Zeeuwse delta is één grote
spectrum 6
V
Wrakkenkaart
Zaterdag 26 juni 2010
Op de waterbodem in de Zeeuwse delta liggen
zeker 8500 scheepswrakken en restanten van
vroegere bebouwing. Wrakduikstichting De
Roompot probeert de geschiedenis achter zoveel
mogelijk onbekende objecten te achterhalen en
helpt het cultureel erfgoed te bewaken.
L'lquique
Kanonnenwrak BHG2
Noordzee
y.
Boomstammenwrak
SS Rotterdam 1
O
SCHOUWEN-DUIVELAND
Oosterschelde
De Roompot
O
p'
Generaal ten I
ïmèê&ê
NOORD-BEVELAND Prln
De Noordzee is bijna als een
spiegel wanneer de Karin
Rose vanaf de Roompots-
luis het ruime sop kiest. Het
is een krappe tien kilometer
varen uit de kust van Goeree naar de plek
waar de L'lquique in 1891 is gestrand, ver
telt Fred Groen van Wrakduikstichting De
Roompot (WDSR). Hij vermoedt althans
dat het om de Engelse driemastbark gaat,
want alle beschikbare gegevens moeten
nog met elkaar worden vergeleken en geve
rifieerd. Maar de eerste aanwijzingen gaan
wel in die richting.
De tien duikers aan boord gebruiken de
dik anderhalf uur durende vaartocht om
hun spullen in orde te maken. In het mid
den van het oude kottertje staat een lange
bank, waar aan weerszijden de trimvesten
kunnen worden opgetuigd met duikfles-
sen, ademautomaten, computers, haspels
en lampen. Een beetje wrakduiker gaat al
snel 60 kilo zwaarder de reling over.
Groen ankert op de meter nauwkeurig bo
ven het wrak. Er wordt gedoken op het ke
ren van het tij, zodat er nauwelijks stro
ming is. Dat betekent die dag drie kwartier
tot een uur de tijd voor de expeditie op
zo'n tien meter diepte.
Een sprong vanaf het achterschip brengt
Wrakduikstichting De Roompot
heeft de afgelopen maanden een
aantal spraakmakende
ontdekkingen gedaan in de
Zeeuwse delta. Dankzij intensief
speurwerk van de maritiem
amateur-archeologen, kregen
onbekende wrakken hun naam
terug. De stichting heeft
inmiddels 8500 punten op de
kaart gezet en ontgint stap voor
stap maritieme bodemschatten.
door Marcel Modde
ons naast het strak gespannen ankertouw.
Met één hand op het touw en de blik stee
vast op de dieptemeter dalen we af, het
donker in. De zanderige bodem komt eer
der dan verwacht en de 'landing' veroor
zaakt een kleine stofwolk. In die mist hou
ik het schijnsel van Groens lamp scherp in
de gaten. Zodra het zicht weer is verbeterd
tot een meter of vier, wijst hij rechts
schuin voor mij. Een imposante scheeps
boeg steekt omhoog. We zwemmen langs
de sterk aangegroeide buitenwand naar
meer midscheeps en steken vanuit die po
sitie het wrak over.
Via een speciaal 'oortje' kan Fred tegen mij
praten en legt uit wat er allemaal te her
kennen valt in de voor leken vormloze
homp hout. Ondertussen rolt hij het draad
van zijn haspel zorgvuldig uit, zodat we
straks zonder probleem de weg terug naar
het ankertouw kunnen vinden. Een paar
vinslagen verder doemt de afgebroken
voormast op. Te dik om met twee armen
te kunnen omvatten. De dekplanken zijn
grotendeels weggeslagen. Krabben, anjelie
ren en garnalen zijn de hedendaagse bewo
ners in het vooronder. Aan stuurboordzij
de aangeland, onderwerpen we de gaten
in de romp en wat daar achter schuil gaat
aan een verdere inspectie. „Niet schrikken,
ik ga even wat stof maken", waarschuwt
Fred. Hij wappert wat met z'n rechter
hand over een zwartgeblakerd stuk steen.
Op het eerste gezicht niks bijzonders,
maar zijn geoefend oog heeft daarin een
bakplaat ontdekt. Hij wijst op meerdere ge
lijksoortige exemplaren iets dieper in het
wrak. Waarschijnlijk zitten we in de kom
buis. Hij legt de vondst netjes terug. Na
een goed half uur komt de stroming er al
weer in en geeft Groen het sein om lang
zaam terug te keren naar de oppervlakte.
De Zeeuwse delta is een paradijs voor
wrakduikers. Hoeveel scheepsresten en
overblijfselen van bebouwing er hier pre
cies onder de waterspiegel verborgen gaan,
is onbekend. Stichtingsecretaris Groen en
archivaris Barend de Lange hebben er
bijna een missie van gemaakt dm dat zo
goed mogelijk in kaart te brengen. „We zit
ten al op zo'n 8500 punten", zegt Groen
met een vette grijns. „Dan gaan we uit van
de kustzone van zeg maar Knokke tot aan
Hoek van Holland. Alleen al op de Ooster
schelde komen we zeker aan 200 coördina
ten. Het ligt hier vol. De Banjaard, in de
oude monding van de Oosterschelde, is
één groot scheepskerkhof. Gevaarlijk ge
bied! Zeker in de periode dat de schepen
nog allemaal onder zeil voeren en ze bij
een noorderwind Zierikzee, Veere of Vlis-
singen als bestemming hadden. Meestal
kon dat alleen door hoog op te steken en
zich dan te laten afvallen. Zo moesten ze
dan langs die zandbanken zien te komen
en dat ging nogal eens fout..."
De afgelopen maanden bracht de in
2002 opgerichte stichting verschil
lende aardige 'ontdekkingen' in
de publiciteit. Zo wisten ze een onbekend
wrak, dat 25 jaar geleden bij werkzaamhe
den aan de Zeelandbrug werd gevonden,
te herleiden tot de Generaal ten Hove. Dit
hospitaalschip van het Rode Kruis zonk in
oktober 1944 door een aanval van Engelse
jachtbommenwerpers. Een ander recent
Rechts 60
Foto boven: Een 3D-scan met de Generaal ten Ho
ve op de voorgrond. Het schip ligt in de Ooster
schelde ter hoogte van Zierikzee. Ook is goed te
zien hoe door de stroming achter het wrak een ho
ge zandrug is ontstaan. De 'bergjes' in de rechter
bovenhoek zijn de pijlers van de Zeelandbrug.
Foto rechts: Een sonarscan van het wrak dat voor
alsnog doorgaat als de L'lquique voor de Noord
zeekust van Goeree.
