io|$
Horecaondernemer Sjoerd Kooistra (59) vocht elk zakelijk geschil tot achter de
komma uit. Maandag werd hij dood aangetroffen in zijn woning in Ubbergen.
Zag hij nu geen uitweg meer?
Een duizelingwekkende
constructie van bv's
woensdag 30 juni 2010
door Albert de Lange
Hij was veruit de meest gehate
kroegbaas van Nederland en
het kon hem weinig schelen.
Dertig jaar heeft Sjoerd Kooi
stra met boerenslimheid een
horeca-imperium geleid dat bij voortduring
ongunstig in het nieuws kwam en een
spoor van rechtszaken en faillissementen
heeft getrokken in de hele Nederlandse uit-
gaanswereld. Er is vrijwel geen krantenbe
richt te vinden dat hij met enige tevreden
heid in een plakboek zou hebben onderge
bracht, als dat hem al had beziggehouden.
Hij heeft zijn hele leven zaken gedaan op an
dermans risico, waar mogelijk op ander
mans kosten, en bracht het daarmee tot gro
te persoonlijke rijkdom, volgens Quote
is/was hij goed voor 130 miljoen euro. In
middels is het zeer de vraag of dat een vali
de inschatting van zijn welstand is en of
Kooistra nog wel zo goed voor z'n geld was
als hij zelf graag beweerde. Het was in elk ge
val niet de beleving van bierbrouwer Hei-
neken, waarmee hij de laatste maanden een
titanenstrijd voerde.
Nu zelfmoord de doodsoorzaak is - zoals
vriend en advocaat Oscar Hammerstein
zegt - is er toch een einde gekomen aan zijn
'piramidespel'. Je kunt niet ongestraft stop
pen met afrekenen zodra de aloude systema
tiek van gaten dichten en-verrekenen' ken
nelijk niet meer toereikend is om de cash
flow gaande te houden, een kunstje waar hij
altijd buitengewoon goed in is geweest.
Een tijd lang heette dat de 'methode-Kooi-
stra': je koopt een café of restaurant van eni
ge naam op een goede locatie, vertimmert
de boel en verpacht de zaak, bij voorkeur
via een tussengeschoven bv. De hele tent
blijft je eigendom, je bedingt huur en een
kwart van de omzet, wekelijks cash te beta
len. Er is altijd wel een ober of een barman
te vinden die eindelijk eens voor zichzelf
wil beginnen. Zo iemand werkt zich uit de
naad en komt er na verloop van tijd achter
dat de vaste lasten te hoog zijn: per maand
moet er zeker drie weken gewerkt worden
om Kooistra te betalen, die ook nog alle le
verancierskortingen incasseert. Er dient zich
een faillissement aan, Kooistra staat daar
vanzelfsprekend buiten, de schuldeisers heb
ben het nakijken, en het spel begint met
een nieuwe pachter van voren af aan.
'De Groninger' had inmiddels een zekere
naam opgebouwd als faillissementsfrau
deur. Het kwam zo ver dat het stadsbestuur
van Amsterdam hem onder curatele plaats
te, waaraan hij zich volgens burgemeester
Cohen, blijkens een brief, keurig hield.
Zijn vader liet hem begin jaren zeventig De
Vluchtheuvel na, een uitspanning in het
Drentse Norg. Daarmee begon het fortuin
van de even ongeletterde als koppige Sjoerd
Kooistra. Hij verkocht de zaak, begin jaren
tachtig, voor 3,2 miljoen gulden, en met dat
geld, en een paar fikse leningen, nam hij
gaandeweg vrijwel de hele zuidzijde van de
Grote Markt in Groningen over. Daarna be
gon hij in heel Nederland met succes Mono
poly te spelen. Hij kocht in Amsterdam
Oblomov, April, Het Land van Walem, l'En-
trée, Downtown, Exit, April, Café Cox,
Keyzer en hij werd - zelf homoseksueel - al
snel de keizer van de Reguliersdwarsstraat,
het middelpunt van de gay scene. Toen hij
maandag stierf, bezat hij 87 horecazaken, on
der meer ook in Nijmegen, Eindhoven en
Enschede. Doorgaans op een A-locatie en
ondergebracht in een duizelingwekkende
constructie van bv's die maar één doel dien
de: Kooistra zo dicht mogelijk bij het geld
houden, en zo ver mogelijk weg van forme
le verantwoordelijkheid.
De verstrengeling tussen deze tientallen
bv's, hangend onder het moederbedrijf Plas-
sania, is zo groot dat niemand er nog wijs
uit kan worden. De talloze kort gedingen
die bierbrouwer Heineken de laatste maan
den tegen Kooistra voerde, brachten menig
rechter zichtbaar tot wanhoop, omdat nau
welijks nog is vast te stellen wie voor welke
betaling verantwoordelijk is.
Heineken, dat een claim van rond de 7 mil
joen euro op Kooistra zegt te hebben, voert
een juridisch gevecht tegen de nu overleden
horecatycoon, omdat er al maanden niet
meer betaald wordt. De brouwer en Kooi
stra zaten in een totale omhelzing. Hei
neken huurt 41 horecazaken van Kooistra's
concern, staat voor zijn leningen bij banken
borg voor 55 miljoen euro, heeft eigenlijk
geen idee waar de pacht geïnd moet wor
den, maar verkocht vorig jaar wel 13.000
hectoliter bier in deze bedrijven.
Heineken heeft vanaf begin dit jaar met tal
loze procedures geprobeerd Kooistra en Plas-
sania tot betaling te bewegen, maar aan de
meeste vonnissen gaf Kooistra geen gehoor.
Het leidde in Amsterdam tot de sluiting van
vier horecazaken en aanzienlijk verlies van
inkomsten voor beide partijen. Sinds deze
maand betaalt Heineken ook geen huur
meer aan Kooistra, wat hem direct enkele
miljoenen kostte.
Heineken en andere schuldeisers hebben
zich in procedures openlijk afgevraagd of
Kooistra de rekeningen niet wilde of niet
kon betalen. Het is zeer ongewis of de dood
van Kooistra het antwoord op die vraag
dichterbij brengt. Maar dat hier een kaarten
huis instort, lijkt onvermijdelijk. Met juris
ten als de enige winnaars.
