cultuur 113
Toegankelijk maar niet eendimensionaal
De presentatie
Veel prominenten bij Film by the Sea -.1».
Al draagt een aap een gouden ring...
POËZIE Terneuzense dichter André van der Veeke presenteert nieuw werk
www.pzc.nl/jacobcats
woensdag 8 september 2010
André van der Veeke, met zijn nieuwe bundel Rotterdam vertrekt: „Ik streef naar kale poëzie met hier en daar
krachtige, mooie beelden." foto Peter Nicolai
door Rolf Bosboom
Na de verschijning van
zijn positief ontvangen
bundel Moerasbeest Ver
driet (2006) leek het
even wat stiller geworden rond de
Terneuzense dichter André van
der Veeke. Toch is hij onvermin
derd blijven schrijven, uitmon
dend in diverse bundels die nu
'door omstandigheden' vrijwel ge
lijktijdig het licht zien. „Het is de
oogst van ongeveer tweeënhalf
jaar."
Recent verscheen al De Zoeaaf,
een bijzondere uitgave van een cy
clus (over Van der Veekes over
grootvader) die ook was opgeno
men in Moerasbeest Verdriet. Bin
nenkort wordt Blauw als ijs ver
wacht, met onder meer een serie
gedichten waarin Zeeland een rol
speelt. En nu ligt er Rotterdam ver
trekt, een divers samengestelde
bundel met onder meer land
schapsgedichten en poëzie over fa
milieverhoudingen, verloren lief
des en de dood.
Het werk van Van der Veeke kan
als 'toegankelijk' worden omschre
ven. „Het afgelopen decennium
stonden als wijzers juist naar de
moeilijke poëzie. In die richting
zit ik niet. Ik houd van verstaanba
re poëzie, maar wel zonder dat het
- zoals bij Driek"van Wissen - een
dimensionaal wordt. Ik wil het
mysterie intact laten. Ik streef naar
kale poëzie met hier en daar krach
tige, mooie beelden."
Een grote inspiratiebron daarbij is
voor Van der Veeke dichter Jan Eij-
kelboom (1926-2008) geweest. „Ik
bewonderde hem zeer. Hij was on
gelooflijk aimabel en wees mij de
weg binnen de poëzie, door heel
concreet aanwijzingen te geven.
Zijn eerste regel luidde: wees con
creet. Het is als dichter heel belang
rijk om zo'n ijkpunt te hebben,
aangezien je in deze branche toch
doorgaans op jezelf bent aangewe
zen."
Hij zou mijn nieuwe bundel inleiden,
de bekende door ouderdom gebogen
dichter
met zijn reputatie van Hollandse
scherpte
overwonnen ondeugden
Hij was mijn dichtvader die ik jaren
vanuit de verte bewonderde
Ik leerde hem persoonlijk kennen
in het grijze hart van zijn stad
Als door een wonder
ging hij ook van mijn poëzie houden
Dat meldde hij in handgeschreven
brieven
De dag van de presentatie
begon met kleinzielige vansprekend
heid
Even leek het of ik alles bedacht had:
ik was geen dichter, ik had geen
stem,
maar later zag ik in de krant mijn
naakte kop
In de overvolle poëzie-arena
Eij keiboom, toen al ziek, zou in
2006 een inleiding verzorgen bij
de presentatie van Moerasbeest Ver
driet. Het verloop daarvan is, on
der de titel 'De presentatie' (zie bo
ven), in poëzievorm terug te vin
den in Rotterdam vertrekt, als eer
betoon aan de 'dichtvader'.
De nieuwe bundel ontleent haar
naam aan de vijftiendelige cyclus
waarmee deze begint. Van der
Veeke schetst hierin het naoorlog
se Rotterdam-Zuid, waar hij op
groeide. Het is de periode van op
bouw, van een geboortegolf, van
woningnood „We woonden met
vijf volwassenen en drie kinderen
op een bovenetage die nu geschikt
schuifelde hij met een zijwaartse
krabachtige
beweging naar de microfoon,
noemde mijn naam,
las aarzelend een paar regels
uit een gedicht en zweeg abrupt
Ik was op de hoogte van zijn bijna
fatale
epileptische aanval en had die
gemakshalve verdonkeremaand
Het niets vermoedende publiek be
keek
de oude dichter echter met verbijste
ring
Waarom maakte hij zijn reputatie
niet waar?
Op dat verstomde moment had ik
hem moeten omarmen
Maar er was een obstakel: mijn be
wondering
Ik wist niets beters te doen
dan zelf het woord te nemen
en zijn aangekondigde dood
met dichtregels te lijf te gaan
zou zijn voor één of twee perso
nen."
Het is zeker geen nostalgisch be
doelde cyclus. „Ik probeer een
soort parallel beeld te schetsen
van de stad én de ontwikkeling
van mezelf als kind", zegt Van der
Veeke. De omstandigheden leid
den tot een gevoel van vervreem
ding. „Die ontwikkeling loopt uit
op een vertrek uit de stad, dat op
nieuw pijn en een gevoel van ont
worteld zijn veroorzaakt."
Rotterdam vertrekt is verschenen bij uit
geverij De Contrabas. Prijs: €12,50. Vol
gende maand verschijnt bij uitgeverij Li-
verse Blauw als ijs.
VLISSINGEN - Film by the Sea ver
wacht dit jaar veel prominente gas
ten. Naast Anton Corbijn, regis
seur van de openingsfilm The Ame
rican, wordt gerekend op de komst
van onder anderen actrice Thekia
Reuten en acteur Johan Leysen -
beiden in Corbijns film te zien -
en de Duitse muzikant Herbert
Grönemeyer, die de muziek voor
The American schreef
Op de gastenlijst voor het ope
ningsweekend prijken verder de
namen van onder anderen Bart
Chabot (presentator van het ope
ningsgala), Willeke van Ammel-
rooy, Reinout Oerlemans, Jan Rot,
Rifka Lodeizen, ]os Stelling, Tho
mas Acda, Gijs van de Westelaken,
Loes Luca, George Sluizer, Thomas
Rosenboom, Manon Uphoff, An-
nejet van der Zijl, Christine Otten,
Marleen Gorris, Nelleke Noorder-
vliet, Marion Bloem, Helga Ruebsa-
men, Judith Herzberg, Pieter Ver-
hoeff Mensje van Keulen, Frans
Weisz en Connie Palmen.
Julie Bertuccelli, regisseur van The
Tree (openingsfilm Film- en Litera
tuurprogramma), is eveneens ko
mend weekeinde aanwezig. Later
worden meer buitenlandse regis
seurs van competitiefilms verwel
Thekla Reuten in The American. De actrice zal vrijdag de opening van Film
by the Sea, als The American in première gaat, bijwonen.
komd: Simone Horrocks, James
Ivory en Zeki Demirkubuz.
Andere hoge gasten zijn de Britse
schrijver Redmond O'Hanlon, de
Franse scenarist Jean-Claude Car
rière (winnaar Lifetime Achieve
ment Award) en actrice Gabourey
Sidibe, de hoofdrolspeelster uit Pre
cious, winnaar van de PZC Award.
De twaalfde editie van Film by the
Sea begint vrijdag en duurt tot en
en met zondag 19 september. We
gens grote belangstelling zijn er
extra voorstellingen: dinsdag 14
september om 16.00 uur van The
American en donderdag 16 septem
ber om 21.00 uur van de ringrij-
dersfilm Zeeuwse Ridders.
Meer agendanieuws
en de volledige
filmagenda
op de website
van deze krant.
OP PAD
Goes
Turkse en Marokkaanse Iftar-maaltijd met
lezing over de riten van de ramadan en
optreden van Turkse Derwisj-dansgroep.
Stichting Variant Goes, wijkgebouw De
Spinne, 19.30 uur. Inschrijven:
06-18279512 of c.diribas@kpnplanet.nl.
Kamperland
Zeeuws Planetarium, wisselende ope
ningstijden: www.zeeuwsplanetarium.nl
Kapelle
Openstelling hervormde kerk, 13.30 tot
17.00 uur. Toren beklimmen is mogelijk.
Kerkwerve
Tocht met scootmobiels vanaf café de
Heerenkeet. Aanmelden bij Johan Bax;
0111-415608 of email:
jpbax@zeelandnet.nl.
Middelburg
Lezing van Stichting I.S.I.S. over Avatars:
mythe of werkelijkheid? Vind uw kompas
naar de toekomst. Meer informatie:
www.stichtingisis.org of bel (0118)
643908/06 27234368.
Zeeuwse Bibliotheek, 19.15 uur.
Oostkapelle
Natuurspreekuur 'Daar vraag je me wat'.
Tijdens deze maandelijks terugkerende ac
tiviteit kunnen bezoekers van het mu
seum vragen stellen over hun eigen na-
tuurvondsten en waarnemingen aan biolo
ge en collectiebeheerder Betty Ras. Het
laten determineren van biologische objec
ten uit oude verzamelingen behoort ook
tot de mogelijkheden.
Museum Terra Maris, 13.30 uur-15.30
uur.
Veere
Beklimmen toren en bezichtigen kerk en
muziek-installatie van Dies Ie Due.
Grote Kerk 11.00-17.00 uur.
Zoutelande
Bezichtigen van in aanleg 13e eeuwse Ca-
tharinakerk van 11.00 tot 15.00 uur.
PODIUM
Middelburg
Lange Jan Miniconcert
Nanette Murre (dwarsfluit) en Rudi de
Munck (orgel) geven een concert.
Koorkerk, 15.00 uur.
Nieuw- en Sint Joosland.
Bij het Middelburgse aquaduct in aan
bouw wordt de musical 'Man van La Man-
cha' opgevoerd.
De originele musicalversie wordt uitge
voerd onder regie van Willem Nijssen. Or
kest: Onda Nieuw- en St. Joosland o.l.v.
Cora Dellebeke. Dans: Stichting Dansz
o.l.v. Lia en Vera Sorber. Koor: 'Pontifex'
o.l.v. Bea Zwadlo
Dampoort N57, 20.00 uur.
