spectrum 16 Verdeeld GREGAZIONE LIZZAZIONE DEI POPOLI Zaterdag 7 augustus 2010 STANDPLAATS door Elro van den Burg De beelden van de oproer rond het kruis voor het presiden tiële paleis in Warschau, die deze week de hele wereld overgingen, zullen velen hebben ver baasd. We kennen allemaal nog de bonki ge confrontatiepolitiek van de tweeling broers Lech en Jaroslaw Kaczynski. Maar sinds Donald Tusk premier is, zijn de ge moederen in Polen toch bedaard? De emoties waren toch ingeruild voor kal me overlegpolitiek? Met één klap werd het beeld van het gematigde Polen weer in duizend stukjes geslagen. Ook in Polen zelf was veel verontwaardi ging over de demonstratie tegen de ver plaatsing van het kruis ter herden king van de overleden president Lech Kaczynski naar de nabijgele gen Sint-Annakerk. Vertegenwoor digers van de kerk namen afstand van de religieuze fanatici voor het presidentiële paleis. Ook parlemen tariërs van de partij Recht en Ge rechtigheid (PiS, opgericht door de Kaczynski's) legden de schuld bij de partij van Tusk, Burgerplatform. Maar het waren juist de aanhangers van de kerk en de PiS die vooraan stonden bij de demonstratie. Presei- dent Lech Kaczynski kwam in april om bij een vliegramp. Hij had welis waar veel kiezers van zich ver vreemd, maar onder de arme Polen, die sinds de val van het communis me niet mee kunnen komen, was hij zeer geliefd. De demonstratie voor het kruis was voor hen een manier om zich af te reageren na de presidentsverkiezingen in juli, die door Lechs tweelingbroer Jaroslaw werden verloren. Behalve de fanatieke PiS-aanhang was voor het presidentiële paleis ook de fana tieke aanhang van de katholieke kerk te vinden. In de afgelopen decennia vorm de zich rondom de conservatieve en na tionalistische priester Tadeusz Rydzyk uit de stad Torun een hartstochtelijke groep gelovigen. Deze priester heeft een eigen radiostation Maria, met enkele hon derdduizenden trouwe volgelingen, en stond op zeer goede voet met de broers Kaczynski. De verkiezingsnederlaag van Jaroslaw was ook een nederlaag voor de mediapriester. Rydzyk zal zonder politie ke hulp vanuit het presidentiële paleis ze ker worden aangepakt vanwege zijn ex treem conservatieve standpunten. Tenslotte is de demonstratie een grote blamage voor de regering-Tusk, die het zorgvuldig opgebouwde imago van het rationele, rustige Polen zag wankelen. Het is een staaltje zwak management om dat de verplaatsing van het kruis al enke le weken eerder was aangekondigd. Dat er veel emoties rondom de verhui zing speelden, was ook al bekend. Toch speelde de regering daar niet zodanig op in, dat een 'volksopstand' voorkomen werd. De vraag is nu hoe de situatie moet worden opgelost. Duidelijk is dat het kruis niet kan blijven staan vanwege de woede die het bij gematigde Polen op roept, een emotie die de regering deelt. Bovendien zou het een 'bedevaartsoord' worden voor degenen die tegen het be leid van de regering-Tusk willen demon streren. Bij de oplossing is een mooie rol wegge legd voor Jaroslaw Kaczynski. Hij zou zo groot moeten zijn om zijn aanhang op te roepen de protesten te staken en de zaak te laten rusten. Kaczynski is echter een handige politicus. Zo'n gebaar zou hem veel populariteit en publiciteit schelen. Hij laat het kabinet dus bungelen. Tusk mag zelf een oplossing bedenken. Kaczynski heeft tijd. Veel tijd. t- f h nee, niet dit ook nog." Paus Benedic- t tus XVI moet dat hebben verzucht I toen er vragen werden gesteld over de W wijze waarop het Vaticaan omgaat met zijn immense onroerendgoedbezit. Na maanden van mondiale verontwaardiging over pedofiele priesters is dat wel het laatste wat de paus wil: meegetrok ken worden in een Italiaanse beerput. De eerste vergelijkingen worden al getrokken met de jaren zeventig. Toen was de Vaticaanse bank, IOR, het middel punt van enorme financiële schandalen, samen met Itali aanse politici, vrijmetselaars, bankiers en maffiosi. Benedic- tus moet zich ook hebben opgewonden toen hij hoorde dat werknemers van de Congregatie voor de Evangelisatie van de Volkeren (nog altijd bij de oude naam Propaganda Fide (PF) genoemd) in gebreke bleven toen een satirisch tv-programma wilde weten waar een met Italiaanse steun te verrijzen museum nu in feite was. Waaraan waren de 2,5 miljoen euro die de congregatie daarvoor had ontvan gen, dan uitgegeven? 'Heilige Stoel, extraterritoriale zone', staat er op het goud kleurige bord naast de ingang van het barokke paleis van Propaganda Fide aan de Piazza Spagna in hartje Rome. Poli tie in operettekostuum houdt de wacht bij de enorme Ro meinse zuil met het bronzen Mariabeeld en de Spaanse am bassade bij het Vaticaan, ook een 'extraterritoriale zone'. Al les ademt kerk, kunst en rijkdom, een drie-eenheid die kan concurreren met die van Vader, Zoon en Heilige Geest. De pauselijke staat heeft zich alweer 140 jaar geleden terugge trokken op de halve vier kante kilometer van het Vaticaan, maar Rome en Italië zijn het speelter rein gebleven van pau sen en prelaten. „Niets beweegt hier zonder de kerk", zegt de markt koopman zonder benen vanachter een tafel met prullaria. Hij heeft waarschijnlijk gelijk. Niet omdat de kerk zo sterk is, maar omdat de Italiaanse poli tici gewend zijn onder handse deals te sluiten en de kerk over oneindig veel wis selgeld beschikt. Zowel in de territoriale als de extraterrito riale zone, het onderscheid dat malverseren aanzienlijk sti muleert. De politici gedragen zich als elke doorsnee Ro mein. Iedereen bekritiseert, naar goede traditie, de macht van de kerk, maar probeert tegelijk een graantje mee te pik ken. Dus gaat Patrizia, een 40-jarige werkneemster van het ministerie van posterijen, 'lekker goedkoop shoppen' in de belastingvrije supermarkt binnen het Vaticaan omdat haar oom daar werkt. Anderen proberen via een bevriende pre laat een bed te bemachtigen in de als veel beter aangeschre ven ziekenhuizen die door de kerk worden gerund, een plaats op een katholieke privéschool of universiteit, of een appartementje, het liefst in het oude centrum. Niemand in Rome die zich er dus over verbaast dat het on- roerendgoedschandaal dat het voortbestaan van de rege- ring-Berlusconi bedreigt - jij (minister of staatssecretaris) een mooi appartement, ik (ondernemer) een mooie aanbe steding - is uitgekomen bij het Vaticaan, dat alleen al via Propaganda Fide eigenaar is van tweeduizend woningen. En niet de minste. Tot nu toe is al een minister afgetreden omdat hij niet kon verklaren hoe hij zijn huis had betaald. En er zijn machtige mannen uit de entourage van Berlusco ni beschuldigd van corruptie, onder wie de baas van de 'Be scherming Bevolking', Guido Bertolaso. Hij trok onlangs de bisschop van Napels, Crescenzio Pepe (tot 2006 de baas Het Vaticaan is de grootste holding in Italië als het gaat om onroerendgoedbezit. Propaganda Fide, de oude naam van de congregatie die zich bezighoudt met evangelisatie in de wereld, bezit alleen al in Rome 2.000 appartementen met een waarde van 9 miljard euro. Materiaal om de missie mee te financieren of om Italiaanse politici te corrumperen? tekst en foto's Eelco van der Linden

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2010 | | pagina 100