spectrum 10 Stützpunkt Groede overleeft Zaterdag 21 augustus 2010 'n'ié* Ben Muller: Stützpunkt Groede, van artillerie opstelling in de Atlantikwall tot Groede Po dium - 2e herziene druk, Middelburg 2010. Het boek kost 6,- euro. Zestig jaar lang waren de bunkers grotendeels aan het zicht onttrokken. Tot vorig jaar het hertenkamp werd omgedoopt in Groede Podium. Nu zijn de betonnen kolossen uitgegraven en staan ze er weer frank en vrij bij. Een uitgelezen moment om hun geschiedenis in een boekje te presenteren. door Jan van Damme Croede Podium, het gerenoveerde herten- annex bunkerkamp in een moder ne uitvioering: de herten staan nu buiten het park, een geasfalteerd Ze worden schaars, de mannen en vrouwen die nog uit de eer ste hand over de oorlog kunnen vertellen. Jan Risseeuw in Groe de merkt het. Als hij het nog eens over zijn jonge jaren wil hebben - hij is geboren in 1929 - zijn er bijna geen generatiegeno ten meer. Hij weet goed hoe er begin jaren veertig even ten noordwesten van Groede een bunkerdorp uit de grond werd ge stampt. Ook in de weilanden van zijn va der, pal tegen het dorp, waren de bunker bouwers van Organisation Todt actief Dorps- en streekgenoten werden geron seld om te helpen. Risseeuw vertelt over Stant Roets uit Breskens, die hand- en spandiensten moest verrichten. Hij had een trommeltje met eten bij zich, dat hij op het fornuis mocht opwarmen. De bevolking reageerde volgens oud-graan handelaar Risseeuw nauwelijks op de Duit se activiteiten: „Je had toch geen keus". De herinnering aan het liedje dat geschreven werd na de feestelijke inwijding van het bunkerpark (zie elders op deze pagina: Al die fijne burgers) is opeens heel levendig, „Op de wijs van Lili Marleen: 'want waar was je vrouw haar onderbroek, de zedelijk heid was hier zoek'. Straks als ik ga fietsen, met dit liedje in mijn hoofd, heb je grote kans dat er nog een regel bovenkomt." Veel van wat daar tijdens de donkere be zettingsjaren in de Proostpolder bij Groe de voorviel is in een fonkelnieuw boekje gevangen. Amateur-historicus Ben Muller (1969) is de auteur van Stützpunkt Groede, van artillerieopstelling in de Atlantikwall tot Groede Podium. De eerste versie verscheen in 1998. Nu heeft Middelburger Muller een herziene en uitgebreide versie uitgebracht. Wie geïnteresseerd is in geschut, bunkers en camouflage, wie wil weten welke regi menten er gestationeerd waren en hoe überhaupt de Duitse kustverdediging in het kader van de Atlantikwall was georga niseerd, krijgt dat in kort bestek allemaal voorgeschoteld. Met authentieke beelden van in het bunkerdorp gehuisveste militai ren, die overduidelijk maar met moeite de verveling de baas blijven. In de archieven vond Muller één gevechtscontact: op 8 au gustus 1943 zou er een geallieerde jager zijn neergeschoten. Wat het Stützpunkt bijzonder maakt is natuurlijk, dat alle elf bunkers in het parkje de vredestijd hebben overleefd. Sloop bleek meteen na de oor log een kostbare aangelegenheid - zo'n 300.000 gulden. Omdat het gemeentebe stuur van Groede vergevorderde plannen had om met een hertenpark een pu bliekstrekker van allure in te richten, viel de frank snel. De bunkers werden aange aard, er werden veertig bomen en duizen den heesters geplant, en op 12 juni 1948 - kon het hertenkampje officieel worden ge opend. De eerste herten waren een cadeau tje van koningin Wilhelmina. Daarmee is verklaard hoe het mogelijk is dat we vandaag de dag nog steeds oog in oog kunnen staan met de oude weermid delen. Eigenlijk zijn de bunkers tastbaar der dan ooit. Tijdens de oorlogs was het terrein uiteraard afgesloten, en tijdens de hertenkampjaren waren de meeste bun kers half of geheel onder aarde wegge werkt. Voor het vorig jaar geopende speel- en infopark Groede Podium werd het in middels nogal verwaarloosde kampje met gemeente- en subsidiegeld grondig onder handen genomen. Kosten 3.250.000 euro, het grootste deel Europese en provinciale subsidies. Het weer zichtbaar en toeganke lijk maken van de bunkers was de belang rijkste verandering. Daarmee kwam ook de destijds gebezigde camouflagetactiek van de Duitsers terug te voorschijn. Tijdens de oorlog werden alle bunkers van geschilderde ramen en deu ren voorzien, werden er nepdaken opge zet, alles met het doel om het geheel het aanzien te geven van een onschuldig Zeeuws dorpje. Die opzet schijnt vrij aar dig geslaagd te zijn. Het verhaal wil nog al tijd dat de Canadese bevrijders onder lei ding van Meivin Douglas op 26 oktober 1944 niet meteen in de gaten hadden dat ze een complex van bomvrije bunkers bin nen marcheerden. Schrijver Ben Muller hecht overigens niet te veel waarde aan dat verhaal. Hij heeft een geallieerde kaart gevonden, waarop de batterijstelling bij Groede aan de hand van luchtfoto's heel precies was ingetekend. Hoe dat ook zij, nu zijn de geschilderde ra men, deuren en fantatsievoorstellingen op sommige bunkers nog steeds waarneem baar. Lang zal dat niet meer duren. Blootge steld aan regen en wind is het een kwestie van enkele jaren, voor de camouflage hele maal vervaagd zal zijn. Groede Podium - zoals het park nu dus heet - is een combinatie van speeltuin en informatiepunt voor de streek. Gewestelij ke grootheden zingen er op grote panelen de lof van hun West-Zeeuws-Vlaanderen. Zoals Jaap Boekhout, voormalig hoofd van de technische dienst van het Waterschap Vrije van Sluis. Wat zie je straks nog van mijn werk, vraagt hij zich af 'Niets. Zand erover. Dat zal ook mijn lot wel zijn.' Wat dat betreft hebben de bunkerbouwers van weleer het beter voor elkaar.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2010 | | pagina 94