sport 137
schaken
dammen
bridge
T~
mei
Pi
■IG
B
N
WO
Z
door Cor Jansen
zaterdag 19 juni 2010
Toen Bobby Fischer in het kandida
tentoernooi van 1959 met een slap
pe variant van de Caro Kann, van
Petrosjan en Keres had verloren,
raadde zijn secondant, de Deense grootmees
ter Bent Larsen, hem aan een andere variant
te spelen, die meer aan zijn stijl beantwoord
de. Fischer weigerde en zei, dat hij er net zo
lang mee zou doorgaan tot hij er een partij
mee zou winnen. Dat gebeurde. Fischer won
van Benkö en heeft de variant daarna nooit
meer gespeeld!
Grote spelers zijn eigenwijze spelers! Het is ei
genlijk al begonnen met Steinitz, die in de
19e eeuw met eigenwijze hardnekkigheid te
gen de geest van de tijd handelde door te
trachten met verdedigen partijen te winnen.
Het resultaat was, dat de hele schaakfilosofie
op zijn kop werd gezet. Schaken werd een
strategisch spel en is dat nog steeds. Eigenwij
ze schakers, je vindt ze in grote aantallen op
alle niveaus. In het topschaak net zo goed als
in de onderste regionen van een regionaal
clubje. En dat is maar goed ook, anders zou
het maar een saaie boel zijn.
Onder de Nederlandse toppers springt Loek
van Wely er wat eigenwijsheid betreft boven
uit. Hij laat zich, net als Fischer, niet van zijn
stuk brengen door slechte resultaten met een
bepaalde opening. Met de meest geanalyseer
de variant uit de hele openingstheorie, de Naj-
dorf-variant van het Siciliaans, heeft hij al tal
loze malen in het zand moeten bijten, onder
anderen tegen Kasparov, maar dat heeft hem
er niet toe kunnen verleiden de variant vaar
wel te zeggen. In de laatste ronde van het
teamkampioenschap van Frankrijk beleefde
hij tenslotte een moment van grote glorie.
Met zijn geliefde Najdorf versloeg hij de we
reldtopper Vugar Gashimov in een schitte
rende partij, waarmee hij zijn team Chalons
en Champagne de nationale titel bezorgde.
Zal Van Wely in de voetstappen treden van Fi
scher en nooit meer de Najdorf spelen? Het is
onwaarschijnlijk. Je gooit niet zomaar een ja
renlang opgebouwde kennis en ervaring in de
prullenmand. Zo eigenwijs is Van Wely nu
ook weer niet.
V. Gashimov-L. van Wely. Guingamp,
Frankrijk, 2010.
i.e4 C5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.PC3
a6 De beruchte Najdorf-variant. 6.Lgs e6 7.f4
Pbd7 8.LC4 Db6 9.Lxf6 Pxf6 io.Dd3 Dxb2
11.0-0 Pd7 i2.Lb3 Pes 13-De3 Da3 I4.f5 Ld7
I5.fxe6 fxe6 ïö.Tabi Le7 17-Dg3 g6 De zwarte
koning moet definitiefin het midden blijven.
18.KI11 Pxb3 i9.cxb3 Des 20.Pce2 Tf£ 2i.Tfci
Des 22.Dd3 Tc8 23.TXC8+ Lxc8 24.Pf3 Dbs
25.Dd2 Ld7 26.TCI Dhs 27.De3 gs 28.Pg3 Dg4
29.TC7 Df4 30.Dxf4 Txf4 3i.Txb7 Lc6 32.Tb6
Lxe4 33.Txa6 Lds 34-Kgi g4 35.Pd2 Td4
36.Pdfi Tdi 37.Kf2 Tal 38.Pd2 Lf6! 39-Pge4
Les 40.g3 Thi 4i.Pxd6+ Ke7 42.P6e4 Txh2+
43.Ke3 Thi
Zwart heeft de wind in de zeilen gekregen.
Het loperpaar heerst over het hele bord. Of
dat voldoende is voor de winst is een andere
zaak. In elk geval overspeelt Van Wely in het
vervolg van de partij zijn gerenommeerde te
genstander.
44.Ta7+ KfB 45.PC5? Nu is het niet meer te
redden. Noodzakelijk was 45.a4maar of het
na 45...I15 voldoende zou zijn geweest, is twij
felachtig.
45...Lxg3 46.Pd7+ Kg7 47-Pes+ Kf6 48.Pxg4+
Kfs 49-Tg7 Tei+ so.Kd3 1/4! 51.PC4 Nauwe
lijks beter was 51.PÏJ es! en wit staat aan de
rand van de afgrond.
51...LXC4+ 52.KXC4 Te2Ü
Zie diagram
53.Txh7 Er is niet beter. Ook 53-Kd3 Td2+
54.KC3 h5! redt niet.
53... Kxg4 54.a4 Ta2 SS.Kbs es s6.Te7 Kf3
57.a5 e4 58.b4 e3 59.Ka6 e2 6o.Txe2 Kxe2
6i.b5 Ld2 0-1
Een geweldige partij.
door Daaf Kasse
Weinig speltypes kunnen de
damliefhebber meer beko
ren dan een principiële om
singelingspartij. In het in
ternationale toernooi van Salou, dat on
langs gewonnen werd door Alexander Bal-
jakin, speelde Guntis Valneris in de twee
de ronde een prachtige partij tegen Mar-
tijn van Gortel. Omsingelen is een vak
apart, en bijna niemand beheerst dat spel
letje zo goed als de Letse oud-wereldkam-
pioen. Uit de analyse zal ook blijken hoe
razend moeilijk omsingelen is: na een
klein foutje van Valneris had Van Gortel
de partij op z'n kop kunnen zetten. De
jonge Limburger miste deze kans voor
open doel en liep tegen een hardhandige
nederlaag op.
Martijn van Gortel - Guntis Valneris:
1.32-28 17-21 2.33-29 20-25 3-39-33 n-17
4.44-39 7-115.50-441-7 6.37-32 21-26
7.41-3717-21 8.47-41?! Geen mooie zet,
maar met acties als 29-23 18x29 34X23 of
29-2419x30 35x24 speel je een omsingel-
aar als Valneris ook in de kaart. 14-20!
9.29-23 18x29 10.34x1410x19 11.31-27
19-2412.40-34 5-10 13.44-40 9-14
14.49-44 3-9 15.34-29 14-19 16.37-31 26x37
17.42x3110-14 Ook 9-14 is hier mogelijk.
Op 31-26 wint zwart dan een schijf met
24-30, altijd gevolgd door 30-34. Nu zwart
10-14 heeft gespeeld is 31-26 een serieuze
optie. Van Gortel ziet van deze mogelijk
heid af, waarschijnlijk omdat hij na 12-18
26x17 11x3136x2718-23 29x18 13x3141-36
9-13 36x27 7-12 alleen op links kan spelen.
18.41-37 24-30! Het begin van een ver
doorgevoerde omsingeling. De zwarte
stand leent zich hiervoor beter dan voor
een hekstellingpartij. 19.35x2419x30
20.40-3413-19 21.45-40 30-35 22.29-23
20-24 23.48-42 21-26 24.46-41 8-13
25.27-22 12-17! Met dit subtiele zetje voor
komt zwart dat zijn tegenstander zijn lin
kervleugel zo harmonieus mogelijk ont
wikkelt. Op 31-27 volgt immers 26-31!
37x26 16-21 27x16 7-12 16x18 4-10 22x11
13x22 28x17 19x46 met goede kansen voor
zwart. Wit mocht zich niet bezondigen
aan de ruil 33-29 24x33 38x29 wegens
14-20! met dam, maar in 34-29, om op
7-12 29x20 15x24 te offeren met 22-18!
13x22 32-27 2-7 27x18, had hij een aardig al
ternatief 26.32-27 24-29 27.33x2419x30
28.38-33 17-2129.42-38 21x32 30.38x27 2-8
31.43-38 14-20? (zie diagram32.38-32? Dit
is het fragment waarop ik doelde in mijn
inleiding. In plaats van 14-20 had zwart
15-20 moeten spelen, want met 22-17!!
11x22 28x17 kan wit nu de kansen volledig
door Ruud van den Bergh
Als iedere maand het maand
blad Bridge van de Nederland
se Bridge Bond door de brie
venbus komt, vinden we dat
normaal. Het is kwalitatief een uitstekend
blad. Weliswaar lezen we af en toe een
erg flauw artikeltje, maar daartegenover
staat dat er voldoende artikelen met jour
nalistieke waarde zijn.
De laatste maanden vult Rosaline Baren-
dregt, een stagiaire in de journalistiek, een
pagina. Zij besteedt aandacht aan de ma
nier waarop een modaal bridgepaar zich
op eenvoudige wijze met bridge weet te
vermaken. Elke aflevering staat een ander
paar in de schijnwerpers. De gewone club
avonden, bridgeweekends en allerlei ande
re uitstapjes komen onder de aandacht.
Het is de moeite waard over deze beleve
nissen te lezen. Deze artikeltjes zouden
misschien kunnen worden opgesierd met
een spel waarbij voornamelijk de emoties
beschreven worden die modale bridgers
beleven als het een beetje moeilijk wordt.
Uit zo'n bridgeweekend komt dit spel (zie
diagram rechts).
We zien het ene echtpaar tegen het ande
re waarbij de mannen noord en oost zit
ten. Na pas van oost opent mevrouw zuid
het bieden met 2SA. West - pas en noord
bood 3Ha. Zuid bood 3Sch en noord had
geen beter bod voorhanden dan 4KI. Dat
was voor zuid voldoende om met 4SA
azen te vragen en toen ze er twee hoorde
werd in 6Sch aangelegd. West kwam uit
met ruitenvier en de slag werd met de ne
gen van noord genomen. Met troefaas en
-heer werd twee keer troef getrokken.
Twee ruitenslagen en twee hartenslagen
werden geïncasseerd waarna dit over was:
4> 963
*v
VB9
I
▼-
B107
v
-
H875
1064
4 87
VV8
A2
laten keren. Er dreigt dam met 17-116x17
27-2116x27 31x2, waar alleen een zet met
schijf 7 iets tegen kan uitrichten. Op 7-11
volgt de kansrijke doorbraak 33-29 11x22
27x18 13x22 37-32 26x19 29-24 20x29 34x12,
zodat 7-12 gedwongen is. Maar ook dan is
het prijs: 37-32! 26x19 27-2116x27 38-32
27x29 34x3 12x213x26 met prima perspec
tieven voor wit. Na deze gemiste kans
komt de zwarte omsingeling pas goed uit
de verf 4-10 33.22-18 Gedwongen:, na
33-29 7-12 heeft wit geen goede zet meer,
en 23-18 10-14 is al even kansloos, bijvoor
beeld 33-29 20-24! 29x20 15x24 28-2313-19
32-28 8-13 etc. 13x22 34.27x18 16-21
35.31-2711-16 36.23-1910-14! Op 20-24
volgt dam met 19-13,18-12 en 27-22.
37.19x1015x4 38.33-2*9? Nu forceert Valne
ris met een paar krachtzetten de winst.
Aangewezen was 36-31, al vrees ik dat wit
niet meer uit de dubbele opsluiting ont
snapt. 8-13! 39.28-22 7-11! 40.36-3111-17!!
41.22x1116x7! 42.27x1613x22 Nu zwart
een ijzersterke schijf op 22 heeft gepos
teerd is wit kansloos. Er volgde nog
43-32-27 22-28 44-41-36 9-13 45-37-32
26x37 46.32x4113-18 47.41-3718-23!
48.29x18 28-33 49.39x28 30x50 50.27-22
35X44 51-18-13 44-49 5Z-13-8 49-17! en na
dit damoffer gaf wit het op.
Hartenvrouw werd gespeeld waarop west
een klavertje bijspeelde. Ze had allang ge
zien dat west nog een schoppenslag zou
maken met de vrouw. En uit het bijspelen
op het troeftrekken was bekend dat west
schoppenvrouw had. Het leek erop dat
hkar enige hoop om het contract te kun
nen maken een geslaagde snit op klaveren
heer zou zijn. Dus wat deed ze? Na harten
vrouw speelde ze hartenacht waarop west
weer een klaveren bijspeelde en nu troef
de ze in de dummy. Nu kwam het crucia
le moment. Klaverenvrouw werd voorge
speeld. In oost verscheen de vier, in zuid
de twee en west nam met de heer. West
maakte ook schoppenvrouw en 6Sch ging
een down.
Ze beriep zich erop dat het onmogelijk
was 6Sch te maken omdat de troeven 3-1
tegen zaten en klaverenheer verkeerd zat.
Maar hiertegen namen de mannen van
het bevriende echtpaar stelling. Ze had
haar conclusies moeten trekken uit het
feit dat west niet aan slag wilde komen
door hartenvrouw of hartenacht te troe
ven. Daarom had ze na de ingetroefde har
tenacht uit de dummy troef moeten spe
len. West zou aan slag gekomen zijn en
had ruitenvrouw kunnen spelen; in
noord getroefd en uit zuid klaverentwee
weg. En als west klaveren had nagespeeld
was het evenmin moeilijk geweest.
a9632
*6
a109
#»vb93
v104
*94
v754
h875
b
b107532
863
1064
h875
ahv8
hb2
A2
Oost gever, oost en west kwetsbaar
