MKB- metaal kruipt langzaam uit het dal
metaal
17
Administratiekantoor Van Beers BV
Belting Service
Annita Hoornaert. Foto: Aad Meijer
De mkb- metaalsector heeft
een zwaar jaar achter de
rug. Nu de crisis over zijn diepte
punt is, lijkt het iets beter te
gaan, maar de werkgevers in de
metaalsector zijn er nog niet ge
rust op. Er moet nog veel gebeu
ren, heel veel. Daarom heeft de
Koninklijke Metaalunie, dé werk
geversorganisatie in de mkb- me
taalsector, een groot aantal wen
sen op tafel gelegd. Geadresseerd
aan de grote politieke partijen.
Een schreeuw om aandacht. Anni
ta Hoornaert, voorzitter van de
afdeling Zeeland, Niek van der
Kade, voorzitter in West- Bra
bant en regio secretaris Fons
Geerts zitten aan tafel om het een
en ander uit te leggen.
door Ron Gregoor
GOES - Ja, het gaat allemaal wel iets
beter dan vorig jaar. Maar dat was
geen best jaar. En ja, vooral in Zee
land zijn er wel meer jongeren die kie
zen voor technische beroepen en ook
voor de metaalsector. Maar nee, het
imago van de technische sector in zijn
algemeenheid en de metaal in het bij
zonder is nog steeds slecht. En nee,
de opleidingen zijn nog steeds niet
goed genoeg voor het moderne be
drijfsleven. "Maar er gaat wel wat ver
anderen in het onderwijs, wij doen
daar als Metaalunie heel veel aan", be
looft Niek van der Kade. "Met name
de ROC's gaan anders werken. Meer
uren aan het werk, minder uren in
het schoollokaal." Van der Kade is
voorzitter van de Metaalunie in de re
gio West- Brabant en in het dagelijks
leven directeur van Verzinkerij West-
Brabant te Oudenbosch. Annita
Hoornaert is voorzitter van de afde
ling Zeeland. Zij is directeur van Ma
chinefabriek Sas van Gent. Fons
Geerts is als secretaris voor de regio's
Midden Nederland, Zeeland en
West- Brabant een soort aanjager van
allerlei activiteiten, en projecten in
den lande.
Voorzichtig
De mkb- metaalsector heeft een moei
lijke tijd achter de rug. En hoewel het
er op lijkt dat na ruim anderhalfjaar
van neergang het grootste deel van de
sector weer iets optimistischer is, zijn
de verschillen tussen de sectoren in
het mkb- metaal groot en blijven on
dernemers voorzichtig. Het aantal on
dernemers dat positief is over de or
derpositie voor 2010 is ongeveer net
zo groot als het aantal dat negatief is.
De bedrijfsresultaten bij de meeste
mkb- metaalbedrijven stabiliseren
zich en lopen niet verder terug. Ech
ter, ook hier geldt dat de verschillen
tussen de sectoren groot zijn. De in
vesteringsverwachtingen zijn ook niet
bijster gunstig: Slechts een tiende van
de ondernemers verwacht meer te in
vesteren dan vorig jaar. En dat terwijl
2009 een absoluut dieptepunt was.
Om het tij te keren heeft de Metaal
unie een aantal wensen op tafel ge
legd. Dat gebeurt op een goed mo
ment, er komen immers verkiezingen
aan en een volgende regering moet
snel San de slag om de economische
crisis te lijf te gaan. Het creëren van
het juiste klimaat voor een goed on
dernemers- en industriebeleid is daar
bij de belangrijkste insteek. Het Ne
derlandse industriële mkb is goed
voor de helft van alle innovaties, waar
mee zij tot de Europese top behoort.
De Nederlandse maakindustrie blinkt
uit in procesinnovaties, denk aan ICT
toepassingen of aan nieuwe productie
processen als lasertechnologie, hoge
snelheidverspanen en waterstraalsnij-
den. De innovatiekracht verschuift
meer en meer van de traditionele gro
te uitbesteders naar het mkb. Die
mkb-ers zijn toeleveranciers, maar
ook hightech start- ups die zorgen
voor de noodzakelijke instroom van
nieuwe ideeën en technologieën. Het
mkb speelt dus een essentiële rol in
open innovatie. Het is dus een absolu
te noodzaak, vindt Fons Geerts, dat er
alles aan gedaan wordt om dat op zijn
minst te behouden, maar liever nog
uit te breiden. Industrieel onderne
merschap moet vanuit de overheid
blijvend worden gestimuleerd en on
dersteund, vindt de Metaalunie. Een
sterk innoverend vermogen is daarbij
van groot belang. Om dat te realise
ren is een effectief, op elkaar afge
stemd instrumentarium nodig, dat
hieraan financiële ondersteuning
geeft.
Onderwijs
De metaalunie zet hoog in op onder
wijs en scholing. Voldoende goed op
geleid personeel voor de maaksector
blijft ook in economisch minderen tij
den een grote zorg. Daarnaast is er in
het mkb- metaal steeds meer behoefte
aan hoger opgeleid personeel. Dat
heeft te maken met het innovatieve
karakter van de bedrijven. Deze groei
is grotendeels toe te schrijven aan
nieuwe functies, met name ook com
merciële en managementfuncties.
En dan heb je meteen al een pro
bleem, ook in de'regio Zuidwest Ne
derland. Hoewel het de laatste jaren
vooral in Zeeland iets beter gaat, heb
ben maar weinig jongeren interesse in
een technisch beroep. Het imago van
de technische beroepen is nog steeds
slecht. "Ondanks het feit dat we daar
al tientallen jaren tegen strijden, blijft
het beeld hangen dat techniek arbeid
is waar je vies van wordt. Zet de tele
visie maar eens aan, als er een nieuws
programma is over de metaalindus
trie, zie je altijd beelden van mensen
die aan het slijpen (een vuurzee) of
aan het lassen (lasrook) zijn. Natuur
lijk is dat ook ons werk, maar veel
meer hebben we nu te maken met
hoogwaardige machines, iet- toepas
singen, waar de mensen ook met de
computer werken. Dat zie je dan
weer niet in dat soort uitzendingen",
klaagt Van der Kade.
De zorg voor voldoende instroom
kunnen bedrijven niet overlaten aan
het beroepsonderwijs, vindt de Me
taalunie. Gebleken is dat scholen
slechts zelden hun beleid afstemmen
op de behoeften van de regionale ar
beidsmarkt. Voor een school telt elke
leerling even zwaar en brengt even
veel geld mee van de overheid, welke
richting de leerling ook volgt.
"Dat wil zeggen dat wij het als bedrij
ven zelf moeten doen", zegt Annita
Hoornaert. "Dat betekent dat bedrij
ven leerlingen moeten aannemen en
zelf opleiden. Zelfs in deze mindere
tijden is dat belangrijk. Want de eco
nomie trekt ongetwijfeld weer aan en
straks heb je die mensen keihard no
dig." Volgens Hoornaert is het van le
vensbelang om leerlingen zo snel mo
gelijk kennis te laten maken met de
praktijk. "In de echte beroepspraktijk
kun je de liefde voor het vak, voor
het vakmanschap en voor het bedrijf
pas ervaren. Daar moeten we zelf
werk van maken. Een leerling koppe
len aan een prima vakman en ze sa
men laten werken en over het vak la
ten praten, heeft vaak als gevolg dat
het vakmanschap in ontwikkeling
komt." Interesse kweken voor de me-
taalberoepen doet de Metaalunie on
der andere samen met Buro Top met
de Vakkanjerwedstrijden, de junior
Vakkanjers en met technieklessen op
de basisscholen. "Maar dat moet een
vervolg krijgen in en met de bedrij
ven zelf. Bedrijven moeten duidelijk
maken welke behoeften er zijn, wel
ke interessante banen en kansen er
zijn, welke producten er gemaakt
worden en welke uitdagingen er lig
gen. Bedrijven kunnen dat in onder
linge samenwerking doen, dat ver
sterkt de boodschap en coördineert
de vraag." Samenwerken is o zo be
langrijk, zegt Hoornaert. "Samenwer
kende bedrijven, maar ook de drie o's
(onderwijs, ondernemers en over
heid) moeten er gezamenlijk uitko
men."
Imago
Verbetering van het imago van de me
taalsector, bedrijven doen er alles aan
om dat beeld te veranderen. Want er
is veel te doen. Te beginnen bij het
basisonderwijs. Daar wordt gewerkt
aan de verplichte invoering en integra
tie van techniek en science in het on
derwijsprogramma. Een goed idee
om, kinderen al snel 'eigen' te maken
met de technische beroepen. Denk
aan techniek en zorg, techniek en
duurzame energie, techniek en lifesty
le, allemaal grotendeels onbekende
terreinen waar het straks goed wer
ken en verdienen is. En dan het vm-
bo. Het bedrijfsleven is al heel lang
ontevreden over deze onderwijs
vorm. "Het vmbo is toe aan een red
dingsplan. Volgens het principe van
de ambachtsschool. In Zeeland heb
ben we gelukkig het fenomeen Vak
colleges. Hier krijgen de leerlingen
meer en vooral moderne praktijk, een
doorgaande leerroute naar een start
kwalificatie in de sector en een goede
binding met de regionale bedrijven.
Dat biedt voor alle betrokkenen pri
ma kansen." Toch zijn er ook goede
ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld
de opkomst van de technasia. En het
mbo, waarvandaan inmiddels de eer
ste leerlingen op de arbeidsmarkt ko
men die op basis van competenties
zijn opgeleid. Dat levert goede resulta
ten op en vraagt om een krachtig ver
volg. Bedrijfsleven en scholen willen
en moeten daarbij samenwerken.
Daarom heeft de Koninklijke Metaal
unie in diverse regio's het OBM (Op-
leidings Bedrijf Metaal) opgericht. De
schakel tussen het bedrijfsleven en de
scholen.
In regio West Brabant is die gevestigd
in Etten Leur (zie www.obm-me-
taal.nl)
Of de nieu we tweejarige HBO oplei
ding, de Associate Degree, waar heel
veel MKB- bedrijven van kunnen
profiteren. Zowel voor het zittend
personeel als voor de nieuwe in
stroom.
Metaalunie de grootste
De Koninklijke Metaalunie is dé
werkgeversorganisatie in de me
taal. Zij heeft ruim 13.000 lid- on
dernemers in het midden- en
kleinbedrijf in de metaal. Samen
hebben zij een omzet van 20 mil
jard euro en bieden zij werkgele
genheid aan een kleine 150.000
mensen. Er zijn 50 branchegroe-
pen waar leden zich bij kunnen
aansluiten. Ruim 95 procent van
de leden behoort tot de bedrijven
met minder dan 100 medewer
kers. Van de bedrijven valt onge
veer 30 procent te kenmerken als
toeleverancier, 20 procent levert
aan de bouw, 10 procent aan de
agrarische sector en 40 procent le
vert zeer diverse producten, servi
ces, handelswaar en engineering.
In West- Brabant heeft de Konink
lijke Metaalunie ca. 900 léden, in
Zeeland 380. Aangenomen dat bij
die bedrijven gemiddeld zo'n der
tien mensen werken, zijn in
West- Brabant 11.700 ménsen be
trokken bij een bedrijf dat lid is
van de Metaalunie, in Zeeland is
dat aantal 4940.
De Metaalunie dus een grote spe
ler in de markt van de maakindus
trie. En de. maakindustrie is een
aanjager van de totale Nederlandse
economie. Nederland telt zo'n
45.000 industriële mkb- bedrijven
die samen zorgen voor werkgele
genheid van zo'n 460.000 men
sen. Indirect gaat het om maar
liefst drie keer zoveel mensen.
Om even te relativeren: de zes
grootste industriële bedrijven in
Nederland (Philips, Corus, Shell,
Akzo, Unilever, ASML) bieden sa
men werkgelegenheid aan 51.000
mensen.
Voor complete advisering en begeleiding van uw bedrijf.
O.a.: Belastingzaken, jaarrekeningen, boekhoudingen,
loonadministraties, financieringsvraagstukken.
Wij zijn lid van de NOAB en ook internationaal actief.
Jacob Catsstraat 10 - 4364 AM Grijpskerke
telefoon (0118) 59 28 28 - fax (0118) 59 32 11
www.admvanbeers.nl
De Poort 73 - Rilland
Tel. 0113-551040 - Fax 0113-551080
Email: zbs@planet.nl - Website: www.zbsbv.nl
24-uurs transportbandenservice - www.transportbandenservice.nl
