7 spectrum
een rugzak vol condooms
Zaterdag 29 mei 2010
foto's Meike Schulte
tijd zo. Mensen vertonen ook hier de neiging om ser
opositieve mensen te ontwijken uit angst om besmet
te raken."
Het idee voor het boek rijpte spontaan in Schulte's
gedachten toen ze tijdens haar reis naar Uganda in
2008 het thuisfront via internet op de hoogte hield
van haar belevenissen. „Het boek is grotendeels in
Uganda geschreven. Het schrijven ging als vanzelf
Naar inspiratie hoefde ik niet te zoeken, aangezien
mijn dagen overwegend veelbewogen waren. Daar
naast heb ik een vrij gemakkelijke pen. Op een gege
ven moment werden de blogposts zo groot dat ik
praktisch al een boek afhad. Aan de originele versie
heb ik drie maanden in Uganda geschreven na werk
tijd en achteraf nog eens enkele maanden in België.
De afwerking van het boek heeft ook enkele maan
den in beslag genomen."
De titel van het boek verwijst naar het veldwerk
dat ze deed, bewapend met een rugzak die vol
gestouwd was met condooms. Volgens officiële cij
fers zou zo'n zeven procent van de Ugandezen be
smet zijn met aids, maar aangezien Afrikanen het
niet zo nauw nemen met statistieken, denkt Schulte
dat het werkelijke cijfer veel hoger ligt. „Op aids rust
in dit land een zeer groot taboe. Mensen die eraan lij
den worden uitgestoten door de gemeenschap. Dat
zijn vaak vrouwen, want mannen achten zich onge
naakbaar, en laten zich dus zelden testen. Terwijl zij
het meestal zijn die het virus verspreiden. Ze hou
den er verschillende vrouwen op na en hanteren een
zeer vrije seksuele moraal. De Ugandezen hebben
een erg groot libido. Seks is daar haast een normale
omgangsvorm, pasmunt voor allerlei hand- en span
diensten. Het is doodnormaal dat je de man die je
een lift heeft gegeven op het einde bedankt met een
ritje. Dat was één van de zaken die me daar nogal
choqueerde."
De ondertitel 'Stories van een bimbo in de bush' is
pure zelfspot en steekt de draak met het vooroordeel
dat mensen van playmates hebben. „Het is ook een
spottende verwijzing naar de Nederlandse reality-se-
rie Bobo's in de bush. Daarin trekken bekende Neder
landers voor enkele dagen naar Afrika om te overle
ven. Het is een steek onder water, want ik vind dat
heel hypocriet. Op tv lijkt het alsof ze in zware om
standigheden leven, maar 's avonds logeren ze in een
veilig viersterrenhotel. Wat een schijnheilige show!"
Haar humoristische en sarcastische benadering
van de problemen in Afrika is voor de schrijf
ster een manier om de mensen op een andere ma
nier opnieuw bewust te maken van de problemen in
ontwikkelingslanden. „We worden al decennia lang
overspoeld met televisiebeelden die zielige Afrikaan
se kindertjes tonen, bedolven onder de vliegen en
met opgezwollen buikjes. Doordat we dergelijke beel
den praktisch dagelijks voorgeschoteld hebben gekre
gen, heb ik het idee dat we murw zijn geworden
voor de beelden en heb ik het gevoel dat de bood
schap niet meer aankomt. Ik wilde graag een totaal
andere benadering hanteren om de ontwikkelings
problematiek, en dan met name de hiv/aids-situatie,
onder de aandacht te brengen. Mijn doel is om een
jonger publiek aan te spreken, van mijn eigen genera
tie, en ze op een luchtige en ongedwongen manier
bewust te maken van de situatie in Uganda, zonder
dat ze achteraf met een deprimerend schuldgevoel
zitten. Ik hoop door mijn schrijfstijl ogen te openen.
Het motto van het boek is dan ook: 'Stop met kijken.
Begin te zien."'
Schulte ziet haar boek niet als een eenmalige oefe
ning. In de toekomst zijn meer boeken van haar
hand te verwachten. „Ik heb schrijven altijd een zeer
aangename bezigheid gevonden, waar ik mijn creati
viteit in kwijt kan. Nu het eerste boek is gepubli
ceerd, is de bodem gelegd voor een tweede. Daar
ben ik zelfs al aan begonnen." Iets heel anders dit
keer: een politiek-historische roman over het leven
van Jean Bedel Bokassa, de voormalig dictator van de
Centraal Afrikaanse Republiek. „Ik ben altijd geïntri
geerd geweest door dictators, zoals Idi Amin en Mao
Zedong, omdat het onvoorstelbaar is hoe een enkele
man in staat is zoveel ellende en destructie aan te
richten en hoe het mogelijk is dat die ene persoon
zijn ideeën, die in sommige gevallen grenzen aan
waanzin, jarenlang ongestraft kan uitvoeren. Het
gaat je verstand te boven. Denk aan de culturele revo
lutie in China of de Lange Mars Voorwaarts. Idi
Amin was bijvoorbeeld praktisch analfabeet. De
vraag hoe het mogelijk is dat deze mensen aan de
macht komen en wat er in hen omgaat, fascineert
me. Ze doen dingen die zo absurd zijn dat je ze niet
eens zelf kunt bedenken. Zo is van Bokassa bekend
dat hij zijn tegenstanders wel eens durfde voeren
aan wilde dieren, en dat hij zelf niet vies was van
een stukje mensenvlees op zijn bord. Het trieste is
dat te veel landen nog altijd worden geregeerd door
dergelijke personen, vandaag de dag."
'Een rugzak vol condooms, stories van een bimbo in de
bush'ISBN 978 go 499 9835 6, €16,g5.
foto Roland J.
Reinders
