spectrum 8
kkers LEIDERSCHAP Cohen, Rutte BEGRIJPELIJK
HUMOF Rutte, Roemer, Wilders, Pechtold, Halsema REALISTISCHE KIJK OP*
Roemer STABIELE BES TUURDE Cohen, Rouvoet KE N NIS Rutte, Balkenende,
Zaterdag 5 juni 2010
Waar is de
Nederlandse Obama?
Eindelijk eens een vrouw, een
goedlachse knuffelbeer of
bovenal iemand die te
vertrouwen is? Wat voor type
premier moet er straks naast
koning Beatrix op het bordes
staan? „Geen pleaser, alsjeblieft.'
door Dick Hofland
In de trein valt de vraag op vruchtba
re grond. „Daar, dat is 'ml", zegt een
vrouw terwijl ze naar buiten wijst.
„De conducteur?", plaagt een jongen
tegenover haar. De vrouw doelt op
een grote poster waarop Job Cohen in
overhemd en rode das premierskandidaat
zit te wezen. „Die hakkelaar?", zegt een
man die we Henk mogen noemen. „Wat
moeten we daar nou weer mee?"
Wie is de ideale premier, wat voor type
moet dat zijn: daar gaat het over als de
trein pauzeert op een station. Moet het
een gezellige knuffelbeer zijn, iemand die
'zes kwartier in een uur praat' zoals Henk
het noemt, eindelijk eens een vrouw, de
Nederlandse uitgave van Sarkozy of toch
liever een polderversie van Obama?
„Was Hans van Mierlo er nog maar", ver
zucht Marlies, een oudere vouw die een
bankje verderop zit. Een paar jongeren ha
len hun schouders op. „Dat is voor mijn
tijd", zegt iemand. Marlies praat ze bij.
„Knappe man, geen opgewonden standje
zoals je nu ziet. Als hij iets zei, luisterde
je." Het maakt geen indruk op het groepje.
De jongeren zien het liefst iemand die zich
zelf is, die geen malle fratsen uithaalt om
stemmen te winnen. „Geen pleaser, alsje
blieft. Balkenende op een skateboard, hou
toch op. Je moet het land leiden."
Dat is ook de mening van een groep jonge
vrouwen die op de campus van de univer
siteit flyers uitdelen om reclame te maken
voor beachvolleybal. Manouk vindt Emile
Roemer een goed voorbeeld van een politi
cus die zich niet anders voordoet dan hij
is. In groep 3 en 4 van de basisschool hing
ze nog om zijn nek. Net als alle kinderen
die hij in die tijd les gaf Ze herinnert zich
Roemer als een heel leuke man, begaan
met al z'n leerlingen en zeer sociaal. „Maar
of dat het type ideale premier is, weet ik
niet. Het moet bij voorkeur een man zijn,
mannen worden in zo'n positie toch nog
altijd serieuzer genomen dan een vrouw."
Vriendin Judith zucht. „Waarom nou? Het
belangrijkst is toch waar iemand voor
staat? Cohen is een man, maar laat zó over
zich heen lopen. Al is hij niet te zelfingeno
men en dat vind ik wel weer erg prettig
voor een minister-president."
Ze zou het best leuk vinden als er voor het
eerst in de geschiedenis een vrouw aan het
hoofd van de regering zou komen. „Maar
het hoeft niet per se." Hoewel: „Die man
nen zijn altijd bezig elkaar het laatste
woord af te snoepen. Heel irritant."
Ook humor is voor Judith geen must. „Het
is mooi meegenomen, maar het is belang
rijker dat iedereen begrijpt wat je zegt."
Iets verderop zegt Mikko dat hij niemand
ziet die intelligentie en uitstraling combi
neert. „Het is meestal de ene eigenschap of
de andere, terwijl een goede premier beide
moet hebben."
Bram zegt dat hij dus eigenlijk 'een soort
Obama' wil. „Dat zou mooi zijn, want we
moeten echt iemand hebben met uitstra
ling richting het buitenland."
Hij noemt Femke Halsema als iemand met
de door hem en Mikko gewenste eigen
schappen. „Dat is iemand die niet overal
tegenaan trapt." Voor Mikko is charisma
niet per se nodig, slagvaardigheid is belang
rijker. „Sterk zijn als het moet, empathisch
als het kan." Bram maakt een vergelijking
met voetbal. „Lionel Messi dwingt zowel
met zijn voetbalkwaliteiten als met zijn
persoonlijkheid wereldwijd respect af We
moeten een Messi van de politiek hebben:
iemand die alles in huis heeft en toch be
scheiden blijft."
Lady's day op de golfclub. Vrouwen doen
het woord. Eigenschappen als 'charisma'
en 'betrouwbaar' vallen het meest. Van nie
mand hoeft het een vrouw te zijn. „Zeker
niet als je Angela Merkel ziet", zegt Anne-
lous. „Daar kan ik niet naar kijken." Sarko
zy, Berlusconi, de glamourboys in Enge
land? Laat maar.
„De buitenkant is niet zo belangrijk",
vindt Rietje. „Als-ie maar niet te oud is en
humor heeft." Anneke: „Een leider zonder
humor is verschrikkelijk."
De naam van Obama valt vaak. „Wat je
ook van hem vindt, je kunt niet om hem
heen", stelt Annelous.
Geen van de vrouwen ziet zo iemand in
Nederland. Een jonge uitgave van wijlen
Hans van Mierlo dan maar? „Liever een
jonge Hans Wiegel. Met die babyface kan
ik niet zoveel, maar met zo iemand heb ik
het idee: als de oorlog uitbreekt, kan ik op
hem vertrouwen." Geen van de vrouwen
vindt het de hoogste tijd voor een vrouwe
lijke premier. „Het mag wel, maar het
hoeft niet', vat Rietje samen.
Voor Annelous is bekwaamheid altijd en
overal het enige criterium. Op dat punt
ziet ze Femke Halsema wel zitten. Maar
niet financieel. „Als ik op haar zou stem
men, gooi ik mijn eigen glazen in."
Anneke vindt eerlijkheid en vertrouwen
de kenmerken waar het om draait. „Een
premier moet kunnen waarmaken wat hij
zegt. Maar ik zie alleen een stel kinderen
dat elkaar vliegen probeert af te vangen en
als het er op aan komt alle beloften net zo
makkelijk inlevert. Ik ben voor een strenge
premier. Nederland moet wat strenger
worden, op alle fronten. Mijn ideale pre
mier moet niet alles tolereren om maar aar
dig over te komen." Twee vrouwen in ste
reo: „Als het maar geen linkse premier
wordt."
Daar denken mensen met een uitkering
heel anders over. „Wij willen een premier
die beseft dat de omgeving waarin hij of
zij leeft niet maatgevend is voor de samen
leving", zegt Anja van de Brug. Ze is voor
zitter van de belangenvereniging voor
mensen met een uitkering. „Onze premier
moet met beide benen op de grond staan
en niet doof en blind zijn voor de realiteit
dat in Nederland inmiddels 2,8 miljoen vol
wassenen met 600.000 kinderen op of
rond de armoedegrens leven."
Ze had een prachtige baan en een fors sala
ris. „Maar omdat iemand in het verkeer
niet goed oplette, ben ik arbeidsongeschikt
geworden." De eerste jaren kreeg ze een
goede uitkering, na een herkeuring werd
ze nog maar voor maximaal 35 procent af
gekeurd. Het gevolg daarvan was dat ze
een kleine uitkering over hield en weer
moest gaan werken. Ze is inmiddels in de
50, heeft zich 'wezenloos gesolliciteerd',
maar komt nergens meer aan de bak. Ze is
niet de enige. „Het overkomt topmana
gers, artsen. Van het ene moment op het
andere gaan ze van een topinkomen naar
een laag inkomen. Zpnder dat ze er iets
aan kunnen doen." De meesten steken
zich in de schulden. „En die blijven je tot
aan je graf achtervolgen."
Van Anja c.s. moet de ideale premier besef
fen dat ook dit Nederland is. Dat voedsel-
banken niet meer dan een doekje voor het
bloeden zijn. Onlangs woonde ze met wat
andere bestuursleden een bijeenkomst bij
over schuldhulpverlening. Iemand van het
ministerie van Sociale Zaken en Werkgele
genheid hield een toespraak. „Hij zei dat
mensen die in armoede leven dat louter
en alleen aan hun eigen domheid en on
kunde te wijten hebben. Te schandalig
voor woorden. Een premier die zo denkt
en dat soort dingen zegt, moeten we dus
zekér niet hebben."
„Een premier weerspiegelt veel meer de ei
genheid van een land dan de politieke par
tijen", meent Fethi Killi. Hij vertegenwoor
digt alevitische moslims. Dat is een groep
van zo'n 100.000 moslims, die géén gebeds
huizen bouwen, een seculiere maatschap
pij propageren en veelal voorstander zijn
