7 spectrum
'We hadden vaak de beste spelers
en deden het toch niet. Nu móét het'
Zaterdag 10 juli 2010
wm
,y.
Het heeft iets oorlogachtigs: veroveren, in
nemen, afmaken, de tegenstander vernede
ren, de doodsteek toebrengen. Wij als
groep strijden tegen een ander land en de
rituelen die je daarbij ziet, dateren uit het
stenen tijdperk: vlaggen, geschilderde ge
zichten.
normaal alleen gedag zegt, vraag je dan in
eens of ze de wedstrijd ook hebben gezien.
Zo begint in deze tijd menige buurtbarbe
cue.
Niets, denkt Auke Kok, dat die samenhang
tussen Nederlanders zo zal versterken als
de wereldtitel. Winst op Spanje, morgen-
Massapsycholoog Van de Sande: „Dat is
een oerdrift. Af en toe willen we laten zien
bij wie wij allemaal horen. De dodenher
denking en Koninginnedag zijn voor ons
van die momenten. En Oranje ook."
Zo'n groepsidentiteit is vooral belangrijk
in situaties van competitie tussen groepen.
Dan gaan mensen sneller door een
'wij-bril' kijken, ontstaat het 'wij-gevoel'.
De verschillen in de eigen groep worden
kleiner en men overdrijft de verschillen
met de andere groep. Dat beïnvloedt ver
volgens ook ons gedrag. Iedereen kruipt
nog meer toe naar de mensen die op hem
of haar lijken. En daarvan zijn er ineens
veel meer, omdat iedereen tot dezelfde
groep behoort.
Gunstig effect daarvan is dat het contact
met de mensen om ons heen wordt ver
sterkt. Aan de buren bijvoorbeeld die je
avond in Johannesburg, op wat voor ma
nier ook, is de absolute geluksdrug voor
Nederland. Want daarmee zal al het oud
zeer in één klap verdwijnen: de verloren
finales in 1974 en 1978, de gemiste straf
schoppen in de halve finale van 1998 en
een wanprestatie in 1990 van de generatie
die twee jaar daarvoor de Europese titel
had veroverd.
Over de nederlaag in 1974 tegen
West- Duitsland schreef Kok het boek Wij
waren de besten. Zelfs de superieure
Cruijff-generatie lukte het toen niet we
reldkampioen te worden. „Omdat de daad
kracht op het eind ontbrak. Net zoals in al
die andere gevallen. Als we nu wereldkam
pioen worden, is dat extra zoet. Tegen het
licht van die 'mislukkingen' in het verle
den en het gevoel eeuwige tweede te zijn,
is de eindstrijd tegen Spanje ook absoluut
een finale met kleur en historisch besef
We hadden vaak de beste spelers en de
den het toch niet. Bijna waren we er en
dan kregen we weke knieën. Nu móét
het."
Dat verklaart volgens hem voor een be
langrijk deel dat het enthousiasme voor
Oranje nog nooit zo groot was als nu. In
1934 stonden er 6.000 Nederlanders klaar
om naar Rome te reizen, maar misten we
de eindronden. Daarna was er een hele
tijd niets, toen ontstond spontaan de op
winding in 1974, maar lang niet met de in
tensiteit van nu. Sinds de Europese titel in
1988 is er een nieuw niveau van Oranjegek
te dankzij de rondvaart door de grachten.
En met het EK van 2000 in Nederland en
België begon het carnavaleske trekken te
krijgen.
Auke Kok: „Nu zie je de optelsom van het
massale verlangen naar wereldgoud en het
massale gek doen."
Slaagt de missie van Oranje en komt de
droom van team en volk uit, dan kunnen
'we' op alle plekken in de wereld Campeo-
nes, campeones! roepen.
Van de Sande: „Ook al heb je zelf niets ge
presteerd, het succes straalt wel op jou afj
omdat jij ook Nederlander bent. Daar kun
je van genieten, maar als je het heel erg se
rieus neemt, als je niets anders hebt dan
WK-prestaties, dan ben je wel een sukkel."
reageren?
spectrum@wegener.nl
Voetbaigekte. Bij grootschalige feesten laten
we steeds meer onze emoties de vrije loop,
aldus deskundigen.
foto Schalk van Zuydam/CPD/AP
