io parkeerplaatsen
Het begon met bermtoerisme
In heel Europa is een schreeuwend
tekort aan goede pleisterplaatsen voor
truckers én andere automobilisten,
stelt de ANWB.
Vroeger parkeerde
je je auto gewoon
in de berm langs de
snelweg. Maar het
bermtoerisme noop
te de overheid tot
ingrijpen.
'We exporteerden onze
autocultuur maar dat viel
niet in goede aarde'
dinsdag 10 augustus 2010
Vakantieganger
s
door Joep Trommelen beeld Anke Arts
inds de enorme groei
van het Europese
vrachtwagenverkeer is
er een tekort aan pleis
terplaatsen voor trucks
ontstaan. Volgens de
ANWB kan het zo niet langer, te
meer daar het vrachtverkeer over
de weg tot 2020 nog eens zal ver
dubbelen ten opzichte van nu.
„Met name in het vakantieseizoen
ontstaan grote problemen", stelt
Ferry Smith van de ANWB. „Va
kantieverkeer komt soms nauwe
lijks aan de bak bij het sanitair."
Er zijn bovendien veel Oost-Euro-
pese chauffeurs gekomen met lage
lonen. Die houden hun geld liever
op zak en mijden daarom soms de
toiletten. „Sommigen doen hun
behoefte in de berm. Dat leidt tot
onaanvaardbare toestanden."
Volgens een woordvoerder van het
ministerie van Verkeer en Water
staat wordt het vermeende gebrek
aan capaciteit 'zeker meegenomen'
in het nieuwe beleid dat momen
teel in de maak is. „We kijken
waar behoefte aan is. Vooral aan
de grens spelen er problemen met
capaciteit en veiligheid. Wij willen
dat vrachtwagenchauffeurs ook
daar met een gerust hart kunnen
verblijven en gaan slapen."
Grote problemen doen zich vol
gens de ANWB voor op parkeer
plaatsen in de oostelijke grens
streek, omdat vrachtwagens in de
weekenden Duitsland niet in mo
gen. „Daar moet echt wat aan ge
daan worden", zegt Smith.
Rijkswaterstaat zit niet stil. Op
Het is aan het berm
toerisme uit de ja
ren zestig van de
vorige eeuw te
danken dat Neder
land een uitge
breid netwerk van parkeerplaatsen
langs de snelwegen kreeg, stelt mo
biliteitshistoricus Vincent van der
Vinne, schrijver van het boek De
autoproblematiek in Nederland.
Toen ]an en Mien Modaal hun Daf
jes en Opeltjes langs de snelweg
parkeerden en vanuit de berm
met een thermoskan koffie 'autoo
tje gingen kijken', besefte de over
heid dat het zo niet langer kon.
Tot dan mochten automobilisten
gewoon langs de snelweg parke
ren. Dat was geen probleem in een
tijd waarin vooral handelsreizigers
en ander zakelijk verkeer op de
nog rustige, fileloze snelwegen re
den.
Van der Vinne: „Die mensen
maakten als ze moesten tanken,
eten, drinken of naar het toilet
moesten, gebruik van de restau
rants en cafés op de meestal vlak
langs de snelweg gelegen oude ver
bindingswegen, die dateerden uit
de tijd van de postkoets. Zij had
den geld daarvoor. Toen de lagere
sociale klassen aan het autoverkeer
gingen deelnemen, veranderde
dat. Die namen zelf hun boterham
men mee en gingen gewoon langs
de weg zitten. En dat was natuur
lijk gevaarlijk."
„Nederlanders die naar Frankrijk
gingen, deden dat daar tot verbijs
tering van de Fransen ook", weet
Van der Vinne. „We exporteerden
onze autocultuur maar dat viel
niet in goede aarde."
In 1966 is besloten dat de parkeer-
stroken langs de snelweg alleen
nog maar als vluchtstrook in nood
gevallen mochten dienen. Einde
bermtoerisme.
Er moesten honderd parkeerplaat
sen komen langs snelwegen. De
eerste twee kwamen langs de A12,
tussen Driebergen en Veenendaal,
met zitbanken en vuilnisbakken.
Ze waren van het achterland afge
sloten om sluipverkeer te voorko
men. En, de les van het bermtoe
risme, dagrecreatie was er verbo
den. Zelfs ijs- en haringkarren
mochten er niet komen. Dat is tot
op de dag van vandaag zo.
De rijkstekenaars hadden bedacht
dat er om de 10 kilometer een par
keerplaats nodig was. Een nieuw
probleem diende zich echter aan.
Italië en Duitsland kenden al veel
langer snelwegen met parkeerplaat
sen. De sanitaire voorzieningen
daar waren meestal erg smerig.
Dus kreeg Nederland een uniek
systeem: er kwamen alleen par
keerplaatsen met toiletten bij ben
zinepompen. Die moesten de toi
letten bovendien gratis aanbieden.
Nederland liep aanvankelijk achter
in de aanleg van een rijkswegen
net, maar juist daardoor kon het
volgens Van der Vinne later fou
ten voorkomen. De eerste snelweg
was die tussen Den Haag en
Utrecht en die was pas in 1939
klaar. Inclusief de parkeerstroken
van 2,5 meter. Daar liep Nederland
bijvoorbeeld weer mee voorop ten
opzichte van bijvoorbeeld Duits
land, waar slechts een armzalig
half metertje naast de rijbaan be
schikbaar was.
Opmerkelijk genoeg draait het Ne
derland van nu de klok in de strijd
tegen het fileleed soms weer terug.
Dan veranderen vluchtstroken in
de spits weer in 'gewone' rijbanen
annex filestroken.
En 'onveilige' parkeerplaatsen wor
den soms opgeheven. Het zijn vol
gens Van der Vinne vooral de 'los
se' parkeerplaatsen zonder benzi
nepomp waar sociale controle ont
breekt. Zij veranderen soms in ho
mo-ontmoetingsplaatsen, plaatsen
waar prostitutie plaatsvindt of an
dere ongewenste activiteiten.
Dagrecreatie is nog steeds verbo
den. „De faciliteiten op parkeer
plaatsen nemen nog steeds toe",
zegt Van der Vinne. „Vooral bij
AC-restaurants en de McDonald's.
Maar ook de recreatie is in Neder
land nog steeds gericht op kort ver
blijf Daarom ligt er ook geen en
kel Van der Valk hotel direct aan
de snelweg, maar er altijd een stuk
je vanaf Dat heeft ook te maken
met het ontbreken van een verbin
ding met het achterland op de par
keerplaatsen. Zo'n hotel zou dan
wel heel erg geïsoleerd komen te
liggen."
