spectrum 8
naar het
'Wat wij doen, is
een soort Obama in
de kinderschoenen'
Zaterdag 22 mei 2010
Twitterend
torentje
Internetvrienden kunnen stemmers worden. Barack Obama kwam
er mee in het Witte Huis. Dus proberen Nederlandse politici via
sociale netwerken als Hyve^, Facebook of Twitter het Torentje te
halen. „Politici steken een teen in het water. 'Woehoe, dit is
spannend. Morgen weer.' Maar je moet er vol inspringen."
door Hanneke Keultjes en Lianne Sleutjes illustratie Frank Muntjewerf
Vincent Boersma is al tijden be
vriend met demissionair pre
mier Jan Peter Balkenende.
Ze zien elkaar niet vaak in le
venden lijve, maar virtueel
hebben ze veel contact. Op website Hyves
werd Boersma (21) een vriend van 'JP de
MP'. Dat leverde hem recent een uitnodi
ging voor Balkenende's verjaardagsfeestje
op. „Op Hyves communiceren politici di
recter. Het contact is minder statisch dan
via tv of kranten. Daardoor ben ik beter op
de hoogte", meent Boersma. De vriend
schap resulteerde in 2006 in een stem op
Balkenende.
De demissionair premier was één van de
eerste politici die op Hyves een profiel aan
maakten. Met bijna 200.000 vrienden is hij
ook de populairste. De tweede is PW'er
Geert Wildere met ruim 86.000 vrienden.
Inmiddels zitten 63 landelijk bekende poli
tici op de site, zegt een woordvoerder van
Hyves. Met het oog op de naderende ver
kiezingen hebben alle lijsttrekkers een Hy-
ves-profiel.
Op de vriendensite zet je een foto van je
zelf, je meldt wat je hobby's zijn, of je van
koffie of bier houdt en hup, iedereen die
jou interessant vindt, kan een virtuele
vriend van je worden als jij dat wilt. Die
vrienden kunnen je berichtjes lezen
('straks de hond uidaten') zodat ze weten
wat je doet. Of je peilt wat zij vinden van
een hogere AOW-leeftijd, zoals Balkenen
de en WD'er Mark Rutte deden.
Politici gebruiken sociale media als Hyves,
maar ook Facebook (Amerikaanse variant
van Hyves) en Twitter (korte berichten
dienst) niet alleen omdat het zo gezellig is.
Ze keken het af van de Amerikaanse presi
dent Barack Obama. In zijn verkiezings
campagne wist hij via sms'jes en sociale
media als Facebook veel mensen aan zich
binden en te mobiliseren. Obama's team
zette zijn speeches op YouTube en stuurde
zijn 'volgelingen' exclusieve nieuwtjes. Zo
wisten zij als eersten dat hij ]oe Biden als
vicepresident had gekozen. Het gevolg:
nóg meer mensen wilden tot zijn inner
circle behoren. Die aanpak loonde voor
Obama. Vrienden en familie worden het
meest vertrouwd, blijkt uit onderzoeken.
Als één van hen zegt: 'Ik stem op die kandi
daat' of'Voor hem of haar ga ik langs de
deuren om zieltjes te winnen', dan heeft
dat invloed. Op dit sneeuwbaleffect hoopt
nu ook politiek Nederland.
Campagnestrateeg Kirsten Verdel werkte
in 2008 als enige Nederlander mee aan
Obama's campagne. De belangrijkste les
uit die stembusstrijd: creëer een 'wij-ge
voel'. Obama deed dat met de slogan 'Yes
We Can'. „De 'we' onderstreept de geza
menlijkheid, de kracht van de groep", zegt
Verdel. Hij kreeg zo 6 miljoen vrijwilligers
op de been en haalde honderden miljoe
nen dollars binnen. Obama's lessen zijn zo
'hot', dat alle partijen Verdel om raad heb
ben gevraagd.
Behalve haar eigen PvdA. Daar is internet-
strateeg Jaap Stronks voor een paar maan
den ingehuurd. Sinds zijn komst is opeens
via Hyves en Twitter te volgen wat PvdA-
lijsttrekker Job Cohen uitspookt. Voor zijn
volgers is direct duidelijk dat Cohen zijn
tweets (de berichten op Twitter) niet zelf
schrijft. „Dat is goed", oordeelt Verdel.
„Staatsmannen twitteren niet." Zij stoort
zich aan het feit dat veel politici enkel twit
teren omdat ze denken dat ze dat moeten.
„Dat werkt dus niet."
Begin 2009 zat Obama koud in het Witte
Huis of GroenLinks belegde al een bijeen
komst met als titel 'De lessen van Obama'.
Een paar Groenlinksere hadden zijn cam
pagne gevolgd. „Daar wilden wij van le
ren", zegt Groenlinks-campagneleider
Jaap de Bruijn. In eerste instantie gebruik
te de partij die lessen alleen voor de 'ach
terkant van de campagne': het binnenha
len van sympathisanten en vrijwilligers.
Nu zet GroenLinks sociale media ook in
om kandidaten te laten communiceren
met kiezers. „Wat wij doen, is een soort
Obama in de kinderschoenen. We hebben
een onlinecampagnecentrum. Als je op
een link klikt, kun je een GroenLinks-logo
op je Hyvespagina zetten. Je kunt ook lid
worden van het onlinecampagneteam."
Hoewel GroenLinks het imago heeft van
meest actieve partij op Twitter, is het geen
vereiste voor kandidaten, bezweert De
Bruijn. Zo begon lijsttrekker Femke Halse-
ma pas eind vorig jaar te twitteren.
De aantrekkelijkheid van Twitter is dat er
tussen de politieke boodschap en de kiezer
geen vervelende journalist zit, die een poli
ticus op tegenstrijdigheden kan betrappen.
Bij de nieuwe sociale media kan een politi
cus zijn boodschap ongefilterd verkondi
gen. „Aan die manier van communiceren
kleven ook risico's: kandidaten kunnen
makkelijk dingen twitteren waar ze later
spijt van krijgen", zegt CDA-campagnelei-
der Michael Sijbom, die met Maxime Ver
hagen de onbetwiste Twitterkoning in
huis heeft.
De demissionair minister van Buitenland
se Zaken beging nog wel een misstap toen
hij via Twitter een foto van de minister
raad de wereld in stuurde. Balkenende gaf
hem op zijn kop: de kabinetsvergadering is
besloten.
WD-lijsttrekker Mark Rutte is wel jaren
actief op Hyves, maar twittert niet. „Het
moet bij je passen", zegt WD-campagne-
manager Boudewijn Revis. De liberalen
hebben twee jaar lang gewerkt aan hun on-
linecampagne, die ze nu pas inzetten. Er
komt een site die alleen op een mobieltje
te zien is en voor de populaire iPhone
wordt een WD-application gemaakt. „We
hebben het bewust niet eerder gedaan. Je
moet er echt helemaal klaar voor zijn. On
ze strategie is gebouwd op inhoudelijke
standpunten."
