sport 129
maar een voetbalduel
spelers niet blijven pamperen
Goedenavond, zegt de
linksback van Brazilië
mammmmmm*"
best oké maar Nederland neemt de
woensdag 30 juni 2010
jSp.andoek
m uit Wolph
door Leon ten Voorde
JOHANNESBURG - Het zou bij elk
WK zomaar de droomfinale van
de gemiddelde liefhebber in de we
reld kunnen zijn. Nederland-Brazi-
lië: dat is een wedstrijd vol herin
neringen, die tegelijkertijd de nodi
ge verwachtingen schept. Neder-
land-Brazilië: dat is zoveel meer
dan gewoon maar een voetbalwed
strijd.
Het is 0 zo verleidelijk om even
weg te dromen bij al die grote spe
lers uit beide landen die zoveel
moois voor de eregalerij hebben
achtergelaten. Cruijff, Pele, Van
Basten, Garrincha, Gullit, Zico,
Bergkamp, Romario. Zet ze bij el
kaar en je hebt de Rembrandt van
de voetbalsport. Vrijdag in Port Eli
zabeth is het woord aan de helden
van nu, aan Robben, Kaka, Sneij-
der, Robinho, Van Persie en Fabia-
no. Op papier danst en zindert het
al, nu in de praktijk nog.
Als Nederland en Brazilië aan een
WK beginnen, dragen ze niet al
leen de druk van het thuisfront
met zich mee. Van Nederland en
Brazilië wordt voor het gemak ook
altijd maar verwacht, nee eigenlijk
is geëist een beter woord, dat ze
ook nog even de harten van mil
joenen gaan veroveren. Iedereen
dient betoverd te worden en oh
wee als die brille er een keer niet
is. Dan jammert het hele voetbal
volk in de wereld dat het allemaal
maar niks is. Lusten kunnen soms
ook lasten zijn.
Toen Brazilië op het WK van 1994
in Amerika voor het eerst de frivo
liteit inruilde voor wat meer dege
lijkheid stonden de Braziliaanse
journalisten bij een persconferen
tie schreeuwend op de tafels. Het
was een grote schande! Zo'n pan
demonium was het maandag in
Durban niet toen de bondscoach
van Oranje de Nederlandse pers
op z'n dak kreeg vanwege het
stroeve spel. Maar in beide geval
len kwam de onvrede op hetzelfde
neer: voetbal is meer dan winnen.
Het moet de mensen ook iets to-
Ronald de Boer en Phillip Cocu zoeken steun bij elkaar na hun gemiste straf
schoppen in de halve finale van het WK 1998 tegen Brazilië, foto Cor Muider
nen, iets van klasse, van avontuur,
iets waar de jeugd van nu wat aan
heeft voor de dag van morgen.
Het is niet geheel toevallig dat in
de rijke geschiedenis van het WK
Nederland en Brazilië de mooiste
ploegen hebben opgesteld die
geen wereldkampioen zijn gewor
den: het Oranje van '74 en het Bra
zilië van '82. Twee teams die stier
ven in absolute schoonheid. Het
Oranje van Cruijff haalde tenmin
ste nog de finale. Dat het daarin
van Duitsland verloor werd alleen
in het land van de wereldkampi
oen niet als een misdaad be
schouwd. Het Brazilië van '82
kwam niet eens verder dan de
tweede groepsfase.
Maar wat een geweldig elftal was
dat: Cerezo, Eder, Zico, Socrates.
Wie die namen leest en hoort,
voelt nu nog de siddering van ge
not door het lijf trekken. Dat elftal
was met de latere kampioen Italië
verantwoordelijk voor misschien
wel een van de mooiste wedstrij
den die ooit op een WK is ge
speeld. Een treffen tussen de koele
rekenaars van Italië en de gepassio
neerde kunstenaars van Brazilië.
Dat Italië met 3-2 won werd bui
ten 'de laars' als een onvervalste
'crime passionel' omschreven. In
Rio pleegden vier mannen zelf
moord vanwege zoveel onrecht.
Nou hebben de Brazilianen met
vijf wereldtitels op zak verder niet
zoveel te klagen. In de bekerkast
van Oranje ontbreekt nog altijd
iets. Of die leegte in Zuid-Afrika
wordt opgevuld? Dan zullen de
voetballers die vroeger nog wel
eens de Brazilianen van Europa
werden genoemd zich eerst van de
echte Brazilianen moeten ont
doen. Drie keer eerder kwamen de
twee landen elkaar op een eind-
toernooi tegen en even zovaak
werd het een regelrechte topwed
strijd. Denk aan het bijna niet te
overtreffen spel waarmee Cruijff
in '74 Brazilië vernederde. Denk
ook aan dat memorabele treffen in
'94 in Dallas toen Oranje terug
kwam van een 2-0 achterstand en
op winstkoers was, totdat Ed de
Goeij zich verkeek op een vrije
trap van Branco. Je zou er als Ne
derlander nog kwaad om kunnen
worden.
En denk aan dat zinderende ge
vecht in 1998 in Marseille, de halve
finale van het WK die uiteindelijk
na strafschoppen door de Brazilia
nen werd gewonnen. Nu, twaalf
jaar later, staan de beide schoonhe
den weer tegenover elkaar. Bij
Oranje is het nog altijd wachten
op die ene goede wedstrijd, die el
ke ploeg op een toernooi wel eens
heeft. Het zou wat zijn als vrijdag
in het Nelson Mandela Bay-Sta-
dion van Port Elizabeth al die klas
se eindelijk eens explodeert tegen
die Zuid-Amerikaanse goudzoe
kers. Dan is Nederland-Brazilië
niet alleen een schitterend affiche,
maar wordt het ook een prachtige
wedstrijd.
Zo gek is het dus niet dat deze
baas van Oranje harde sancties ont
week na de stuitende reactie van
Robin van Persie op zijn wissel in
het knock-outduel met de Slowa-
ken. Misschien ziet hij in de met
zichzelf worstelende aanvaller wel
iets van de jonge Bert van Mar
wijk terug en begrijpt hij dat een
genadeloze ingreep juist averechts
kan werken, zowel voor de speler
zelf als voor de ploeg. Vrijdag
wacht een monumentale wed
strijd tegen de grote WK-favoriet
en de bondscoach is als de dood
dat er een scheur in het collectief
komt. Immers, alleen als alles in
de Oranje-gelederen optimaal
functioneert, is er een kans om
Brazilië te verslaan.
De vraag is echter of dat collectief
wel zo hecht is als de internatio
nals uitspreken, zoals ze dat ook
na de uitbarsting van Van Persie
deden. Als hij echt heeft gevraagd
om een wissel van Wesley Sneij-
der, zoals liplezers van de NOS be
weren, dan zal dat het ego van de
laatste ongetwijfeld raken. Sneij-
der is niet het type dat zomaar al
les over zich heen laat gaan. Twee
jaar geleden op het EK vocht hij
ook al een beschamend privé-oor-
logje uit met Van Persie, rond een
vrije trap. De hoofdrolspelers be
zweren dat hun relatie al lang her
steld is, maar elke nieuwe storm
vlaag kan oude wonden open
scheuren. Het ontploffingsgevaar
bij Oranje is toch al het grootst in
door Barry van der Hooft
JOHANNESBURG - Het beeld is pak
kend en zegt veel over zijn huidige
status. Linies van Michel Fernan-
des Bastos (26) staat Dani Alves
vragen te beantwoorden, rechts
van hem kijkt aanvoerder Lucio
met een zuur gezicht in een came
ra. Bastos staat er een uur na de
wedstrijd tegen Chili ontspannen
bij.
De linksback beantwoordt alle vra
gen van de vooral Braziliaanse en
Franse media met een serieus ge
zicht, maar er verschijnt een glim
lach als hij ontdekt dat er ook vra
gen uit Nederland gaan komen.
„Goedenavond", zegt hij even la
ter met een prachtig accent.
Spreekt de speler die aan het be
gin van deze eeuw in Rotterdam
rondliep nog steeds Nederlands?
„Een klein beetje", lacht de voet
baller met het bijzondere verhaal.
Hij wordt in 2001 door Feyenoord
naar Europa gehaald, breekt daar
niet door en gaat na zijn eerste sei
zoen op huurbasis naar Excelsior.
Vervolgens keert Bastos terug naar
Brazilië. Bij Atletico Paranaense,
Gremio en vooral Figueirense ont
wikkelt hij zich zo goed dat het
Franse Lille hem in 2006 koopt.
Na drie seizoenen legt topclub
Olympique Lyon liefst achttien
miljoen euro voor Bastos op tafel.
Een paar maanden later debuteert
hij voor de Selecao, nu is hij op
het WK de eerste keus als links
back. „Eigenlijk is het ongelooflijk
hè?", stelt Bastos.
Je zou denken dat hij met een bit
ter gevoel terugkijkt op zijn perio
de in Nederland. Maar niets is min
der waar. „Toen ik in Nederland
kwam was ik zeventien. Dat is
heel jong, ik was eigenlijk nog een
kind. Ik had moeite met de taal, ik
wist niet wat er werd gezegd. Maar
ik heb geen spijt van die periode.
Ik heb er juist van genoten en er
heel veel van geleerd. Ik ben terug
gegaan naar Brazilië, maar heb
veel aan Feyenoord te danken. Zij
hebben mij als eerste club naar Eu
ropa gehaald."
Omdat hij toen jong was en tijd
nodig had om zich aan te passen
en te ontwikkelen, kan Bastos be
grijpen dat ze in Rotterdam geen
potentiële topspeler in hem zagen.
„Nogmaals: omdat ik nog erg jong
was. Iedereen weet dat het zo
werkt in het voetbal. Je hebt hoog
te- en dieptepunten, je situatie als
speler kan heel snel veranderen.
De afgelopen seizoenen ben ik in
Frankrijk heel erg gegroeid. En nu
ben ik basisspeler op een WK. Ja,
het is een prachtig verhaal."
Even terug naar Excelsior. Kent hij
daar nu nog spelers van? „Nee",
lacht Bastos. „Het is ook alweer
acht jaar geleden. Ik speelde met
Brian Pinas. En Leo Koswal, Gill
Swerts." En wie was zijn trainer
toen? „Adrie Koster", zegt hij reso
luut. „Een goede trainer. Ik zal ook
niet vergeten dat hij me de kans
heeft gegeven om met Excelsior in
de eredivisie te spelen."
Nu heet zijn trainer Dunga en
draagt hij het geel-groene shirt
met rugnummer 6, dat de afgelo
pen decennia vooral om de schou
ders van illustere voorgangers als
Branco en Roberto Carlos heeft ge
zeten.
Vrijdag krijgt hij Arjen Robben als
directe tegenstander en komt Bas
tos ook een oude bekende tegen.
„Bij Feyenoord heb ik een hele tijd
samen met Robin van Persie ge
traind", vertelt de Braziliaan. „Nu
staan we tegenover elkaar. Dat
vind ik heel speciaal, want Robin
is uitgegroeid tot één van de beste
spelers ter wereld."
Wie begint volgens Bastos als gro
te favoriet aan de kwartfinale? Ne
derland of Brazilië? „Het zijn twee
technische ploegen, die aan elkaar
gewaagd zullen zijn", weet hij.
„Robben, Sneijder, Van Persie,
noem maar op. Maar zulke spelers
hebben wij ook. Een echte favoriet
is er dus niet."
de voorhoede. Robin van Persie,
Wesley Sneijder, Rafael van der
Vaart, Arjen Robben: allemaal wil
len ze de hoofdrol spelen.
Van Marwijk zal er dus vol boven
op moeten blijven zitten, want
een nieuwe breuklijn in het blijk
baar toch niet zo stevige Oranje
fundament kan hij zich niet meer
permitteren. Bij nóg een incident
zal hij veel harder moeten optre
den, wil hij zijn gezag als bonds
coach blijven behouden. Emoties
zijn menselijk en tot op zekere
hoogte ook begrijpelijk, maar riant
betaalde topspelers die zich mo
gen bewijzen op een WK hoef je
niet te blijven pamperen. Van Per
sie is pas écht een grote speler als
dat besef ook tot hem doordringt.
Michel Bastos was ooit niet goed genoeg voor Feyenoord. Nu is hij links
back van Brazilië. foto Kerim Okten/ANP
