overtrokken'
Kunstmatig DNA is
geen nieuw leven
binnenland 15
r m i 1 i 1 M i
i\'i B 1 1
'Ik zou geen tweede
studie hebben gedaan'
Duidelijk maken dat
studenten wel ergens om geven'
'Dan zit je met een dikke
schuld voor de rest van je leven'
SPECTACULAIRE PRIJSDALING ALLEEN BIJ RITEL!
ïIJpTf
,emrj
'Discussies over geld in het hoger onderwijs lijken
vooral ingegeven door angst en emotie.'
Basisbeurs
CU* ©li"I
zaterdag 22 mei 2010
Dinand Webbink, onderwijsexpert Centraal Planbureau
bezuinigingen op de studiefinancie-
foto Marcel Antonisse/ANP
zien van een studie uit vrees voor
een lening. „En dan nog kun je je
afvragen of dat erg is", zegt hij.
Webbink wijst op jongeren voor
wie studeren nu eenmaal niet is
weggelegd, omdat ze er de capaci
teiten of het doorzettingsvermo
gen niet voor hebben. „Maak je
studeren duurder, dan moet ie-
Hoogte basisbeurs (per maand)
- thuiswonend: 95,61
- uitwonend: 266,23
maximale aanvullende beurs:
239,08)
maximaal bij te lenen: 289,38)
Collegegeld: 1620 euro per jaar
Aantal studenten met een basis
beurs 393.000
Aantal studenten met een aanvul-
mand er beter over nadenken of
hij denkt een studie wel te halen
en of hij zijn studieschuld later
goed kan afbetalen." Waarom stu
denten zich desondanks over de
plannen opwinden? „Discussies
over geld in het hoger onderwijs
lijken vooral ingegeven door angst
en emotie", zegt Webbink. „Toen
minister Plasterk eens voorstelde
het collegegeld met een paar tien
tjes te verhogen, werd ook geroe
pen dat dat schadelijk was voor de
toegankelijkheid. Als we naar de
feiten kijken, is dat onzin. Er
wordt overtrokken op gereageerd."
Volgens Webbink moet echter wel.
goed over de uitvoering van de
plannen worden nagedacht, zo
ook over de afbetalingstermijn.
Wie nu na vijftien jaar zijn schuld
nog niet heeft kunnen afbetalen,
door Frouke Tamsma
DEN HAAG - Opwinding en opgeto
genheid in de wereld van molecu
lair biologen en genetici. Voor het
eerst is een wetenschapper, de
Amerikaan Craig Venter, erin ge
slaagd om DNA in een cel te ver
vangen door DNA dat in een labo
ratorium is gemaakt. En die cel,
een bacterie, begon zich vervolgens
te delen en te vermeerderen tot
miljarden nieuwe bacteriën.
Het experiment, waarover Venter
deze week publiceerde in het toon
aangevende wetenschappelijke tijd
schrift Science, is beslist revolutio
nair te noemen.
„Dit is zeker een belangrijke stap
op weg naar het creëren van leven
door mensen zelf', zegt moleculair
bioloog Peter van Ulsen van de
Vrije Universiteit Amsterdam, die
zelf bacterieonderzoek doet voor
de ontwikkeling van vaccins. Maar
zover is het nog lang niet, zegt hij.
„Kijk, DNA is natuurlijk een we
zenlijk onderdeel van de cel, het is
het erfelijke materiaal. Maar het is
ook het deel dat je het makkelijkst
chemisch in een laboratorium
kunt nabouwen."
DNA bestaat uit niets anders dan
reeksen van vier verschillende
bouwstenen (nucleotiden). Venter
heeft die nucleotiden als een ellen
lange kralenketting aan elkaar gere
gen. Dit zelfgemaakte DNA blijkt
vervolgens in een levende bacterie
cel in werking te worden gebracht.
De cruciale vraag is: heeft Venter
kunstmatig leven gecreëerd? Van
Ulsen: „Wat Venter niet heeft nage
maakt, is de cel zelf, het zakje, en
dat is essentieel om een levend or
ganisme te creëren. Het DNA is ei
genlijk alleen de code. Die wordt af
gelezen, waarbij eiwitten worden
geproduceerd en daardoor kan de
cel leven. De mens is in de verste
verte nog niet in staat om dat com
plexe proces na te bootsen."
We moeten volgens Van Ulsen ook
niet denken dat er nu snel mense
lijk DNA in elkaar zal worden ge
knutseld. Menselijk genetisch mate
riaal is veel gecompliceerder dan
het DNA in die ene cel waaruit een
bacterie bestaat.
Veel wetenschappers vinden de dis
cussie of Venter nu wel of niet le
ven heeft geschapen weinig
boeiend. Waar ze wel warm voor
lopen zijn de mogelijke toepassin
gen van zijn 'wisseltruc'. Want
door zelf te bepalen hoe het DNA
in een cel eruit ziet, kun je ook de
eigenschappen van de cel bepalen.
En dat biedt een schat aan moge
lijkheden.
lende beurs 122.000
0 Totale uitgaven studiefinanciering
(incl. mbo) 1,4 miljard euro
De gemiddelde studieschuld be
droeg vorig jaar 12.500 euro. Dit
is het geld dat studenten buiten
hun beurs om hebben bijgeleend.
Zij betalen de schuld in maximaal
vijftien jaar met rente (zo'n 3,5 pro
cent) terug
krijgt de rest alsnog cadeau van de
belastingbetaler. Dat kan een dure
grap worden voor de overheid.
„Geef je afgestudeerden meer tijd
om af te betalen, dan hoef je uit
eindelijk minder geld kwijt te
schelden. Bovendien geeft dat afge
studeerden de eerste jaren na hun
studie iets meer lucht. Dat is pret
tig, juist als ze een huis willen ko
pen en een gezin willen stichten."
Om het afbetalen nog makkelijker
te maken, moet daarnaast het colle
gegeld omhoog, bepleit Wim
Groot. De hoogleraar 'Evidence Ba
sed Education' aan de Maastricht
University deed uitgebreid onder
zoek naar onderwijsinvesteringen
en hun effecten. „Bij een hoger col
legegeld wordt de prikkel om snel
le te studeren sterker en daardoor
de totale studieschuld lager."
Derdejaarsstudenten psychologie aan de
Universiteit van Amsterdam Nihayra Leo-
na (26) en Nina Post (22) zijn vooral
naar het Museumplein gekomen uit
angst dat de opkomst te klein zou zijn.
Nina weet niet of ze zonder studie finan
ciering wel was gaan studeren. Voor Ni-
hayra is psychologie haar tweede studie,
daarvoor studeerde ze economie in En
schede. „Ik heb zeven jaar geleend en straks een schuld van 48.000 euro.
Zonder financiering zou dat wel 100.000 euro kunnen zijn. Zonder studiefi
nanciering zou ik mijn tweede studie niet hebben gedaan."
Suze Covers (21) doet het tweede jaar
van de studie Liberal Arts Sciences in
Tilburg; roze konijn Martin Michels (21)
studeert International Business.
Na de kleine acties waaraan ze hebben
meegedaan, is dit volgens hen de eerste
serieuze demonstratie. Suze: „We willen
duidelijk maken dat studenten wél er
gens om geven." De studiefinanciering
afschaffen is 'lastig', vindt Suze. „Lenen heeft bij veel studenten een negatieve
connotatie, dus de politiek zal het goed moeten uitleggen. Als bij ons wordt
gevraagd: 'Leen jij bij?' betekent dat eigenlijk: 'Oh, kan je niet rondkomen?'."
m ÊÊT r
De Zuid-Afrikaanse Mathilde Tilanus
(23) stopte met haar studie Bos Na
tuurbeheer in Wageningen en wil nu
masseuse worden. „Omdat studeren
niets voor mij is. Maar voor anderen
wel. Daarom ben ik hier." 'Zelfde ver
haal' voor Doerian de Bruine (23) uit
België, die zijn kunstopleiding liet varen
en lasser werd. „Wij hebben veel vrien
den die studeren. Als ze de studiefinanciering afschaffen, zit je meteen met
een dikke schuld voor de rest van je leven." Mathilde moet nu ook al haar
studiefinanciering terugbetalen. „Maar daar zit ik nu nog niet zo mee."
