IO I
Kees Wijker
Eelke van Willegen
Frank Halmans
Cerda Rutters
Tinkebell
door Nico Out
Op zoek naar het beste wat Zeeland
op kunstgebied te bieden heeft be
zocht ik drie tentoonstellingen in
Zeeuws-Vlaanderen.
Roeland Zijlstra (1961)
woont in Sluiskil en ex
poseert in De Raadskel-
der, Sluis. Hij tekent da
gelijks portretten van mensen die
hij ontmoet of speciaal opzoekt.
Niets ontziend tast hij zijn model
len af en karakteriseert hij hen,
zich verwonderend over de diversi
teit aan zijns- en verschijningsvor
men. De modellen zijn hard en
duidelijk getekend, met stevige
krassen en lijnen, expressief én
constructief Het komt mij voor
dat Zijlstra tekent als een manier
om te ontmoeten, zich te verstaan
met de anderen, zin en betekenis
te geven. In de geëxposeerde reeks
'Sluiser café' is geen sprake van
portretten in de zin van specifieke
personen. Het gaat hier om situa
ties, caféscènes, met anonieme
mensen die Zijlstra opvoert als ac
teurs die zichzelf spelen. Grof om
lijnde, karikaturaal getekende per
sonages van veelal middelbare leef
tijd, zittend aan bar of cafétafel,
glaasje onder handbereik, meestal
met mistroostige blik. Ik zie meer
mannen dan vrouwen. Die laatste
zijn meestal voorzien een diep uit
gesneden decolleté, wat de sfeer
niet opgewekter maakt. De figuren
verkeren op een enkele keer na in
hun eigen wereld, zijn samen al
leen. Zijlstra schildert ontegenzeg
gelijk krachtig en markant, neemt
de vrijheid te spelen met composi
tie en kleuren en naar zijn hand te
zetten. Toch doemt steeds de
vraag op: wat wil hij nu eigenlijk?
Een spannend schilderij maken of
sociale kritiek leveren? Of beide?
Dat laatste lukt niet. De voorstellin
gen zijn mij te voorspelbaar, mis
sen diepte. Het zijn sjablonen van
een buitenkant, in een mengeling
van ironie en sympathie geschil
derd, maar noch subtiel noch
shockerend, zoals Willy de Houck
dat in een verwante beeldtaal wel
kan zijn. En wat Zijlstra aan inte
ressante, dwarse schilderkunstige
vondsten etaleert wordt onderge
sneeuwd door de figuratieve ste
reotypen. Ik denk dat het streven
naar herkenbaarheid en het verha
lende hem in de weg zit.
'Uncanny Valley' is een term die
verwijst naar het omslagpunt van
aantrekkelijk naar afstotelijk bij de
aanblik van robots die te veel op
mensen lijken. Je zou de term ook
kunnen gebruiken bij het waarde
ren van de figurerf van Zijlstra.
Maar het is zijn collega Wim van
der Celen (1983) uit Turnhout (B)
die 'Uncanny Valley' als titel mee
gaf aan zijn recente expositie in de
Freemen Gallery, Aardenburg. Van
der Celen is dus op zoek naar een
omslagpunt. Bij hem gaat het om
de grens tussen figuratie en ab
stractie. Hij stelt zich ten doel schil
derijen te maken die op die grens
balanceren. Als velen voor hem
speelt hij met de conventie van
het schilderij als venster op de we
reld. Hij draait dat echter om en ge
bruikt het als projectievlak, zoals
René Daniels en Robert Zandvliet.
Eigen is dat hij er lagen aan toe
voegt. Hij schildert bijvoorbeeld
een beeldbuis op een donker vlak.
Binnen het kader van die beeld
buis zie je lijnen, kleurvegen en pa
tronen. Ze vormen geen herken
baar beeld. Het lijken de signalen
die tussen tweg zenders in han
gen. Van der Celen schildert iets
wat tegelijk ook niets is, althans
niet een bedoeld beeld, maar wel
een visueel verschijnsel dat op de
zelfde wijze tot stand komt als de
herkenbare voorstellingen die we
meestal op het scherm zien. Dat
schilderen is net zozeer deel van
het verhaal als de voorstelling die
geen voorstelling is en het concept
van het geprojecteerde beeld. En
omdat er aan dat schilderen het
nodige te beleven valt kan dit
werk mij zeer bekoren, zonder dat
het mooi is in klassieke zin. Het
schilderen van wat je (vaak) niet
opmerkt komt ook aan de orde in
de doeken met nabeelden. Een na
beeld is het donkere vlak dat even
op je netvlies blijft hangen als je
een tijd naar een licht vlak hebt ge
staard. Dat donkere vlak bestaat
niet, maar je ziet het wel. Door het
In Pand 3, Philipinne, is werk te
zien van Caro Rambonnet (1961).
Zij maakt schilderijen, reliëfs uit
multiplex, sculpturen en objecten,
zowel abstract als figuratief. De
schilderijen tonen raadselachtige
voorstellingen. Over de rand van
een bruin golvende wand stroomt
blauwe vloeistof Op de voorgrond
is een kleinere versie van de wand
geschilderd. Het gaat om een om
gekeerde trechtervorm waaruit het
zelfde blauw stroomt. Een ander
schilderij wordt goeddeels gevuld
met twee spitstoelopende, rond
draaiende zuilen van witte blaad
jes of veren, met bovenin een ope
ning. Die veren komen op een klei
ner doek terug als tralies: vrijheid
en gevangenschap in één beeld.
Enkele van de wandobjecten zijn
ook geconstrueerd rond een die
per liggend centrum en daarmee
visueel familie van de schilderijen.
Het is alsof de werkelijkheid in
handen van Rambonnet een eigen
leven is gaan leiden. Vormen gaan
hun eigen gang, cirkelen, explode
ren, stromen, golven, zweven en
wervelen. In feite stuurt zij speels
de verbeelding die al haar werk be
zielt. Ook al komen er soms her
kenbare vormen tevoorschijn, zo
als in het object 'Parelburcht'. Een
kasteel van parels staat op een
berg van stof die een rok blijkt te
zijn. Je wordt het kasteel, je wordt
de prinses die er woont. In de we
reld van Caro Rambonnet wijst de
verbeelding je de weg op de reis
van je leven.
Roeland Zijlstra: Raadskelder, Groote
Markt 1, Sluis. T/m 20/6. Za. t/m wo.
14.00 -17.00 uur
Wim van der Celen: Freemen Gallery,
Marktstraat 11, Aardenburg. T/m
30/5. Za., zo. 13.00- 18.00 uur.
Caro Rambonnet: Pand 3.
Gentsebreedstraat 3, Philippine. T/m
11 /6. Do. en vr. 13.00 - 16.30 uur en
op afspraak.
werk van Van der Celen heen
speelt dus de vraag naar de waar
heid en de waarde van de waarne
ming. Een boeiende vraag die hij
boeiend stelt, met verwondering
als startpunt.
donderdag 20 mei 2010
Caro Rambonnet: De Parelburcht
Roeland Zijlstra: Kwartet
Kees Wijker tekent met draad poë
tische machines vanuit de verwon
dering voor het samenspel tussen
natuurwetten en menselijk ver
nuft. De laatste jaren heeft hij zijn
repertoire uitgebreid met land
schappelijke taferelen die doen
denken aan hoe je als kind de we
reld zag
T/m 27/5: Galerie POP, Weststraat 6,
Domburg. Ma. t/m za. 10.00-17.00
uur, zo. 11.00-17.00 uur. Di. gesloten.
Eelke van Willegen is surfer en
kunstenaar.
Beweging en ruimte staan centtaai
in zijn krachtige beelden en goua
ches. Handeling en gebaar, materi
aal en vorm zijn metaforen voor
de eenvoud, de kracht en de com
plexiteit van natuur en natuurpro
cessen.
T/m 30/5: Noordhavenpoort,
Zierikzee. Za. 12.00-17.00 uur.
Frank Halmans bouwt op schaal
woningen en interieurs van kar
ton, hout, boeken en andere mate
rialen. Een lucide spel met bin
nen- en buitenruimte. In de recen
te installatie 'Volière' spitst hij dat
toe op vrijheid, conformisme en
geborgenheid. Ook sterke tekenin
gen van Mare Nagtzaam.
T/m 12/6: Galerie van den Berge,
Westwal 45, Goes do t/m za 12.00 -
17.00 uur en op afspraak.
Gerda Rutters is een beeldhouwer
die met het menselijk lichaam als
uitgangspunt expressieve beelden
maakt, waaruit de kracht van de
aarde spreekt. De fysieke uitstra
ling van haar werk vormt een
mooi contrast met de breekbare
mensfiguren in de tekeningen van
Piet Meeuwse.
T/m 25/6: Kantoor Covra, Spanjeweg
1, Nieuwdorp. Werkdagen 8.30 -
17.00 uur.
Tinkebell baarde opzien door van
de vacht van haar overleden kat
een tas te maken. Zijn huisdieren
nog natuurwezens of zien en ge
bruiken we ze als consumptiegoe
deren?
Een prikkelende verkenning van
de grenzen van kunst, ethiek en
economie.
T/m 11/7: Kunstruimte deW/LLEM3,
Oranjestraat 4, Vlissingen. Wo. t/m zo.
11.00-17.00 uur.
