Djenné kan weer
1
spectrum 2
Zaterdag 5 juni 2010
Onlangs kreeg Pierre Maas een telefoontje: het
regenseizoen is begonnen, één van de kamers
van het pas voltooide guesthouse lekt. Geen
paniek. In Djenné is een beetje water binnen
niet het grootste probleem. Er gaan pas alarmbellen rinke
len als het hele huis dreigt weg te spoelen.
Djenné ligt in Mali, West-Affika. Sinds 1988 staat de stad
op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Alle huizen en palei
zen zijn er van leem. De honderd jaar oude moskee is de
grootste lemen constructie ter wereld. Zowel bouwste
nen, mortel als pleisterwerk worden van leem gemaakt.
Een bouwwijze die bekend staat als de Malinese leemar-
chitectuur. Traditioneel, maar ook vergankelijk. Gebou
wen moeten elk jaar weer besmeerd worden, omdat ze an
ders tijdens het regenseizoen beschadigd raken.
Architect Pierre Maas (i960) is verbonden aan het Zeeuw
se bureau Rothuizen van Doorn 't Hooft. Hij was van
jongs af aan gefascineerd door Afrika. Tijdens zijn studie
aan de Technische Universiteit in Eindhoven kon hij die
liefde vormgeven. In 1982 reisde hij in het kader van een
studieproject voor het eerst naar Djenné. Tien jaar later
promoveerde hij op de traditionele leemarchitectuur. „Ik
was meteen helemaal gegrepen. De stad is organisch ge
groeid, niet ontworpen. Alles klopt."
Sindsdien heeft Djenné hem niet meer losgelaten. Vanaf
1985 waren vele gebouwen in verval geraakt. Door armoe-
Djenné in Mali is een lemen stad.
Mooi maar kwetsbaar. De in
Zeeland actieve architect Pierre
Maas is al ruim een kwart eeuw
betrokken bij restauratie en
behoud. Fotograaf Ruden
Riemens verruilde op zijn
uitnodiging Middelburg tijdelijk
voor Djenné. Op deze pagina's
het beeldverhaal van een lemen
erfgoed in West-Afrika.
door Jan van Damme