i5 spectrum Zaterdag 7 augustus 2010 foto David van Dam/GPD voor hulp in het huishouden en bij hun administratie. Het systeem is failliet, zeggen topambtenaren en zorg- directeuren. Maar in één adem stellen ze dat het nog altijd veel beter geregeld is dan in veel andere landen. De organisatie van de zorg aan ouderen, gehandicap ten en langdurig zieke mensen, thuis of in zorginstellin gen, is enorm ingewikkeld en kost veel geld. Maar in vergelijking met Duitsland en de Verenigde Staten valt het met die kosten ook wel weer mee. En ondanks de wirwar aan regels en wetten zijn er verrassend weinig schrijnende misstanden: hulpbehoevenden krijgen meestal wel de zorg die ze nodig hebben. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek geven we dit jaar collectief zon 60 miljard euro uit aan de zorg. Ruim eenderde daarvan gaat op aan langdurige zorg, de AWBZ. De rest gaat naar de 'cure', de zieken huizen, apothekers en huisartsen. Die uitgaven samen zullen jaarlijks zo'n 3 procent stijgen. Dit jaar en de ja ren daarop wordt in de zorg 1,4 miljard euro meer uit gegeven dan begroot. Niet alleen medisch specialisten overschrijden hun budgetten, ook de inkomsten van tandartsen en ziekenhuizen rijzen de pan uit. Dat ge beurt in de langdurige zorg, de AWBZ, net zo goed. Dus besloot het demissionaire kabinet er het mes in te zetten. Artsen worden gekort, ziekenhuizen moeten bezuinigen. Het afschaffen van de vergoeding van de rollator is nog maar het begin. Vrouwen vanaf 21 jaar moeten voortaan zelf de pil betalen. Ook moet het aantal voor geschreven antidepressiva (nu bijna een miljoen) naar beneden. Pijnlijk. En eigenlijk niet nodig, omdat het slimmer kan. Er wordt veel geld uitgegeven aan bu reaucratie, regels en wetten. Veel energie gaat zitten in administratie en controle. En instellingen, overheidsor ganen en zorgbedrijven lijken nog wel eens langs el kaar heen of elkaar soms zelfs tegen te werken. Een werkgroep van beleidsambtenaren kwam voor de verkiezingen met vier scenario's voor langdurige zorg. Het eerste is NIETS DOEN en doorgaan op de huidige weg. Dat willen partijen als de PW en de SP. Pro bleem daarbij is dat bezuinigen eigenlijk onontkoom baar is. De kosten rijzen de pan uit omdat het aantal zieken en ouderen sterk stijgt, terwijl het aantal wer kenden dat deze zorg moet betalen fors daalt. Boven dien is er steeds minder personeel beschikbaar voor al die zorg. Een tweede scenario is de EIGEN REGIE. Net als nu al op kleine schaal gebeurt met de pgb's (persoonsgebon den budgetten), kan iedere hulpbehoevende burger een zak met geld krijgen. Die burger bepaalt dan zelf hoe hij zijn zorg wil hebben en rekent dat zelf af met de zorgverleners, instelling of zorgbedrijf Dat scheelt veel controle en administratie. In dit scenario krijgen mensen wel standaard 10 procent minder dan ze in an dere systemen zouden krijgen, want ze moeten een deel zelf bijbetalen. Er zijn voorbeelden dat dit prima werkt. Maar er zijn ook nadelen en die gelden het zwaarst voor de zwak- sten in de samenleving. Zij kunnen niet bijbetalen en vinden het vaak ook moeilijk om hun eigen zorg te re gelen. Daar springen dan weer tussenpersonen en zorg- makelaars op in, zodat er een nieuwe laag managers en zorgbedrijven ontstaat. Bovendien zijn pgb's gevoelig voor fraude. Mensen geven het zorggeld wel eens uit aan het halen van een rijbewijs, een vakantie of een breedbeeld-tv. Dan het derde scenario, ZORC VERZEKERD. Net als in de kortdurende zorg - ziekenhuizen en huisartsen - kan ook de langdurige zorg geregeld worden door zorg verzekeraars. Schaf de AWBZ-premie af en verhoog de premie van de zorgverzekering fors. Voordeel is dat zorgverzekeraars al de ziekenhuiszorg regelen en er zo een aansluiting komt tussen lange en korte zorg. Bo vendien moeten zorgverzekeraars beter dan overheids instanties in staat zijn de zorg te regisseren. Dat is de theorie, maar in de praktijk is er ook in de korte zorg nog weinig terecht gekomen van de regie door zorgver zekeraars. Een nadeel van dit scenario is dat de zorgpremie voor iedereen even hoog is en in dat geval al snel 600 euro per maand zal bedragen. Dat is voor lagere inkomens niet op te brengen, zodat er een inkomensafhankelijke premie moet komen. De enige instantie die zo'n inko mensafhankelijke premie kan innen, is de Belasting dienst. Het vierde scenario is ZORG DICHTBIJ. De gemeenten voeren in dit geval de hele langdurige zorg uit. Net als met de huishoudelijke verzorging al is gedaan, die is de afgelopen jaren overgeheveld naar de zogeheten Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Partijen als het CDA en PvdA voelen wel voor 'zorg dichtbij'. Wat er vaak niet bij wordt verteld, is dat het wel voor minder geld moet. De gemeenten krijgen een vast bedrag en moeten het daarmee doen. En waar in de andere scenario's de verzekerde zorg nog een 'recht' is - je betaalt immers premie - is zorg in dit scenario een 'gunst'. De zorg is hoe dan ook een boeiend onderwerp in de formatiebesprekingen van WD, CDA en PW. De par tij van Geert Wilders wil er nog meer geld in steken dan nu, vooral in de ouderenzorg. De WD en het CDA lijken daarmee in te stemmen. Voor de verkiezin gen wilde het CDA de AWBZ verder afslanken, maar de langdurige zorg zeker niet overhevelen naar zorgver zekeraars. De aanvoerder van de onderhandelingen, de WD, wilde eigenlijk geleidelijk alle zorg overhevelen naar de zorgverzekeraars. Met standpunten die zo uiteenlopen, zal er een com promis uitrollen, zo is de verwachting. De politiek zal geen keuze voor een geheel nieuw stelsel maken om de zorg beter betaalbaar te maken. Ze zal de kaasschaaf methode toepassen: op alle fronten de zorg gedeelte lijk uitkleden. Het systeem is failliet, maar de doorstart staat bij voor baat al vast. reageren? spectrum@wegener.nl .i*ï

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2010 | | pagina 99