m
25 reizen
De Bernina Spoorlijn
trekt toeristen uit
de hele wereld
reizen@wegener.nl
024-3650360
Zaterdag 7 augustus 2010
s-v:
foto Peter Donatsch
Op informatieborden staat van al
les over de aanleg van het traject.
Het makkelijkst is de afdaling van
Predan naar Bergün. Voel tijdens
de wandeling eens aan zo'n pilaar
en realiseer je met hoeveel inventi
viteit het bouwwerk tot stand
kwam. Sta stil bij de zestien arbei
ders die alleen al omkwamen bij
de bouw van de Albulatunnel.
Want ook daaraan herinnert dit
pad. Geniet van de elegantie waar
mee de ingenieurs honderd jaar ge
leden de spoorlijn in de bergwand
contrueerden, waardoor ze er nu
eigenlijk een deel van is geworden.
Waar anders op de wereld werd
ongerepte natuur en technisch ver
nuft zo wonderschoon vervloch
ten? Als er één bouwwerk terecht
op de Werelderfgoedlijst staat, is
het wel de Bernina Spoorlijn.
Tf Reageren?
redactie.reizen@wegener.nl
De Bernina Spoorlijn ligt in het
kanton Graubünden in het oos
ten van Zwitserland. Met de City-
nightline is het elf uur van Am
sterdam naar Zurich, daarna nog
anderhalf uur naar Chur. Een en
kele reis van Chur naar Tirano,
tweede klasse, kost 57 Zwitserse
Frank (41,50 euro).
Graubünden heeft veel overnach
tingsmogelijkheden. Bijzonder
zijn het Jugendstil Hotel Kurhaus
in Bergün (zie drie kleine foto's
links) en het romantische, maar
eenvoudige Hotel Albrici in Po-
schiavo. De winkelstad Chur
heeft een oud centrum met res
taurants, cafés, bars en disco's.
Deze reis werd mogelijk ge
maakt door Graubünden Toeris
me en de Deutsche Bahn.
www.mybemina.ch
www.berguen-filisur.ch
www.kurhausberguen.ch
www.churtourismus.ch
www.citynightline.nl
www.graubuenden.ch
www.berninaexpress.ch
De Bernina Express tuft over het wereldberoemde cirkelviaduct bij Brusio.
om Davos aan te sluiten op het in
ternationale spoorwegnet. Zo leg
de hij het fundament voor de hui
dige Rhatische Bahn. Zonder hem
geen Bernina Express.
De Bernina Spoorlijn trekt toeris
ten uit de hele wereld. Met de hui
dige technieken zou het aanleggen
van een spoorlijn over de Alpen
een meesterwerk zijn. Het werk
dat de ingenieurs aan het begin
van de vorige eeuw leverden, mag
dus gerust een wonder heten.
„Het waren ook nog eens jonge
mensen. Misschien dat ze daarom
dat avontuur aandurfden", vertelt
machinist Samuel Keller, terwijl
hij het beroemde Landwasservia-
duct bij Filisur oprijdt. Beneden
gaapt een immense diepte en voor
ons het donkere gat van de 216 me
ter lange Landwassertunnel. Na
tuurlijk is Landwasser spectacu
lair, zegt Keiler, maar eigenlijk zijn
alle viaducten, tunnels en lawine
galerijen bouwtechnische hoog
standjes. De werknemers van de
Rhatische Bahn zijn trots op hun
spoorwegmaatschappij en het net
werk van slechts 400 kilometer.
In de volgeboekte panoramawa
gons vergapen de passagiers zich
intussen aan het spectaculaire
landschap. Wild stromende bergri
vieren en woeste bossen, afgewis
seld met bekoorlijke alpenweides
en vriendelijke stadjes. Hier zit je
met je neus bovenop de natuur.
De trein staat stil bij een waterval
die zich langs een wand omlaag
stort.
De natuur laat overal zijn spierbal
len zien. Ondanks alle kunstwer
ken en veiligheidsmaatregelen la
ten bergen zich niet temmen. „De
berg beweegt altijd. Daar moet je
rekening mee houden, anders ge
beuren er ongelukken", legt Bahn-
meister Bernard Bösch uit. Hij en
zijn collega's zijn verantwoordelijk
voor de technische staat van de
spoorlijn. Dat is zeker in de winter
geen eenvoudige opgave. Bovenop
de Berninapas bij het op 2.253 me
ter hoog gelegen station Ospizio
Bernina wordt het sneeuwdek in
meters geteld. Daar moet soms
meerdere keren per dag een
sneeuwploeg de rails vrijmaken.
Er zijn altijd risico's van aardver
schuivingen en lawines of stukken
rots die naar beneden komen.
„Kijk daar", wijst machinist Josep-
pe Beti, „daar is een paar jaar gele
den een stuk berg naar beneden
gekomen. Bovenop een trein." Een
monument herinnert aan de
slachtoffers. Het spoor is daarna
verlegd. Een nieuwe steenlawine
kan geen schade meer aanrichten.
„Eigenlijk zijn de veiligheidsmaat
regelen de grootste bedreiging
voor de Bernina Express", meent
Bösch. „De neiging bestaat overal
nieuwe tunnels te graven of lawi
negalerijen aan te leggen. Het ge
volg is dat de passagiers minder
van het landschap kunnen genie
ten. En dat is toch een van de rede
nen waarom mensen graag met de
ze trein reizen."
De Bernina Spoorlijn is een traject
van uitersten. Vanuit het vriende
lijke Chur ben je binnen een paar
uur in de barre natuur van de Ber
ninapas. Je passeert lieflijke weides
en dreigende gletsjers. Van de
Zwitserse degelijkheid in de Rijn
vallei rijd je naar het Italiaanse dol-
ce vita van Poschiavo. In minder
dan een uur daal je van het hoog
ste punt op 2.253 meter naar de
grensplaats Tirano op 429 meter.
Bovenop de pas is het 's zomers
vaak niet meer dan 6 graden, ter
wijl in het dal de thermometer
makkelijk de 32 graden haalt. „Het
zijn die grote verschillen die het
vak van machinist op deze lijn
zwaar maken", bromt Beti, die al
40 jaar bij de Rhathische Bahn
werkt. Vanwege de temperatuur
verschillen hebben de moderne
treinen airco. Toch heeft de machi
nist liever de oude loc. „Die laat je
bovenop de pas nooit in de steek.
Het nieuwe materieel moet zich
nog bewijzen."
Om de Bernina Spoorlijn beter te
leren kennen, moet je ook uitstap
pen. Dan zie je pas goed hoe ma
jestueus de pilaren van de viaduc
ten omhoog rijzen, hoe imposant
de galerijen zijn en met welk ver
nuft en doorzettingsvermogen de
tunnels zijn gebouwd.
Tussen Bergün en Predan is een
leerwandelpad door het Albuladal.
De Bernina Express rijdt door een magnifiek landschap. Op de achtergrond is een deel van het Berninamassief te
zien, met als hoogste top de Piz Bernina (4.049 meter). foto Arno Balzarini/EPA
