'Nu kun je over mij gaan schrijven, niet?'
boeken 113
EXTRA GROTE ZOMERAKTIE
KIJK VOOR KOOPZONDAGEN EN OPENINGSTIJDEN OP WWW.SANIDUIHP.COM
A- merken sanitair tegen bodemprijzen DE GOEDKOOPSTE
GEEN RESTPARTIJEN OF DUMP2AAKI MAAR...
AIIE A-MERKEN VOOR DE JUIERIAAGSTE PRIJZEN.
DAT IS SANI-DUMP.
U vindt ons o.a. in:
Neem uw
offertemet
Wij zijn altij
goedkoper
FONTEIN
C0MBINATI
DIVERSE W
SHOWROOM-
MEUBELEN
TEGEN
QPRUIMPRIJZEN
donderdag 24 juni 2010
II ll'l ■—IIIIII li Wmi—MBHB
De Engelse schrijfster Julia
Blackburn schreef met Wij
drieën een boek over het le
ven met haar verslaafde va
der en haar nymfomane en
jaloerse moeder.
door Dirk-Jan Arensman
Het verleden kan nog
zo duister lijken, als
het slotakkoord
maar vrolijk klinkt,
wordt het verslag er
van vanzelf minder zwaar. Een ko
medie, of op z'n minst tragiko
misch.
Want dat zijn de jeugdmemoires
van Julia Blackburn (1948), Wij
drieën, geworden. Volgens de
schrijfster ironisch genoeg mede
doordat haar moeder, de kunstena-
4t
Julia Blackburn
res Rosalie de Meric, in april 1999
stierf aan leukemie. En door de
maand daarvoor, die ze bij Black
burn in huis doorbracht. Een
vreemde en gelukkige tijd, waarin
de dingen eindelijk werden uitge
praat.
'Ik zal Julia nooit, nooit, nooit ver
geven voor wat er gebeurd is in
1966', las de dochter in een notitie
boekje van haar moeder. „Als dat
ene velletje er niet geweest was,
had ik haar er nooit op aan kun
nen spreken. We wisten dat we
nog hooguit twee weken samen
hadden, dus ik was echt niet van
plan galmend aan te kondigen dat
ik over 'het verleden' wilde praten.
Maar die trigger maakte het ineens
mogelijk. Ik liet haar zien wat ze
geschreven had, en zei: 'Zo kun
nen we niet verder'. En toen zei
zij: 'Prima'. Verbijsterend, hè?"
lacht ze. „Meer dan dertig jaar wist
ik dat ik iets te verhapstukken had
met die moeder van me, wat nooit
lukte, en dan dat antwoord."
Kort voor ze stierf zei ze ook nog
tegen haar dochter: „Nu kun je
over mij gaan schrijven, niet?' Een
conclusie als toestemming en een
verzoek tegelijk, dat Blackburn, die
hiervoor twee romans en zeven
non-fictieboeken schreef, nu liefde
vol en afstandelijk, wrang humoris
tisch én pijnlijk eerlijk heeft inge
willigd met een verhaal dat, zoals
ze zelf zegt too outragious for fic
tion was.
Haar vader, de dichter Thomas
Blackburn, was een alcoholist met
een verslaving aan barbituaten. In
benevelde staat kon hij ronduit be
angstigend zijn 'voor mensen die
hij niet aardig vond en mensen
met wie hij getrouwd was'. „Hij
kon schuimbekken en alle drugs
nemen die hij in handen kon krij
gen. Zo gewelddadig worden dat
mijn moeder mij letterlijk als
schild moest gebruiken. En ik heb
hem enorm zien afglijden, tot ik
hem opzocht in een krankzinni
gengesticht en dacht: mijn God, je
vermaakt je hier nog ook!"
Een modelvader kon je hem niet
noemen. „Maar," zegt ze, „ik bleef
altijd' de persoon achter die ellen
de en chaos zien. De man die ook
heel aardig kon zijn, die nooit een
seksuele bedreiging voor me was
en die mij echt zag, als kind en als
aj»a.nn
volwassene." Het is een schril con
trast met wat je rustig de centrale
figuur in Wij drieën kunt nemen.
Want al blijft haar vader, die in
1977 overleed, regelmatig opduiken
- als charmant wrak of de verder
overtuigd heteroseksuele minnaar
van Francis Bacon -, na de schei
ding van haar ouders groeide Rosa
lie uit tot het echte probleem.
Rosalie die als nymfomane huisba
zin een hele stoet mannelijke kost
gangers het huis in sleepte. Die
Julia meer als zusje dan als doch
ter behandelde en, toen ze nog
maar nauwelijks in de puberteit
was, haar seksuele opvoeding nog
al overenthousiast oppakte.
„Moest ze voordoen hoe je mastur
beerde? vroeg ze. Of: weet je wel
wat lesbische vrouwen met een dil
do doen, darling? En dan kwam
dat afgrijselijke voorwerp uit de la.
Als ik mezelf toesta erover na te
denken, word ik ontzettend gie
chelig. Die verhalen durfde ik lang
zelfs niet aan mijn beste vrienden
te vertellen, maar toen ik ze op
ging schrijven waren ze zo thea
traal, absurd en grappig!"
Absolutely Fabulous, maar dan
waargebeurd. En met een duister
randje, dat wel. Want vanaf pak
weg haar 12e begon haar moeder
haar als een rivale te beschouwen.
„Het was de post-Lolita-tijd," ver
klaart Blackburn. „De vroege sek
suele revolutie waarbinnen, onder
bohemienachtige kunstenaars en
schrijvers, dingen mogelijk waren
die nu volstrekt niet meer zouden
kunnen. Mannen die op feestjes
naar mij keken en dan tegen elkaar
zeiden: 'Look at them titties! Kom
eens hier, schatje'. Die tegen elkaar
opschepten over 16-jarige verove
ringen. 'Hmmm. Ze deed me aan
mijn dochter denken'."
In het gewraakte jaar 1966 gebeur
de het misschien wel onvermijde
lijke. De 18-jarige Julia kreeg een
verhouding met Geoffrey, een de
pressief aangelegde tekenleraar
van 40 en (ex-)minnaar van Rosa
lie, die haar voorhield dat met
hem samenwonen de enige ma
nier was om aan haar moeder te
ontsnappen. Prompt zette ze haar
toenmalige Nederlandse vriendje
Hans - een kostganger wiens slaap
kamer ze ooit door haar moeder
letterlijk was ingeduwd („Deze is
voor jou, darling.") - aan de dijk.
De relatie duurde drie jaar, kende
een fataal einde - waar zij de
schuld van kreeg - en verstoorde
schijnbaar voorgoed de toch al ge
troebleerde band met haar moe
der, die haar voorhield: „Als jij er
niet was geweest, was ik nu geluk
kig geweest." Drama op de rand
van trauma, eigenlijk.
Maar toch kon ze met mededogen
en begrip over die tijd schrijven
en, nu, praten. Haar ouders waren
'overlevers'. „Mensen die allebei
uit heel disfunctionele, repressieve
gezinnen kwamen en tijdens de
Tweede Wereldoorlog in Londen
een anarchistische vrijheid ontdek
ten. Kunstenaars werd een onge
looflijke mate van zelfzuchtigheid
en egocentrisme toegestaan. En ze
waren ook levendig en opwin
dend." Ze zwijgt even. Zegt dan:
„Ik heb gezien dat mijn vader zijn
hele leven gekweld werd door de
haat die hij voor zijn vader voelde.
Die last wilde ik niet dragen."
Julia Blackburn - Wij drieën.
Vertaling Paul van der Lecq. De
Bezige Bij, 19,90 euro.
Villeroy Boch
SANI-DUMP
AMSTERDAM
Woonmall Villa Arena
Arena Boulevard 78
1101 DJAmsterdam
BERGEN OP ZOOM
Van Konijnenburgweg 7
4611 HK Bergen op Zoom
LEIDERDORP
W000N Leiderdorp
Meubelplein 4
2353 EX Leiderdorp
UTRECHT
Hollantlaan 28
3526 AM Utrecht
VEGHEL
Poort van Veghel 49-96
5466 SB Veghel
WIJCHEN
Graafseweg 777
6603 CG Wijchen
ZAANDAM
Pieter Ghijsenlaan 16d
1506 PV Zaandam
CAPELLE A/D IJSSEL
Lylantsebaan 50
2908 LG Cappelle a/d IJssel
BREDA
Huifakkerstraat 10
4815 PN Breda
DELFT
Schieweg 73-75
2627 AT Delft
ROELOFARENDSVEEN
De lasso 70
2371 GZ Roelofarendsveen
ROTTERDAM
Stadionweg 45a
3077 AS Rotterdam
SLIEDRECHT
Leeghwaterstraat 63
3364-AE Sliedrecht
SPIJKENISSE
Lucebertstraat 32
3202 SW Spijkenisse
TILBURG
Bosscheweg 253a
5013 AB Tilburg
Villerov&Boch
Waiiiicloset (wit)
CROHE
Grohe Raniu-SL
inliouwreservoir
VILLEROY BOCH
LIGBAD MET WHIRLPOOL
COMPLETE SET
INB0UWKRANEN
Zitting
Grohe afdekulaat
comiileet met
luxe kraan en
design syphon
vy