andere kant lijkt
het alsof Delta's voornaamste doel
in de komende jaren de bouw is
van een tweede kerncentrale is. Al
le energie is daarop gericht.
Wat nu? Voor aandeelhouders,
Raad van Commissarissen en di
rectie is het zinnig de koerö van
het bedrijf nog eens tegen het
licht te houden. En Solland? Er
mee stoppen is geld wegsmijten.
Het ligt meer voor de hand actief
te blijven in de ontwikkeling van
zonnecellen en de productie on
der licentie aan een partner uit te
besteden.
wé nie weze, mae je weet ier wel
licht wè de weg." Die zei: „lek ben
Mohammed en maak hier alles
schoon." Allee toch", zei ik. „Al-
laa", zeit'n.'k Vroeg of at'n ons
naè de plekke kon brienge daè ze
aolles verstiere. Dat deed 'n en me
kwaeme in een hal, zó groat, zó
immens groat a je 't nie begriepe
kan. Daè stoenge aol groate kisten
en lópende banden. Mohammed
zei wat tegen een man en die
kwam naè ons toe en ik dee op
nieuw m'n verhaal. Die most
vreêd lache en zei: „Kom mae."
Me goenge naè een groate kiste vol
mie bolletjes. Die zei tegen m'n
vrouwe a ze d'r tasse open most
ouwe en die deed 'n glad vol mie
van die bollen. „Gaè noe mae
gauw wig, wan je meug' ier glad
nie komme", zeit 'n en verdween.
Afijn, ons wig en eigenlijk eêl te-
vree, wan m' ao vee meêr bollen
as a me besteld ao. Toen bedocht
de vrouwe a me dat cadeau van
twï meter nog nie ao. Ik vrom naè
binnen en me wee 'emeld bie de
balie. Dat wuufje most ok a lache,
~mae even laeter kreeg ik een zakje
mie vuuf bolletjes in. 'Muscari bot-
ryoidese (blauwe druifjes)' stoeng
'r op 't zakje en 'om de vijftig centi
meter uitplanten'. Zó kom je an
twï meter. Goeiendag, op zó 'n me-
niere kan 'k ok wat wiggeve. Op
de heenweg ao me a zitte bedien-
ke oe a dat most in de trein mie
die twï meter, mae noe ao me wè
vuufonderd meter in de tasse. Het
aollerergste was nog a d' are weke
onze bestelling thuuskwam mie
een rekenienge inclusief verzend
kosten en het twï-meterpakket.
En nog vee erger is a me begrepen
a me noe toet varre nae ons
doad de reclame van blombollen
thuus'estierd kriege. M' ope at het
gauw voorjaer wordt.
Reacties: Werrilaan 21,
4453 CA 's-Heerenhoek.
E-maikcn.zeeuwsGPzeelandnet.nl
door Luc Oggel
YERSEKE - Restaurant Nólet het
Reymerswaele in Yerseke, met een
Michelinster, sluit per 1 oktober de
deuren. Volgens eigenaar Danny
Nolet gaat het de laatste paar jaar
vanwege de economische crisis
'minder en minder'. „De weekein
den zijn geen probleem, maar
doordeweeks zitten we met een
bijna leeg restaurant."
Volgens Nolet laat vooral het be
drijfsleven het afweten. „Normaal
hadden we nog regelmatig zaken-
lunches of diners." Concurrentie
van de vele andere en goedkopere
restaurants in Yerseke speelt geen
rol, zegt de restaurateur.
Het aanpalende restaurant Vistro,
ook van Nolet en zijn broer Juri,
blijft wel open en gaat voortaan ze
ven dagen per week draaien.
Het Reymerswaele alleen in het
weekeinde openen is geen optie,
aldus Danny Nolet. „Mijn perso
neel komt natuurlijk niet voor
twee dagen werken." Personele
consequenties van de sluiting zijn
nog niet duidelijk.
De beslissing om dicht te gaan
doet pijn, erkent Nolet. Het restau
rant, een echt familiebedrijf, be
staat al 39 jaar en voert daarvan 35
jaar een Michelinster. „Het kan
niet anders, je kunt niet met ver
lies blijven doordraaien."
De Reimerswaalse burgemeester
Jan Huisman spreekt van een 'dra
ma voor de ondernemer'. „Dat in
de eerste plaats. Daarnaast is het
een verlies en een verarming voor
Yerseke en Reimerswaal."
Reimerswaal telt na 1 oktober nog
één sterrestaurant, Inter Scaldes in
Kruiningen dat twee Michelinster-
ren heeft. Gastvrouw Claudia Bre
vet zegt ontdaan te zijn door het
nieuws van de sluiting van Hét
Reymerswaele. „Onvoorstelbaar,
het is een gevestigde naam die bij
Zeeland hoort." Op Inter Scaldes
heeft de crisis geen invloed. „Inte
gendeel, wij draaien één van de
beste jaren ooit. We zijn goed uit
de bus gekomen in verschillende
publicaties, dat is toch belangrijk
in deze tijd."
Brevet betreurt het dat Zeeland als
culinaire provincie achteruitgaat.
Vorig jaar al ging met Het Veer
huis in Wolphaartsdijk een ster-
renstaurant verloren, door de ver
huizing naar Goes. Dat werd geen
succes.
Peter Arkenbout van de Zeeuwse
afdeling van Koninklijke Floreca
Nederland vindt het 'spijtig' dat
Het Reymerswaele sluit. „We zijn
wel verheugd dat de kookkunsten
van Nolet worden voortgezet in
de Vistro."
