buitenlandI 9
onder de tafel in Christchurch
Scepsis
over
bestand
'LAT-relatie' is laatste kans voor België
Modderstromen
in Guatemala
eisen 38 levens
ETA
Waalse politici:
einde is in zicht
maandag 6 september 2010
"•'tammm
terdagmorgen zo hard mogelijk
door het huis om haar tienjarige
dochter wakker te maken. „Het
was heel angstaanjagend", vertelt
de Nederlandse, die veertien jaar
in Nieuw-Zeeland woont, door de
telefoon.
De aardbeving die het zuidelijke ei
land zaterdagochtend vroeg (loka
le tijd) trof, was zwaar. De hevig
ste schok was 7.1 op de schaal van
Richter. In het centrum van Chris-
tchurch stortten hele gevels op
straat. Schuilen onder een tafel,
bed of deurpost, dat zijn de beste
plaatsen.
„Mijn dochter leert dat op school,
dus weet ik het ook", vertelt Kou-
wenberg, die in het oosten van de
stad woont. „Binnen twee secon
den stond ik onder een deurpost."
De schok duurde zo'n 45 secon
den, herinnert de 62-jarige Annie
van der Dussen zich.
„Maar het leek veel langer. Het
was alsof het huis een halve meter
werd opgetild."
weg in Christchurch. De aardbeving van zaterdag vernielde gebouwen, huizen en spoorlijnen. Er vielen geen dode-
foto David Alexander/AP
De schade bij Kouwenberg en Van
der Dussen viel mee. Geen ge
scheurde muren, alleen een paar
omgevallen fotolijstjes en gebro
ken serviesgoed. Maar in het stads
hart zijn negentig oude gebouwen
ingestort. In totaal raakten vijfhon
derd panden zo zwaar beschadigd
dat ze als verloren worden be
schouwd. De lokale overheid schat
dat herstellen van de schade zeker
één miljard euro zal kosten. In
Christchurch en het nabijgelegen
Kaiapoi was een uitgaansverbod
van kracht in de eerste nacht na
de beving. Inmiddels komt het
'normale' leven weer op gang, al
moet het water uit de kraan nog
worden gekookt om eventuele bac
teriën te doden.
Wonder boven wonder vielen er
geen doden. Eén man werd in kri
tieke toestand naar het ziekenhuis
gebracht nadat een schoorsteen op
hem was gevallen. Een ander
moest zich laten behandelen voor
flinke snijwonden. Dat wonder is
sinds de beving nog steeds het ge
sprek van de dag, aldus Kouwen
berg. „Het had veel erger kunnen
zijn, zeggen de mensen." Het vroe
ge tijdstip van de beving moet de
reden zijn voor de weinige zwaar
gewonden, denkt Van der Dussen.
De meeste gebouwen in de stad
zijn aardbevingbestendig, ge
bouwd omdat Nieuw-Zeeland op
een breuk in de aardkorst ligt waar
jaarlijkse talloze kleine en grotere
bevingen plaatsvinden. Meestal
zonder gevolgen.
Twee dagen later zit de schrik er
nog goed in bij Theo Boekei (64)
en zijn partner. In hun huis in het
landelijke Courtenay, op zo'n veer
tig kilometer van Christchurch,
stonden zij doodsangsten uit. Na
dat de stroom was uitgevallen za
ten ze ineens in het donker, zon
der telefoon. De eerste buren pas
een halve kilometer verderop.
De 64-jarige Boekei heeft geen be
hoefte zijn emoties te verhullen.
„Ik heb het gevoel dat dit mijn
huis niet meer is. Ik voelde me vei
lig, maar tegenover zulk geweld sta
je machteloos."
Wonen op Ket platteland was al
tijd mooi en vredig, zegt hij, maar
die idylle is verstoord. „Maar ze
komt vast terug."
Spaanse regering wil slechts
de 'definitieve afzwering van
het geweld'.
ETA kondigde eerder bestan
den af, maar hield zich daar
nooit aan.
BARCELONA - De socialistische rege
ring van premier Zapatero is niet
onder de indruk van de aankondi
ging door de ETA om de wapens
neer te leggen. Wantrouwen en
scepsis voerden de boventoon in
de eerste reacties. „Het enige dat
we van de ETA willen, is de defini
tieve afzwering van het geweld",
zei een regeringswoordvoerder.
De video die de Baskische afschei
dingsbeweging gisteren via de Brit
se zender BBC verspreidde is vaag
over de duur en de aard van het
bestand. Een van de drie gemasker
de figuren zegt dat de ETA 'geen
militaire actie meer zal onderne
men in de strijd voor de onafhan
kelijkheid van Baskenland'.
De Spanjaarden hebben dit soort
video's vaker gezien. De laatste
keer dat de terreurgroep een
staakt-het-vuren afkondigde was
in maart 2006. Dat duurde negen
maanden, een periode die de ETA
gebruikte om zich te herbewape
nen. Het lijkt erop dat ze nu is be
zweken onder druk van de politie
ke vleugel van de beweging. Vrij
dag deed de verboden partij Batas
una een dringend beroep op de
ETA om de wapens definitief neer
te leggen en het bestand te laten
controleren door onafhankelijke
internationale waarnemers.
Op de video ontkent de ETA elke
druk van buitenaf en zegt dat het
enkele maanden terug al tot de be
slissing is gekomen. Zeker is dat de
ETA de laatste twee jaar ernstig is
verzwakt door samenwerking tus
sen de Spaanse en Franse politie.
door onze correspondent
Hans de Bruijn
BRUSSEL - Tienduizenden Vlamin
gen hebben gisteren 'gegordeld',
zoals sinds 1981 elke eerste zondag
in september. De Gordel is een
tientallen kilometers lange fiets
tocht door het Vlaamse land rond
Brussel. Ogenschijnlijk een recrea
tief evenement, maar ook een poli
tieke manifestatie. Want met De
Gordel benadrukken de deelne
mers dat Brussel, hoe Franstalig de
hoofdstad ook is, op Vlaams
grondgebied ligt.
Dat steekt elk jaar weer aan de an
dere kant van de taalgrens, waar
ze Brussel als 'van ons' zien. In di
verse Vlaamse gemeenten rond
Brussel met een grote Franstalige
bevolking vonden de fietsers giste
ren dan ook punaises en kopspij
kers op hun weg. Jaarlijks terugke
rende pesterijtjes, maar in het
licht van de actuele politieke situa
tie extra venijnig. Deze Gordel had
niet op een gevoeliger moment
verreden kunnen worden.
Vrijdag mislukte, althans voorlo
pig, de kabinetsformatie onder lei
ding van de Waalse socialisten
(PS) van Elio Di Rupo en de
Vlaams-nationalistische N-VA van
Bart De Wever. Die ironie wil dat
als de formatie wél slaagt, deze der
tigste Gordel wel eens de laatste
kan zijn geweest. Met de staatsher
vorming die dan mogelijk volgt,
valt de noodzaak weg om de
Vlaamse aanspraken op het gebied
rond Brussel zo te benadrukken.
Die staatshervorming zou een
'LAT-relatie' betekenen tussen Wa
len en Vlamingen, met meer be
voegdheden en geld voor de lands
delen, zonder dat het meteen het
einde van België zou betekenen.
Het mocht niet zo zijn. Het wan
trouwen was te groot, vooral aan
Vlaamse kant, waar men zegt dat
Walen wel het geld willen maar
niet de bijbehorende budgettaire
verantwoordelijkheid.
Koning Albert geeft de moed nog
niet op. Met de benoeming van be
middelaars uit PS en N-VA, de
winnaars van de verkiezingen,
heeft hij een adempauze ingelast.
Kamervoorzitter Flahaut en Se
naatsvoorzitter Pieters moeten on
derzoeken of er kansen zijn door
te gaan. De andere partijen aan de
onderhandelingstafel, de Vlaamse
en Waalse christendemocraten en
groenen en de Vlaamse socialisten
zien nog mogelijkheden.
Er is geen andere keus. Andere par
tijen - zoals de liberale verliezers -
erbij halen, lost niets op. Nieuwe
verkiezingen zullen PS en N-VA
juist sterker maken, en dus de pat
stelling verergeren. Dan rest nog
maar één uitweg: zelfs geen
LAT-relatie, maar definitieve boe
delscheiding, het einde van België.
Alleen, daarover moeten diezelfde
partijen het dan wel eerst eens
worden.
En dat is nog moeilijker dan een
formatie.
Enkele Franstalige Belgische poli
tieke kopstukken waarschuwen dat
het einde van België in zicht is.
Demissionair vicepremier Laurette
Onkelinx (PS) heeft gisteren in de
krant La Dernière Heure gezegd
dat een splitsing overwogen moet
worden.
„We kunnen niet meer ontkennen
dat dat de wens is van-een groot
deel van de Vlaamse bevolking."
Premier Rudy Demotte van de
Waalse regioregering (ook PS): „We
hebben er de middelen en de capa
citeiten voor."
GUATEMALA-STAD - Aardverschui
vingen en modderstromen als ge
volg van zware regenval hebben in
Guatemala aan minstens 38 men
sen het leven gekost. Nog eens zes
tig mensen worden vermist.
De aardverschuivingen troffen on
der meer verkeer op de inter-Ame-
rikaanse snelweg, waar zaterdag
een bus deels werd bedolven en
twaalf mensen omkwamen.
Elders kwamen zes mensen om.
President Alvaro Colom kondigde
de noodtoestand af en waarschuw
de mensen snelwegen te mijden,
omdat het risico op aardverschui
vingen levensgroot was.
Uren later deed zich negentig kilo
meter verderop langs de snelweg
bij Nahuala een nieuwe aardver
schuiving voor, waarbij eveneens
een bus werd bedolven. De aard
verschuivingen worden veroor
zaakt door zware regenval.
