geld werk 123
Wat is het beste
"iekenhuis?
Dingen die nodig zijn, zijn meestal niet leuk
geldzaken
Vergelijkingssites
dinsdag 24 augustus 2010
door Corné van Zeijl
Vooral als er geen vliegende haast
bij is, zoals in het geval van staar-,
heup- en knieoperaties, zouden
consumenten zich vooraf kunnen
verdiepen in de keuzemogelijkhe
den.
Op de sites staan feitelijke gege
vens, zoals wachttijden en het aan
tal uitgevoerde operaties per jaar.
Daarnaast kunnen bezoekers lezen
over ervaringen van patiënten, bij
voorbeeld over de communicatie
in het ziekenhuis en over pijnbe
strijding. „Keuze-informatie op in
ternet moet net zo eenvoudig te
begrijpen zijn als de informatie
van vrienden of familie en moet te
gelijk betrouwbaar zijn", vindt
Damman. Maar de werkelijkheid
staat daar ver van af Probleem is
dat de sites de consument zo volle
dig mogelijk willen informeren,
zegt de onderzoeker. „De opzet
van 'hoe meer, hoe beter' sluit ech
ter niet aan bij hoe consumenten
informatie verwerken en keuzes
maken."
Uit een experiment dat Damman
uitvoerde, blijkt dat mensen een
ogenschijnlijk gemakkelijke keuze
toch vaak verkeerd maken. Zo
koos 12 procent van de responden
ten niet voor de beste zorgaanbie
der. Ook werd een kwart van de
vragen over de verstrekte keuze
informatie fout beantwoord.
„De informatie is lang niet altijd re
levant en er worden allerlei symbo
len en getallen door elkaar gepre
senteerd", verklaart Damman.
Ook het taalgebruik op de sites is
veel te ingewikkeld. „Termen van
beleidsmakers, zoals 'kwaliteitsin
dicatoren', worden vaak recht
streeks door sites overgenomen,
terwijl de meeste mensen geen
idee hebben wat dat precies bete
kent."
Om het gebruik te vergemakkelij
ken, moet de informatie beperkt
blijven tot de punten die mensen
meewegen in hun keuze, moet hel
der zijn wat de informatie bete
kent en moet deze eenduidig wor
den gepresenteerd, adviseert Dam
man.
De onderzoeker realiseert zich dat
het niet makkelijk is de websites te
vereenvoudigen. „Het betekent dat
de makers van de sites een voor
selectie van relevante informatie
moeten maken. Dus moeten ze
eerst nagaan wat zorgconsumen-
ten het meest belangrijk vinden."
Bijkomend probleem is dat de keu
zesites zich van elkaar willen on
derscheiden. Dat wordt moeilijker
als zij de aanbeveling opvolgen om
presentatiewijzen te standaardise
ren.
Maar dat er een markt voor verge
lijkingssites in de zorg is, staat
voor Damman vast. „Mensen ha
len op allerlei manieren informa
tie over de zorg bij elkaar. Ze wil
len niet alleen op de huisarts of de
buurvrouw afgaan, maar ook op
internet nagaan welke ervaringen
anderen hebben."
reageren?
W geld@wegener.nl
De bekendste websites die zorgaan
bieders vergelijken, zijn op dit mo
ment www.independer.nl en
www.kiesbeter.nl
Diverse zorgverzekeraars bieden
ook de mogellijkheid om ziekenhui
zen, klinieken en GGZ-instellingen
met elkaar te vergelijken. Let wel
op dat veel verzekeraars alleen de
eigen gecontracteerde zorgaanbie
ders in hun overzicht opnemen.
Verzekeraars die alle (ook niet-ge-
contracteerde) aanbieders vergelij
ken, zijn bijvoorbeeld VGZ en
Trias. Zie www.vgz.nl en
www.trias.nl
Iedere Nederlander heeft verplicht een zorgverzeke
ring en wil de meest geschikte zorg. Maar websites die
patiënten moeten helpen de beste zorgverlener te vin
den, zijn veel te ingewikkeld, zegt psycholoog Olga
Damman.
Hilbert Meijer
foto ANP
ie een nieuwe knie of
heup nodig heeft,
kan op internet rond
struinen om het zie
kenhuis op te sporen
met de beste artsen,
de minste complica
ties en de meest te
vreden patiënten.
Maar in de praktijk
komt daar weinig
van terecht. Patiën
ten lopen vast op de
websites, verdwalen in
een woud aan gegevens
en zien door de bomen
het bos niet meer. Gevolg
is dat ze afhaken en hoog
uit in hun omgeving wat
rondvragen waar ze het best te
rechtkunnen.
„Gezien de beperkte mogelijkhe
den van mensen om informatie
systematisch af te wegen, is het
geen wonder dat ze afhaken", con
cludeert psycholoog Olga Dam
man na uitvoerig onderzoek dat
zij uitvoerde bij het Nivel, het Ne
derlands Instituut voor onderzoek
van de gezondheidszorg. Ze ging
na hoe deze informatie wereld
wijd wordt gepresenteerd op inter
net en hoe dit patiënten helpt bij
het maken van keuzes in de zorg.
Damman promoveerde op haar on
derzoek aan de Universiteit van
Tilburg.
Zogeheten keuze-informatie is te
vinden op verschillende Neder
landse websites, bijvoorbeeld van
consumenten- en patiëntenorgani
saties, het door de overheid opge
zette kiesbeter.nl en de particulie
re vergelijkingssite Independer.nl
Dit soort websites kan geraad
pleegd worden voor bijvoorbeeld
thuiszorg, zorgverzekeringen,
maar ook voor de behandeling van
aandoeningen in ziekenhuizen.
De pensioenwereld staat op zijn
kop. Voor het eerst in de geschie
denis worden de pensioenen
mogelijk gekort. Hoewel de
meeste mensen een paar procent minder
inkomen wel zullen overleven, is het emo
tioneel gezien een enorme slag. Ook voor
mensen die hier geen pensioen trekken is
dit een eyeopener. Immers pensioen is, of
beter, was een pot met geld die ergens
stond en goed belegd werd. Daar hoefde je
verder geen zorgen over te hebben. Op je
65e kreeg je 70 procent van je oude inko
men. Maar dat was een waanvoorstelling.
De oudedagsvoorziening staat sterk onder
druk. Eerst werden de beleggingen hard ge
raakt door de beurscrisis. In de afgelopen
tien jaar heeft de aandelenportefeuille op
zijn best niets opgeleverd.
En nu is de rente bijna onder het vriespunt
gedaald. F.n dat is de belangrijkste reden
voor de verhoogde dijkbewaking. De veili
ge staatsobligaties leveren namelijk nog
maar een rendement van 2,5 procent op.
Dat is niet genoeg om straks aan alle ver
plichtingen te kunnen voldoen. Dan moet
je uitzonderlijke maatregelen nemen, zoals
het verlagen van de pensioenuitkeringen.
Als je hetzelfde uit de pensioenpot blijft
uitkeren, dan is de kas op een gegeven mo
ment leeg en is er niets meer over voor die
genen die straks met pensioen gaan.
De zogenoemde dekkingsgraad die de hui
dige beleggingen vergelijkt met de toekom
stige pensioenuitkeringen, is in een aantal
gevallen tot onder de 100 procent gedaald.
Dat betekent dat er minder in de pot zit
dan uitgekeerd moet worden. De toezicht
houder wil dat er minimaal 105 procent
aanwezig is.
Om de pot in stand te houden, kun je min
der uitkeren, meer pensioenpremie storten
of meer risico nemen. Dat laatste is uit den
boze. Als je immers meer risico loopt, heb
je ook een grotere kans dat je juist verlies
maakt. Dat maakt de potten alleen maar le
ger en het probleem groter. Dat is alleen
maar een optie als je bereid bent in dat ge
val nog meer premie te storten of nog gro
tere kortingen door te voeren.
Is er dan geen uitweg? Op korte termijn
niet. De pensioenpremies zijn in Europees
perspectief ondraagbaar. Dan blijft als alter
natief slechts het verlagen van de pensioen
uitkeringen over. Op lange termijn hoop ik
dat deze pensioencrisis leidt tot gezond ver
stand bij pensioenfondsen als het om beleg
gen gaat.
Dat betekent alleen risico's nemen als ze
echt wat opleveren en je niet gek laten ma
ken door allerlei adviseurs die de laatste
mode op beleggingsgebied aanraden.
Verder moeten de pensioenfondsen besef
fen dat aandelen op de lange termijn (en
dat is dus langer dan tien jaar) meer rende
ment maken dan andere beleggingen.
Als de pensioenpotten ooit weer vol zitten,
weersta dan de verleiding om te ruimhar
tig te zijn. Tenslotte: zorg voor pensioenbe
stuurders met voldoende beleggingskennis
en zelfkennis die ook nog eens stevig met
beide benen op de grond staan.
Als de beheerders van de pensioenpotten
zich aan de voorgaande, simpele regels had
den gehouden, was de huidige, lage rente
nog steeds heel vervelend geweest, maar
niets vergeleken met het tranendal waar
we nu in verkeren.
Tot slot is er ook nog een politieke oplos
sing van het probleem. Trek de pensioen
leeftijd snel omhoog en verplicht pensioen
fondsen met de hogere leeftijd mee te
gaan. Natuurlijk is dat niet leuk, maar het
is wel nodig. Dingen die nodig zijn, zijn
meestal niet leuk.
Q Corné van Zeijl is fondsbeheerder bij SNS Asset
Management
