De levensw
N
IO
Tinkebell
Aeneas Wilder
Goos Verwoest
Bernadette Leijdekkers
ModeMetMonique
donderdag 1 juli 2010
-door Nico Out
Op zoek naar het beste wat Zeeland
op kunstgebied te bieden heeft, be
zocht ik exposities van Vincent
O'Byrne en Gayan de Muynck, bei-
denfotografen.
Samen staan deze twee tentoonstel
lingen voor de uitersten van fotogra
fie als kunstvorm: Enerzijds de sterk
op de (classicistische) schilderkunst
geënte allegorieën van Vincent O'
Byrne, anderzijds de puur fotografi
sche verbeelding van het actuele
grootstedelijke leven.
aast zijn succesvolle car
rière als commercieel fo
tograaf maakt Vincent
O' Byrne (1945) vrij
werk dat hij in Galerie Kos in Zie-
rikzee exposeert. In de twee kleine
ruimten en de gang van de galerie
hangen een kleine twintig foto's.
Geen museale, maar huiskamerfor
maten, perfect afgedrukt. Het gaat
O'Byrne om beelden met beteke
nis. Zijn geboorteland Ierland is zo
wel qua landschap als geschiedenis
een belangrijke bron van inspira
tie. Je voelt in de voorstellingen de
spanning tussen de ongenaakbare
grootsheid van de natuur en de be
perkingen van de mens, die zich
zelf gevangen houdt of onderwor
pen is aan de macht van de ande
ren. Daarnaast spreekt uit veel fo
to's een mengeling van melancho
lie en erotiek. Angstaanjagend is
een beeld van een vrouwenhoofd,
kort geschoren haar, met een strop
om de hals tegen een decor van
een woest heuvellandschap met
een dreigende lucht. The Prospect
of Eternity is de titel. De foto roept
verhalen op van mensen in het al
gemeen en vrouwen in het bijzon
der, die zich vaak tevergeefs een
weg zochten naar een vrijheid die
uiteindelijk niet voor hen was weg
gelegd. Concreet verwijzend naar
de geschiedenis stelt O'Byrne het
vrijheidsstreven aan de orde in
een compositie waarin een vrouw
met een vastberaden en tegelijker
tijd droevige gelaatsuitdrukking
een fakkel draagt tegen de achter
grond van een neoclassicistisch
bouwwerk. Zij is naakt en heeft
qua postuur iets weg van een
Griekse godin. Op het gebouw zijn
inscripties aangebracht die betrek
king hebben op verlichting en de
mocratie. Idealen die voor O'Byr
ne en anderen sterk leven, maar
naar zijn idee in de Ierse historie
onvoldoende uit de verf komen.
Die frustratie is een belangrijk the
ma in zijn werk. Hij kiest een
beeldtaal waarin hij vrijelijk een fo
tografische benadering combi
neert met allerlei digitale bewer
kingen. O'Byrne doet dat knap en
met passie, maar balanceert af en
toe op het randje van de kitsch.
Naast min of meer allegorische
composities zijn ook spannende
landschappen te zien waarin door
een geraffineerde overbelichting
een vervreemdende dreiging
hangt. Minder enthousiast ben ik
over de naakten in een industriële
omgeving, zoals een verlaten
spoorwegemplacement. Hier gaan
mogelijke betekenissen ten onder
aan esthetisch effectbejag.
Dan is het werk van Gayan de
Muynck (1975) sterker in de samen
hang van voorstelling, techniek en
betekenis. De Muynck verkende
als graffiti-artist's nachts spoor
wegemplacementen en andere on
derdelen van de grootstedelijke in
frastructuur. Zijn expositie in
Kunstuitleen de Bevelanden geeft
een goed beeld van de rijkdom
aan indrukken die hij opdeed. Je
ziet uitgestorven vlakten met inge
wikkelde patronen van rails. Af en
toe lichten de schijnwerpers van
een spoorweg- of metrolocomo
tief op en trekken lichtstrepen
door het beeldvlak. In plaats van
met photoshop speelt de Muynck
met diafragma en belichtingstijd.
Daardoor slaagt hij erin de vluch
tigheid van beweging in een com
positie samen te brengen met de
meer statische structuren waarbin
nen die zich afspeelt. In de foto's
van De Muynck speelt het licht
zelf een hoofdrol. Als basis van het
fotografische beeld en als meta
foor voor de vluchtigheid van het
menselijk bestaan. Dat komt schit
terend tot uiting in een foto waar
in je in het duister van de nacht
de lichtjes van een reuzenkantoor-
flat ziet met daardoor heen de ra
men van een tram waarachter
mensen als schimmen voorbij
zoeven. Zelden kwam ik een beeld
tegen dat de snelheid, de anonimi
teit en de vergankelijkheid van
mens en stedelijk leven zo treffend'
oproept. Het bijzondere is dat De
Muynck in zijn foto's dat specifie
ke een universele lading geeft. De
reis door de stedelijke agglomera
tie is tevens de levensweg die ver
beeld wordt door een even oplich
ten, een kort moment van aanwe
zigheid in een eeuwig duister.
Vincent O'Byrne: t/m 15/7 - Galerie
Kos, Verrenieuwstraat 32, Zierikzee.
Vr.t/mzo. 11 - 17 u.
Gayan de Muynck: t/m 22/7 -
Kunstuitleen de Bevelanden, Westwal
45, Goes. Wo. t/m za. 13.00 - 17.00
uur en 1e zo. v/d maand.
Tinkebell baarde opzien door van
de vacht van haar overleden kat
een tas te maken. Zijn huisdieren
nog natuurwezens of zien en ge
bruiken we ze als consumptiegoe
deren?
Een prikkelende verkenning van
de grenzen van kunst, ethiek en
economie.
T/m 11/7: Kunstruimte deWILLCM3,
Oranjestraat 4, Wissingen. Wo. t/m zo.
11.00 -17.00 uur.
Aeneas Wilder vond bij een dorps
school in Japan een honderd jaar
oud houten stoeltje en nam dat als
model voor een prachtige, met lief
de uitgevoerde installatie die
speelt met tijd en plaats. Hij laat je
als volwassene kijken vanuit het
standpunt van het kind dat je ooit
was.
T/m 11/7: Bewaerschole, Weststraat
18, Burgh-Haamstede. Wo. t/m zo.
14.00 - 17.00 uur en op afspraak.
Goos Verwoest maakt torens van
klei. Ze verwijzen naar bouwsels
die bescherming en uitzicht bo
den, families en voorraden kon
den herbergen. Materiaal en onder
werp sluiten mooi bij elkaar aan.
Zijn schilderijen missen echter pic
turale spanning.
T/m 15/10: Noordhavenpoort,
Zierikzee. Za. 12.00-17.00 uur. Ook
werk van Rijnhard Schregardus, Jacob
Teije en Samia.
Bernadette Leijdekkers weet met
haar expressieve benadering zowel
schilderkunstig als sculpturaal te
boeien. Zij maakt krachtig, dyna
misch werk met de menselijke fi
guur als startpunt. Tijdloze levens
kracht is haar hoofdthema.
T/m 30/9: Met twintig andere
kunstenaars. Galerie Bellas Artes,
Heuvelsweg 2, Kerkwerve. Do. t/m zo.
12.00 - 17.00 uur.
Monique van Heist brengt haar ei
genzinnige ontwerpen samen met
de collectie van het Zeeuws Mu
seum. 'ModeMetMonique' zoekt
met identiteit als uitgangspunt
een balans tussen verschillen en
overeenkomsten, vroeger en nu, in
installaties, foto's en een speelse vi
deo.
T/m 24/10: Zeeuws Museum,
Abdijplein, Middelburg. Di. t/m zo.
11.00- 17.00 uur.
Gayan de Muynck: snelheid, anonimiteit en vergankelijkheid.
