sport 133
Er is niets zweverigs aan
een sportpsycholoog
naar
boven
'Bij IJsselmeervogels zat tweeduizend
man op de tribune. Ja, dat doet een
speler wel wat'
LU
KANT VAN
O
TOPSPORT
Mentale topsport
vrijdag 21 mei 2010
David den Hollander
vreemd. „Er wordt vaak ook pas
naar een sportpsycholoog gestapt
als er een probleem is. Dus voor
de curatieve, genezende (sportpsy
chologie. Maar je zou ook preven
tief kunnen handelen. Dan kun je
mentale problemen voor zijn. Mis
schien - het is geen zekerheid -
had bobsleeër Edwin van Calker
dan wel naar beneden gedurfd tij
dens de Spelen. Als hij bij een
sportpsycholoog was geweest, was
wellicht van tevoren duidelijk ge
worden dat hij angst had voor de
baan in Vancouver."
Faalangst, zo leert Vos, is de voor
naamste emotie bij topsporters.
„Ze zijn bang om te falen en fou
ten te maken. Maar ik zeg: je leert
van fouten, je moet niet altijd per
fectionistisch willen zijn. Aan jon
ge voetballers van de JVOZ vraag
ik: wie vind jij nou de beste speler
van de wereld? En dan: heb je die
wel eens een fout zien maken?
Het antwoord is altijd 'ja'. Goed,
en wat deed-ie na de fout? 'Nou',
zeggen ze dan, 'hij ging gewoon
door'."
Die topvoetbalier heeft
zijn emoties leren 'ma
nagen'. Vos probeert
dat de sporters die hem
bezoeken ook onder de knie te
brengen. Dat doet hij aan de hand
van de vier G's: Gebeurtenis, Ge
dachten, Gevoelsreactie en Gedrag.
„De gebeurtenis is bijvoorbeeld
een fout van een voetballer. De ge
dachten die bij hem op kunnen ko
men: mijn medespelers zullen wel
boos zijn en mijn trainer zou me
wel eens kunnen wisselen. De ge
voelsreactie is dan angst om nog
een keer zo'n fout te maken. En
het gedrag kan dan zijn dat de spe
ler op een andere positie gaat lo
pen om verdere risico's uit de weg
te gaan. Ik probeer dan bij de ge
dachten in te grijpen. De speler
moet positief blijven denken en
zichzelf moed inpraten. Wat ook
kan helpen is het stoppen van het
denkproces door de aandacht te
richten op het spel. Hij zal, als
hem dat lukt, geen risicovermij
dend gedrag meer vertonen."
Naast emotiemanage-
ment kan Vos in zijn
praktijk aan huis nog
meer betekenen: leren
wedstrijden vooraf in te beelden
(„Handig bij gesloten vaardighe
den als turnen en bobsleeën"), hel
pen met het stellen van reële doe
len („Denk niet in resultaatdoelen
,maar in procesdoelen") en het bij
brengen van ontspanningsoefenin
gen. „Sportpsychologen hebben
veel manieren om bij te dragen
aan een 'peak performance'. Daar
zijn hele boeken over vol geschre
ven."
Zweverig is Vos' aandeel in de top
sportprestaties zeker niet, vindt
hij. „De sporters die bij mij ge
weest zijn, vinden dat ook niet. Ze
zijn ook allemaal blij dat ze geko
men zijn", stelt de Middelburger.
„Kijk, sporters zijn praktisch inge
steld. Die zoeken naar een oplos
sing bij hun hulpvraag. En ze zien
dat ik aan de hand van schema's
naar die oplossing toe werk."
In de topsport overleven alleen de meest evenwichtige mensen.
Toch hebben die ook nog wel eens twijfel. Liefst 55 procent van de
geënquêteerden geeft aan zich soms af te vragen waar ze het
allemaal voordoen.
en Nieuwdorp-De Meeuwen.
Nacompetitie vierde klasse: Dom-
burg-Wolfaartsdijk en Vosmeer-FSV
Nacompetitie eerste klasse C zondag
voetbal: RCS-Vinkenslag (19.00 uur).
Nacompetitie promotie/behoud derde
klasse zondagvoetbal: SC Kruisland-Pa
trijzen.
Indien niet- anders vermeld aanvang
14.30 uur.
Finale districtsbeker. Vlissingen-Dongen.
Locatie: sportpark Warande Oosterhout.
Aanvang: 14.30 uur.
MAANDAG
Nacompetitie promotie/behoud eerste
klasse: SSV'65-GPC Vlissingen.
Nacompetitie promotie/behoud twee
de klasse: VCK-Oostkapelle en De Meeu-
wen-Nieuwdorp.
Nacompetitie eerste klasse C zondag
voetbal: Vinkenslag-RCS.
Nacompetitie promotie/behoud derde
klasse zondagvoetbal: Patrijzen-Kruis
land.
Nacompetitie vijfde klasse: Koe
wacht-Sluiskil, IJzendijke-HSC'28, Groe-
de-Cluzona, RSV-Hansweertse Boys
'eachvoetvolleytoernooi. Parkeerterrein
■oetbalvelden in Vogelwaarde. Aanvang:
2.00 uur. Finale omstreeks 18.00 uur.
WIELRENNEN
ZATERDAG
Zeeland Classic. Locatie: Dorpsstraat,
Heinkenszand. Categorieën: amateurs en
masters vrije bonden en KNWU. Aan
vang: 16.30 uur. Afstand: 120 kilometer.
Permanence: De Flerberg, Fleinkenszand.
VRIJDAG, ZATERDAG EN ZONDAG
Internationale Juniorendriedaagse.
Vrijdag. Etappe 1: Philippine-Axel, 109,1
kilometer, start: 17.00 uur (Waterpoort
straat), finish: 19.44 uur (Westsingel).
Zaterdag. Etappe 2: tijdrit Axel-Axel, 7,8
kilometer, start: 10.00 uur (RES crosster
rein), finish: Westsingel. Etappe 3:
Hulst-Axel, 104,3 kilometer, start: 17.00
uur (Beneluxweg thv Caravancentrum
Zuid-Nederland), finish: 19.37 uur (West
singel)
Zondag: Etappe 4: Strijpen-Strijpen (ge
meente Zottegem), 104,4 kilometer,
start: 13.00 uur, finish: 15.27 uur. Start
en finish aan de Sint Andriesweg Strijpen.
ZWEMMEN
ZATERDAG EN MAANDAG
Zeeuwse kampioenschappen. Organisa
tie: ZC Koewacht. Locatie: zwembad 't
Plaatje te Axel. Aanvang: 10.00 uur.
door Roeland van Vliet
Doe je aan mentale training? 'a
nee 71%
Felix Binicewicz bron Roeland van Vliet
Uit een enquête onder Zeeuwse top
sporters en toptalenten blijkt dat de
helft meer dan twintig uur in de
week aan het trainen is. Ze investe
ren dus veel tijd om uiteindelijk titels
te pakken, persoonlijke records te ha
len en alles uit zichzelf te kunnen ha
len in wedstrijden. Hoe zwaar heb
ben ze het, fysiek én mentaal? En
moeten ze alles alleen doen of wor
den ze gesteund? Deze krant maakt
een vierdelige serie over de onzichtba
re kant van topsport.
Vandaag deel 3: mentale training
tegen GPC Vlissingen.
len, moet het kunnen", zegt Den
Hollander. „Spelers als Thomas
Mattheijer, Salim -Sandee, Rene
Zwamborn en Souliman Abali heb
ben zich goed ontwikkeld. Van
Souliman dacht ik in het begin:
wat hebben we nu weer binnenge
haald? Maar nu is hij heel belang
rijk voor ons." Dat geldt ook voor
de ervaren Johan de Goederen. „Jo-
han de Goederen is meer een lei
der, hoewel ik aanvoerder ben. Jo
han coacht meer van nature, maar
foto Ronald den Dekker
met zo'n band om je arm ga je van
zelf extra coachen, hè."
Het zijn niet alleen die namen die
SSV dragen. Onder anderen
Mitchell van Belzen, Pim Bruins,
Ronnie Hillebrand en Den Hollan
der zelf hebben in hun jeugd bij
een bvo gespeeld. Niet gek dus, dat
het qua techniek wel goed zit.
„Dat kan je terugzien in de ploeg.
Wat Pim Bruins kan, dat heb ik
niemand anders zien doen in de
tweede klasse."
Een bezoekje aan de
sportpsycholoog wordt
steeds normaler. Maar
nog altijd wordt de rol
van de mentale begelei
der onderschat. „Dat heeft alles
met de Nederlandse cultuur te ma
ken", zegt Middelburger Ad Vos,
die aangesloten is bij de Vereni
ging voor Sportpsychologie Neder
land en verbonden is aan Sport-
Zeeland. „Hier geldt: doe maar ge
woon, dan doe je al gek genoeg. In
bijvoorbeeld Australië zijn ze al
veel verder. Daar maakt een sport
psycholoog standaard deel uit van
een begeleidingsteam."
Ad Vos (49) is milieu-ambtenaar
bij de provincie. Hij heeft een bij
baan als sportpsycholoog en is
sinds februari geaccrediteerd bij
NOCNSF. Hij begeleidt nu voorna
melijk talenten - onder meer bij
de Jeugd Voetbal Opleiding Zee
land - maar zou in toekomst graag
meer met topsporters willen wer
ken.
Dat maar 29 procent van de
Zeeuwse topsporters en toptalen
ten aan mentale training doet,
vindt de voormalige hoofdtrainer
van korfbalvereniging Fortis niet
Soms vraag ik me af waar ik
het allemaal voordoe
Ik moet veel voor mijn sport laten
Ja, ik zou soms ook wel eens wat anders willen doen 16%
Ja, maar dat vind ik niet erg 55%
Nee, ik heb best nog tijd voor andere leuke dingen 23%
Weet niet 6%
De resultaten in mijn
wedstrijden (positief of
negatief) beïnvloeden mijn
humeur op de trainingen.
51%
soms
