gezondheid 117
Fabels die erin gaan als koek
maandag 9 augustus 2010
Producten in de supermarkt
schreeuwen om het hardst
hoe light, vetarm en gezond
ze zijn. Maar ondertussen
worden de kinderen in
Nederland steeds dikker.
Voedingsdeskundige Tessa
van der Steen (31) leert
ouders hoe ze verantwoord
kunnen inkopen.
door Malika Sevil
s het echt zo slecht gesteld met
de voeding voor kinderen?
Voedingsdeskundige Tessa van
der Steen: „Het is vooral onwe
tendheid bij de ouders. Velen den
ken dat ontbijtkoek en Liga gezon
de producten zijn omdat produ
centen dat graag doen geloven.
Maar als je ziet wat erin zit: koolhy
draten, suiker. Een lichaam heeft
bouwstoffen als eiwitten, onverza
digde vetzuren en mineralen no
dig om te groeien, weerstand te
verhogen, lichaamscellen te ver
vangen. Als je kijkt naar wat voor
al wordt gegeven, dan zijn dat heel
veel koolhydraten. Energie dus."
Wat doet dat met ons?
„Het is bepalend voor gedrag. Her
senen bestaan voor 60 procent uit
vetzuren. Essentiële vetzuren zijn
onmisbaar voor het optimaal func
tioneren van de hersenen. Krijgen
we die onvoldoende, dan onttrekt
het lichaam vetzuren aan de herse
nen. Dat is niet bevorderlijk voor
schoolprestaties. Van te veel kool
hydraten worden kinderen onrus
tig, paniekerig. Ze krijgen energie-
dips of worden vervelend. Je kunt
stellen dat het lichaam op die ma
nier om aandacht schreeuwt, om
gezonde voeding. Ik zie vooral vul
ling in plaats van voeding. Eten
moet tegenwoordig makkelijk zijn,
goedkoop om te produceren. En
om het lekker te maken, doen ze
er veel suiker bij. Dat zijn produc
ten zonder bouwstoffen, want die
zijn moeilijker te bewerken."
Wat moeten ze dan eten?
„Onbewerkt voedsel. Een banaan
met wat walnoten is een prima
tussendoortje. Geef je een koek,
dan stijgt de bloedsuikerspiegel
extra hard. Veel kinderen worden
daar klierig van. Als de bloedsui
kerspiegel vervolgens daalt, wor
den kinderen moe en krijgen ze
een kort lontje. De bloedsuiker
spiegel is 's ochtends laag en sta
biel, die moet je niet overhoop ha-
len met cornflakes of chocopops.
Die zitten boordevol suikers. Geef
ze yoghurt, notenmuesli zonder
suiker, blauwe bessen en honing.
Of een omelet met peulvruchten.
„Vermijd snelle suikers. Die schie
ten als een raket door het lichaam.
Bovendien rooft suiker mineralen.
Eet je ijs na een gezonde maaltijd,
dan blijft er minder over van de ge
zonde avondmaaltijd. Dat zijn din
gen die de meeste mensen niet we
ten. Ik probeer mensen bewuster
te maken van wat ze nuttigen."
De grootste instinker op etiketten?
„Fabrikanten weten dat 'suiker'
het bij de consument slecht doet, Tessa van der Steen roept ouders op alert te zijn waar het eten voor hun kinderen betreft. foto Jan van Breda/GPD
pasta van noten: hazelnootpasta,
maar dan uiteraard niet de chocola
depasta. Of amandelpasta. Vaak
kun je dat bij de natuurwinkel vin
den. Ook appel-perenstroop, agave
stroop en honing zijn goed. Ho
ning voor kinderen vanaf 1 jaar."
Overstappen op lightproducten?
„Uit onderzoeken blijkt dat men
sen met overgewicht vaker light
producten gebruiken. Misschien
gebruiken ze die omdat ze niet
zwaarder willen worden. Maar er
is de omgekeerde theorie dat je
aankomt van lightproducten. Som
mige onderzoekers zeggen dat de
hersenen van lightproducten een
seintje krijgen: Hé, dit proeft zoet,
er komen calorieën aan. Maar die
komen niet. Het lichaam raakt van
slag en gaat op zoek naar de beloof-
dus omzeilen ze die term met om
schrijvingen als glucose, fructose,
dextrose. Fructose (glucosestroop)
wordt gehaald uit maïs, is mier
zoet, heel slecht en het zit bijna
overal in. Alles wat eindigt op
stroop, klinkt onschuldig, maar
het gedraagt zich hetzelfde als tafel
suiker. Je moet alert zijn. Als een
fabrikant '0 procent vet' op de ver
pakking zet, is de kans groot dat er
slechtere dingen inzitten dan vet.
Nu ook E-nummers - conserveer
middel, geur-, kleur- en smaakstof
fen - een slecht imago bij de consu
ment krijgen, worden die tegen
woordig op de etiketten vaak uitge
schreven, zodat ze niet meer als
E-nummers worden herkend."
Wat is gezond beleg voor kinderen?
„Tahin, een pasta van sesam. Of
de calorieën. Dan krijg je trek.
Sommige kenners zeggen dat het
lichaam sneller vet opslaat als je
vaak lightproducten gebruikt."
Welk drinken is het beste?
„Water. Of thee, een kruidenthee
smaakt wat zoeter. )e kan diksap
geven of ahornsiroop. Liever geen
aanmaaklimonade, daar zit toch
weer suiker of glucose/fructose in.
Lekker: een smoothie, gewoon
fruit met yoghurt mixen."
Tussendoortjes?
„Ik eet altijd twee eieren met wat
rauwkost. Maar ik maak soms ook
havermoutcake. Met extra eieren
wordt die smeuïger. Dan neem je
een plak mee naar school, dat is be
ter dan een stuk ontbijtkoek. Juist
met kinderen is het leuk ze samen
te maken. Je kan pannenkoeken
maken van havermout, speltbloem
of boekweitmeel. Lekker met veel
kaneel! In plaats van stroop of poe
dersuiker doe je er dan kokos-
schaafsel en honing overheen."
Rozijntjes? Die zijn verantwoord...
„Rozijntjes zijn natuurlijke suiker
klontjes. Ze hebben een hoge gly-
cemische index (GI), dat zegt iets
over hoe snel de suikers in de
bloedbaan worden opgenomen.
Bij rozijntjes gaat dat heel snel.
Veel sneller dan bij bijvoorbeeld
gedroogde abrikozen of pruimen.
De GI is lastig te volgen. Zo heb
ben gekookte wortels een hogere
GI-waarde dan rauwe wortels. Ba
naan, druiven, appel en sinaasap
pel hebben een hoge GI. Rood
fruit heeft een veel lagere GI. Aard
beien, blauwe bessen, maar ook ki
wi en peer hebben een lage GI."
Wat zou je als toetje geven?
„Een toetje is onzin. Een toetje is
iets speciaals, voor speciale dagen.
Maar tegenwoordig yveten de kin
deren dat ze een nagerecht krijgen,
dus treuzelen ze met de sperziebo
nen. Ze laten gezond eten staan in
afwachting van het toetje. Boven
dien krijgen ze weer energie, met
het risico dat ze door te veel suiker
niet doorslapen. Wil je toch iets ge
ven, kies dan yoghurt met wat dik
sap. Dat is veel beter dan al die yog
hurts met zoetstoffen, ook al wor
den ze aangeprezen als gezond.
Maar die predikaten en klavertjes
zeggen niet veel. Er zijn zelfs frites
sauzen met een 'Ik kies bewust'-
predikaat. Je moet je ondanks alle
predikaten blijven afvragen: hoe
gezond is dit product eigenlijk?"
=^•1 reageren?
gezondheid@wegener.nl
