Polen kiezen voor politieke rust
Kandidaat Kaczynski erkent nederlaag
Havik bleek ook liberale grootayatollah
7
In Memorial»
1935 - 2010
maandag 5 juli 2010
Met president Komorow-
ski horen botsingen tussen
regering en president tot
het verleden. Ook presi
dentiële veto's zullen in de
Poolse politiek nu zeldza
mer worden.
door onze correspondent
Elro van den Burg
WARSCHAU - De nieuwe Poolse pre
sident, Bronislaw Komorowski van
de partij Burgerplatform (PO),
kwam de afgelopen maanden vol
op in de schijnwerpers van de we
reldpers te staan. Na het vliegtuig
ongeluk bij Smolensk, waarbij
staatshoofd Lech Kaczynski om
het leven kwam, nam hij tijdelijk
diens taken waar. In de verkiezings
campagne die volgde, was zijn be
langrijkste rivaal de tweelingbroer
van de omgekomen president,
Jaroslaw Kaczynski. Komorowski
koos daarom aanvankelijk voor
een rustige campagne.
In de tweede ronde kropen de bei
de kandidaten dicht naar elkaar
toe en zag Komorowski zich ge
noodzaakt feller campagne te voe
ren. Dat kostte hem moeite. Parle
mentariërs zagen in het verleden
alleen een opgewonden Komor
owski als in het parlement bijvoor
beeld de roep klonk om een meer
progressieve abortuswetgeving.
De 58-jarige Komorowski is vader
van vijf kinderen en een goed ka
tholiek. Hij liet zich tijdens de cam
pagne graag fotograferen thuis met
zijn gezin, terwijl zijn vrouw het
eten op tafel zet.
In 2001 was Komorowski medeop
richter van het liberale Burgerplat
form, in 2006 werd hij vicevoorzit-
ter van deze partij. In 2000 en 2001
was hij minister van Defensie en
sinds 2007 is hij voorzitter van de
Sejm, de Poolse Tweede Kamer.
In 1977 studeerde Komorowski af
als historicus aan de Universiteit
van Warschau. Onder het commu
nistische regime was hij dissident
en mede-uitgever van een onder
gronds tijdschrift. In 1979 deed hij
mee aan het organiseren van een
manifestatie tegen het bewind. Hij
werd verschillende malen opge
pakt en vastgezet bij betogingen te
gen de staat van beleg die de toen
malige leider, generaal Jaruzelski,
in 1981 had uitgeroepen.
Komorowski's kandidatuur voor
het presidentschap werd dan ook
gesteund door Nobelprijswinnaar
en voormalige president van Po
len, Lech Walesa, die als leider van
vakbond Solidariteit een grote rol
had gespeeld in het verzet tegen de
communistische machthebbers.
Tijdens de afgelopen verkiezings
campagne kwam de meer ervaren
politicus Jaroslaw Kaczynski onbe
twist scherper en gewiekster uit de
hoek dan Komorowski. Kaczynski,
die van 2006 tot 2007 premier was,
liet zijn gebruikelijke agressieve
taal en confronterende uitspraken
achterwege om ook de gematigde
kiezers voor zich te winnen. Maar
de verkiezingsuitslag maakt duide
lijk dat de kiezers nog niet verge
ten waren hoe Jaroslaw als pre
mier met zijn confronterende poli
tiek voor tweespalt zorgde in het
land.
Veel Polen hebben het op dit mo
ment goed. Het land kent voor het
eerst in lange tijd een stabiel be
stuur, dankzij de PO van Komor
owski, en de kiezers hebben hem
daarvoor beloond. Bovendien spe
len er op dit moment weinig
schandalen die de noodzaak recht
vaardigen voor een president die
harde maatregelen neemt om
schoon schip te maken.
Met Komorowski als staatshoofd
behoren ook de botsingen tussen
president en regering tot het verle
den. President Lech Kaczynski
botste regelmatig met de huidige
regering van PO en boerenpartij
PSL, onder meer over hervormin
gen van de landbouw en de pen
sioen- en zorgwet Komorowski
heeft aangekondigd dat hij als presi
dent het aantal presidentiële veto's
tot een minimum zal beperken. Tij
dens het bewind van Komorowski
valt ook een verdere integratie en
samenwerking te verwachten van
Polen met de Europese Unie.
Bronislaw Komorowski en zijn vrouw Anna vieren de overwinning op een feestelijke partijbijeenkomst in War
schau. foto Bartlomiej Zborowski/EPA
WARSCHAU - De conservatieve poli
ticus Jaroslaw Kaczynski heeft zijn
nederlaag in de tweede ronde van
de presidentsverkiezingen in Po
len gisteravond erkend. Na het be
kendmaken van de uitslag van de
exit polls feliciteerde Kaczynski
zijn rivaal, de liberaal Bronislaw
Komorowski, met diens zege in de
stembusgang.
Volgens een peiling van de staats-
zender TVPInfo na het sluiten van
de stembureaus, had het inte
rim-staatshoofd Komorowski 53
procent van de stemmen gekre
gen. Kaczynski, bleef steken op 47
procent. In een exit poll van de
particuliere zender TVN was het
verschil kleiner. Komorowski
kreeg hierin 51 procent van de
stemmen en Kaczynski 49 pro
cent. De officiële uitslag wordt van
daag verwacht.
De Komorowski en Kaczynski had
den van de in totaal tien kandida
ten het best gescoord in de eerste
ronde van de presidentsverkiezin
gen, op 20 juni. Zij mochten daar
om door naar de tweede ronde. In
een peiling een week geleden lag
Komorowski nog 11 procent voor
op Kaczynski. In de laatste dagen
voor de verkiezingen kroop Kac
zynski echter steeds dichter naar
zijn opponent toe. Waarnemers
voorspelden dat zwevende kiezers
de doorslag zouden geven.
Voor de tweede ronde waren zo'n
31 miljoen Polen opgeroepen. Op
de verkiezingsdag kwamen nauwe
lijks meldingen van incidenten
binnen. Wel meldde het hoofd
van de kiescommissie dat drie me
dewerkers waren vervangen, om
dat ze dronken op de stembureaus
waren verschenen.
De president heeft in Polen echte
politieke bevoegdheden, vooral op
het terrein van buitenlandse be
trekkingen en veiligheidsbeleid.
Grootayatollah Mohammed
Hussein Fadlallah gold als
de inspiratiebron van de ex
tremistische Hezbollah. Gis
teren overleed hij in een zie
kenhuis in Beiroet.
De grootayatollah van Li
banon, Mohammed
Hussein Fadlallah was
een van de belangrijk
ste personen binnen de sjia-islam
en genoot wereldwijd aanzien.
Fadlallah, bekend om zijn an
ti-Amerikaanse standpunten,
speelde de afgelopen decennia een
grote rol bij de opkomst van de Li
banese sjiitische gemeenschap. Hij
was een van de stichters van de re
gerende Dawa-partij van de Iraak-
se premier Nouri al-Maliki. Daar
naast was hij wat de positie van de
vrouw aangaat, een van de meest
vooruitstrevende en liberale ayatol
lahs.
In de jaren tachtig werd Fadlallah
omschreven als de spirituele leider
van de Libanese extremistische
groepering Hezbollah; een bewe
ring die zowel hij als Hezbollah al
tijd hebben ontkend. Fadlallah
kwam in de loop der jaren ook
steeds verder af te staan van de
Hezbollah van Hassan Nasrallah.
De grootayatollah vond die te veel
gericht op Iran. De Amerikaanse
regering bestempelde echter zowel
de grootayatollah als Nasrallah als
terroristen.
Fadlallah werd in Irak geboren en
woonde tot zijn 30ste in de 'heili
ge stad' Najaf Later verhuisde hij
naar Libanon, waar hij lezingen
gaf over religie. Tijdens de burger
oorlog in Libanon, (1975-1990)
werd Fadlallah in verband ge
bracht met sjiitische strijders die
Amerikanen en andere westerlin
gen ontvoerden en bomaanslagen
pleegden op de Amerikaanse am
bassade en marinebasis in Liba
non. Die aanslagen kostten 260
Amerikanen het leven.
Hij heeft altijd ontkend daarbij be
trokken te zijn geweest, maar zei
wel dat dergelijke terreurdaden ge
rechtvaardigd zijn als de dialoog
niet langer mogelijk is. Zelf over
leefde hij diverse moordaanslagen.
Lang riep Fadlallah op tot een boy
cot van Amerikaanse en Israëli
sche producten, maar hij veroor
deelde wel de aanslagen van 11 sep
tember 2001 in New York.
Ondanks zijn reputatie als hardli
ner, viel Fadlallah op door soms
opmerkelijke fatwa's. Zo stelde hij
dat vrouwen het recht hebben
hun echtgenoten te slaan wanneer
zij mishandeld worden.
De geestelijke leed al langer aan
diabetes en een hoge bloeddruk.
De afgelopen twee weken lag hij
in het ziekenhuis. Gistermorgen
overleed hij uiteindelijk aan een
maagbloeding.
