19 reizen
Zwieren en slenteren in Zagreb
7^
In Zagreb wandel je van markten met
SS-prullaria via terrassen naar stads
parken met dansende ouderen.
Maarten Vermeulen verkent de
Kroatische hoofdstad.
IJsL^ reizen@wegener.nl
024-3650360
Zaterdag 11 september 2010
Het plafond van een van
de oudste plekjes van
Zagreb is zwartgebla
kerd. De warmte van
tientallen kaarsen die
pelgrims in deze stadspoort achter
lieten, waait in golven door de
overwelving en vervliegt in de bui
tenlucht. Beschermd door een gla
zen plaat en vergezeld door bloe
men en goudgekleurde versierin
gen slaat een jonge Madonna de
gelovigen gade. Een grote brand
verwoeste in 1731 de houten delen
van de poort. Volgens overlevering
bleef alleen de muurschildering
ongedeerd.
De gelovige Kroaten weten wel
raad met zo'n wonder. Nadat Joe
goslavië uiteenviel en de commu
nistische staatsbemoeienis ver
dween, beleefde het katholicisme
een opleving. Op zondagochtend
zitten alle belangrijke kerken in de
Kroatische hoofdstad vol. De rust
die dan op straat heerst, duurt niet
lang, want 's middags draait de ho
reca alweer overuren.
Zagreb is een stad van tegenstellin
gen. Er zijn nauwe straatjes waar
oude panden elkaar al eeuwenlang
aanstaren en wijds opgezette flat-
wijken die slechts hier en daar
doen denken aan wat je in voor
malige Oostbloklanden ziet. In de
straten van het centrum groeien
nauwelijks bomen of planten,
maar dwars door de stad ligt een
reeks van weelderige parken waar
fonteinen verkoeling bieden. Het
grootste contrast valt pas op als je
plots een schuifelende bejaarde te
genkomt: Zagreb is vooral een
stad van jongeren, waar uiterlijk
en imago bepalen op welk deel
van het grote stadsplein Trg Bana
Jelacica je afspreekt. Bovendien
wordt het beeld van Zagreb be
paald door het tijdstip waarop je
de stad bezoekt.
09.00 uur - Zaterdagmarkt. Op
een van de vele pleintjes vullen
marktkooplui hun kramen. Naast
groente, fruit en veel bloemen is
er ook plaats voor antiek of wat
daarvoor moet doorgaan. Tussen
de rommel ligt een Duitse Stahl-
helm, compleet met SS-tekens.
Niemand kijkt er van op. Want er
is maar één oorlog in Kroatië en
dat is de strijd tussen de voormali
ge Joegoslavische republieken. De
herinnering daaraan is nog vers,
ook al had Zagreb, op enkele bom
bardementen na, relatief weinig te
lijden. Er wordt smalend gespro
ken over de buurlanden en er is
leedvermaak over Slovenië, dat als
eerste Balkanrepubliek de euro
mocht invoeren en moest meebe
talen aan de Griekse crisis. Tegelij
kertijd laat de economische tegen
wind ook de kuna (de Kroatische
munt) niet onberoerd. „Nieuwe
schoenen zijn nauwelijks te beta
len", klaagt de receptioniste van
hotel The President.
12.00 uur - Spitsuur. Geen auto's
die bumper aan bumper door de
stad kruipen. Het centrum is deels
afgesloten voor gemotoriseerd ver
keer en de meeste mensen maken
gebruik van de gratis trams.
Opgedofte jongeren slenteren
door de straten. De Kroatische
jeugd is extreem modebewust. De
schommelende oude vrouwen
met plastic tassen vol tomaten en
uien, vaak gekleed in gebloemde
rokken en gebreide vesten, zijn
inmiddels uit het straatbeeld ver
dwenen.
Geen straatje zo klein, of er is wel
een een terras te vinden. Niet voor
niets, want de inwoners van Zag
reb zijn grote liefhebbers van eten
en drinken.
De opzet van de historische bin
nenstad maakt verdwalen nage
noeg onmogelijk. Het stratenplan
is een erfenis van de Habsburgse
overheersing. Uit die tijd stamt
ook de in 1895 geopende schouw
burg op het Plein van maarschalk
Tito, die niet ver van Zagreb is ge
boren. Veel inwoners van Zagreb
beschouwen het gebouw als pronk
stuk van hun stad en dat is niet
ten onrechte. Naast de kathedraal
en de historische bovenstad moet
de stad het vooral hebben van de
vrolijke, onbezonnen sfeer. Veel
historie is verdwenen doordat ge
bouwen lange tijd werden opge
trokken uit snel eroderend zand
steen. Nu bepalen vooral de negen
tiende eeuwse vierkante blokste-
nen het straatbeeld.
15.00 uur - Dansen. In een mu
ziektent in een van de parken die
verspreid door de stad liggen,
speelt een bandje liedjes van de
Beatles. Vijftigers en zestigers
staan op van hun stoel en wagen
een dansje. Na elk nummer klinkt
applaus. Dansen op straat is hier
helemaal niet gek, verzekert een
Kroatische vrouw. „De discothe
ken zijn voor jongeren, dit is de
plek voor ouderen." Het bandje
zet weer in en daar zwieren de
dansparen verder over het grind.
Het is tekenend voor de gemoede
lijkheid waarmee de inwoners van
Zagreb het bestaan in de stad bena
deren. Een politieagent is een zeld
zaamheid op straat. „Omdat het
niet nodig is", zeggen de Zagreb-
bers zelf Het dagelijkse leven hier
lijkt op het leven zoals dat in Ne
derland bestond in de jaren vijftig
van de vorige eeuw. Alleen de Yu-
go's en Zastava's (Oost-Europese
auto's) zie je bijna niet meer.
rjf Reageren?
redactie.reizen@wegener.nl
Genieten van een
Kroatisch wijntje
Rondom Zagreb liggen heuvels,
bezaaid met kleine dorpjes.
Daartussenin liggen tientallen
kleine wijngaarden. De Kroati
sche wijn is van uitstekende
kwaliteit, maar moeilijk te ver
krijgen, zeker in het buitenland.
De wijngaarden zijn klein, zo
dat elke boer maar een beperkt
aantal liters wijn kan maken.
De Vinska Ceska (wijnroute)
verbindt veel van de wijngaar
den. Bezoekers kunnen er wijn
proeven en een hapje eten.
Wie zeker wil zijn van een maal
tijd, doet er goed aan van tevo
ren zijn komst kenbaar te ma
ken.
KROATIË
ITALIË
MIDDELLANDSE ZEE
m Kroatië heeft duizenden kilome
ters kustlijn langs de Adriati-
sche zee met tal van eilanden.
Daar bevinden zich de meeste
toeristen in het hoogseizoen.
Bezoek Zagreb in voor- of
najaar, bijvoorbeeld als vertrek
punt voor een reis langs de kust
of naar de wijngaarden.
Croatia Airlines vliegt twee
maal per dag vanaf Schiphol
naar Zagreb. Ook met trein of
auto is de stad goed bereikbaar.
Voor binnenlandse reizen is de
bus een beter alternatief dan de
trein. De binnenstad van Zagreb
is 's avonds afgesloten voor auto
verkeer, maar dankzij de gratis
trams is alles goed bereikbaar.
Cil www.tzzz.hr
www.kroatischverkeersbu-
reau.nl
www.croatiaairlines.com/nl
www.zagreb.com
www.zagreb-touristinfo.hr
