II
Onder het Spaanse juk vandaan
't Zwitserland van Latijns-Amerika
vandaag
uitgelicht
Al drie keer verloren.
Uruguay
URUGUAY
dinsdag 6 juli 2010
Het is niet de bedoeling de voorpret om zeep te helpen, maar Nederland speel
de al vier keer eerder tegen Uruguay en verloor drie keer. Kijk naar de in 1974
gespeelde wedstrijd op zie: Uitgelicht op onze website
Nederland en Uruguay
hebben één ding ge
meen: ze hebben bei
de het Spaanse juk van
zich afgeworpen. Nederland in
de Tachtigjarige Oorlog, Uruguay
iets later: het werd pas in 1828 on
afhankelijk.
Het land volgde het pad dat zo
veel Latijns-Amerikaanse koloni
ën volgden. In 1810 werd Spanje
door de Fransen veroverd. Overal
in Latijns-Amerika werd het on
rustig doordat de kolonisten hun
kans roken om voor zichzelf te
beginnen.
Ook na de onafhankelijkheid ont
wikkelde Uruguay ('de rivier van
de geschilderde vogels' in de Indi
anentaal Guarani) zich volgens
het stereotype patroon: er volgde
een reeks burgeroorlogen. De
conservatieve (Colorados) en li
berale krachten (Blancos) voch
ten om de macht, tot het leger
daar in 1870 een eind aan maakte.
Daarna sloeg Uruguay een ande
re weg in. Er ontstond een on-La-
tijns-Amerikaanse democratie
met veel kleinere verschillen tus
sen arm en rijk dan elders. In de
eerste helft van de twintigste
eeuw werd het land een van de
meest stabiele en democratische
landen van Zuid-Amerika.
Na de Tweede Wereldoorlog raak
te de economie in een diep dal.
Vriendjespolitiek en corruptie
staken de kop op en de welvaart
daalde aanzienlijk. Sociale en po
litieke onrust halverwege de ja
ren zestig waren het gevolg.
Onder president Jorge Pacheco
Areco werd Uruguay langzaam
een dictatuur. Linkse partijen
werden verboden en hij riep een
aantal keren de noodtoestand
uit. In die jaren was een marxis
tische guerillabeweging actief, de
Tupamaros.
In 1971 werd Juan Maria Bordaber-
ry president Hij vroeg het leger
aan de regering deel te nemen en
daarmee was een keiharde mili
taire dictatuur naar Latijns-Ame
rikaans model een feit. Er werd
volop gemarteld, 60.000 mensen
verdwenen achter de tralies, er
was censuur en er werden berufs-
verbote afgekondigd. In 1976 vond
er zelfs een staatsgreep door de
militairen plaats.
In 1982 werden politieke partijen
weer toegestaan, gevolgd door
verkiezingen in 1984. Onder presi
dent Julio Maria Sanguinetti keer
de Uruguay terug richting demo
cratie. Wel verleende het volk in
een referendum in 1989 de mili
tairen amnestie. In 2005 kreeg
het land voor het eerst een linkse
regering onder president Tabaré
Vasquez. Die werd dit jaar opge
volgd door partijgenoot José
Mujica.
Uruguay is vaak het
Zwitserland van La
tijns-Amerika ge
noemd. Het land heeft
een beetje een saai imago en was
relatief rijk tot de diepe economi
sche crisis in de jaren zeventig
van de vorige eeuw.
Toen stortte de export van wol
en vlees (de twee pijlers onder
de economie) in elkaar en sloeg
de oliecrisis toe. Het land heeft
zelf geen oliebronnen, al is er re
cent wel een groot gasveld voor
de kust ontdekt. Er leven meer
runderen (9 miljoen), schapen
(21 miljoen) en kippen (11 mil
joen) in het land dan mensen.
Veel jongeren en hoog opgelei
den verlieten Uruguay toen de
economie instortte en er een dic
tatuur kwam. Die periode lever
de meer bijnamen op: het bejaar
denhuis en de martelkamer van
Lati j ns-Amerika.
Maar ook heden ten dage is Uru
guay nog steeds een relatief wel
varend land in Zuid-Amerika.
Dat uit zich onder meer in een
hoge alfabetisering, 90 procent
van de bevolking van 3,5 miljoen
zielen woont in steden en de ge
middelde levensverwachting is
75 jaar.
Het land kent een relatief grote,
redelijk welvarende middenklas
De presidentiële republiek heeft
een oppervlakte van 175.016 vier
kante kilometer (4,5 keer zo
groot als Nederland) en heeft 3,5
miljoen inwoners. Uruguay is na
Suriname het kleinste land van
Zuid-Amerika. De hoofdstad Mon
tevideo heeft 1,4 miljoen inwo
ners.
Het gemiddelde inkomen per inwo
ner per maand is ongeveer 10.000
Uruguayaanse peso's, omgere
kend zo'n 380 euro. Voor La
tijns-Amerikaanse begrippen is dit
bedrag hoog.
Het land is overwegend rooms-ka-
tholiek (66 procent). Ongeveer
20 procent is ongelovig. Net als in
andere Zuid-Amerikaanse landen is
het protestantisme in opkomst.
De oorspronkelijke bewoners wa
ren de Charrua, die zich hevig ver
zetten tegen de komst van de
Spanjaarden aan het begin van de
zestiende eeuw. De Charrua en
ook andere stammen als de Chana
en de Guarani zijn uiteindelijk uit
geroeid, door oorlog en 'Europese'
ziekten als pokken, tbc en griep.
De huidige bevolking stamt vooral
af van Basken en Italianen. Ook
zijn er afstammelingen van onder
anderen Britten, Fransen, Duitsers,
Russen, Portugezen en zelfs Neder
landers. Daarnaast wonen er veel
mestiezen (uit Indiaanse en Euro
pese ouders) en 6 procent van de
bevolking is zwart.
Het landschap varieert van .vlak tot
heuvelachtig (de hoogste top is
514 meter). Het bestaat vooral uit
grasland en wouden langs de rivie
ren en lijkt op dat van Argentinië.
Het klimaat is gematigd. Het is er
iets warmer dan in Nederland en
vorst in de winter komt nauwelijks
voor. Wel kan het weer erg grillig
zijn. Bovendien waait er de pam
pero, afkomstig uit de Argentijnse
pampa's.
Het is in Uruguay vier uur vroeger
dan in Nederland.
Embalse de
Salto Grande
BRAZILIË
Rivera
Grande
Salto
Mi zuiD-
AMERIKA
U°^o.
Tacuarembo
Queguay Grande
Paysandu
#Melo
se, die circa 45 procent van bevol
king omvat. Er is een zeer rijke
toplaag van 5 procent en onge
veer 50 procent behoort tot de ar
beidersklasse.
Er is nog een overeenkomst met
Zwitserland: het bankgeheim. De
bankensector is dan ook een es
sentieel onderdeel van de econo
mie.
Uruguay vormt samen met Brazi
lië, Argentinië en Paraguay Mer
cosur, een gemeenschappelijk
markt waarbinnen de helft van
de Uruguayaanse handel plaats
vindt. Uruguay is ook een van de
minst corrupte landen van het
continent.
Lago Artificial de
Paso del Palmar
Fray
Bentos Negro
Mercedes
Lago Artificial de
Rincon del Bonete
Trinidad
Durazno Yi
TreintayTres
Florida
Colonia
Sanjose Sc"*0
i Canelones
Maldonado
Montevideo
De pampas bij Rio Branco, Uruguay, foto Eduardo Amorim
