eindelijk op juiste waarde schatten'
19
Vragen over vestiging
Tempeliers blijven nog
Veel vermaak twaalfde
Stuikersfeesten Heikant
Niet genoeg geld voor onderhoud
openbare ruimte in gemeente Hulst
haalt deskundige naar zijn dorp
'Jeetje, heb je nog meer. Ik ga helemaal uit mijn
dak' Jean Roefstra, archeoloog en kenner ridderorde der Tempeliers
dinsdag 18 mei 2010
Z
door Harmen van der Werf
Het is ongelooflijk wat in
en rond Zaamslag in de
bodem aan geschiede
nis schuilgaat. Vwo-
eindexamenkandidaat Richard
Lensen (18) is er al vanaf zijn tien
de mee bezig. Gerrit de Zeeuw, ei
genaar van het indrukwekkende
Schelpenmuseum aan het Plein in
Zaamslag, is zijn grote voorbeeld.
De Zeeuw probeert al tientallen ja
ren de aandacht voor het oude
Zaamslag te krijgen die het ver
dient. Tot nu toe vrijwel tever
geefs. Maar daarin kan dankzij de
inzet van zijn jonge kompaan Ri
chard wel eens verandering ko
men.
Richard schreef voor zijn
vwo-eindexamen een profielwerk
stuk over de ridderorde van de
Tempeliers in Zaamslag
(1200-1312). Het werkstuk is door
zijn school, het Zelden-
rust-Steelantcollege in Terneuzen,
inmiddels voorgedragen voor de
landelijke onderwijsprijs van de
Koninklijke Nederlandse Akade-
mie van Wetenschappen
(KNAW). Eind mei volgt de uit
slag. Richard vindt de nominatie
al een hele eer, maar het gaat hem
om meer. Hij wil dat de rijkdom
aan bodemschatten in Zaamslag
en omgeving eindelijk op waarde
wordt geschat.
Om dat- voor elkaar te krijgen no
digde Richard één van de belang
rijkste deskundigen op het gebied
"van de Tempeliers naar Zaamslag
uit, Jean Roefstra. Hij moet van
ver komen, uit Noord-Holland,
waar hij assistent-depothouder
van het archeologische vondsten
depot is. „Maar ik heb het er graag
slag is en wordt omgesprongen
met het verleden.
De Zeeuw heeft bijvoorbeeld een
maquette staan van het kasteel De
Torenberg uit 1193. Het moet een
schitterend bouwwerk zijn ge
weest, tot Zaamslag in 1586 aan de
golven werd prijsgegeven. Prins
Maurits wilde op die manier het
'bevrijde' Axel beschermen tegen
de Spanjaarden. „Eind jaren tach
tig van de vorige eeuw waren mu
ren van de weg naar het kasteel
nog zichtbaar. Toen zijn ze met
voor over", zei Roefstra bij voor
baat. En toen wist hij nog niet
echt wat hij in Zaamslag - of in
oude stijl 'Saemslach' - zou aantref
fen.
Afgelopen vrijdag kwam Roefstra,
allereerst in het Schelpenmuseum
van voormalig loodgieter De
Zeeuw. De bezoeker was er niet
weg te slaan. Hij viel van de éne in
de andere verbazing. Vanwege de
enorme collectie in het Schelpen
museum, maar ook vanwege de
achteloosheid waarmee in Zaam-
grijpers gesloopt om nieuwe wo
ningen te kunnen bouwen", weet
De Zeeuw. Een foto uit die tijd -
nog maar ruim twintig jaar gele
den! - bewijst onomstotelijk zijn
gelijk.
Roefstra is verbijsterd. Hij spreekt
geen direct oordeel uit. Bouwers
(en gemeenten) zagen wel vaker
archeologische vondsten en plek
ken vooral als lastig. Officieel is dat
veranderd. Tegenwoordig is archeo
logisch onderzoek verplicht op ba
sis van het Europese Verdrag van
Stenen langs een slootkant aan de Terneuzensestraat bij Zaamslag die zou
den toebehoren aan een verdwenen vestiging van de Tempeliers-orde.
door Harold de Puysseleijr
HULST - Het ontbreekt aan voldoen
de geld voor het onderhoud en be
heer van de openbare ruimte in de
gemeente Hulst,
j Het college van burgemeester en
i wethouders stelt dat vast in het
I jaarverslag 2009 over het functio-
f neren van de gemeentelijke organi-
i satie.
Ook de mogelijkheid om te inves
teren in wegreconstructies is te be
perkt, zo luidt het verder in het ge-
I deelte waarin verantwoording
wordt afgelegd voor het program-
maonderdeel Verkeer, Vervoer en
Openbare Ruimte in de gemeente
begroting.
B en W stellen daar verder vast
dat voor geplande acties zoals de
De Orde van de Tempeliers is
nog altijd met veel mysterie
omkleed, zeker in Nederland. Om
streeks 1129 kreeg de broederschap
officieel erkenning van de katholie
ke kerk. Het was de tijd van de
kruistochten. In Europa 'overbodi
ge' ridders trokken naar het huidi
ge Israël om het Heilige Land te be
vrijden van moslims. Ze verover
den onder meer Jeruzalem met de
Tempel van Salomo als één van de
belangrijkste heiligdommen. Tem
peliers wierpen zich op als bescher
mers van de Tempel, van het Heili
ge Land, en kregen in Europa veel
aanzien.
Tal van edellieden sloten zich bij
de Tempeliers aan. Zij schonken
hun bezittingen aan de Orde. Voor
al in Frankrijk en Vlaanderen ge
beurde dit, maar ook - in veel min
dere mate - in Nederland. Zeeuws-
Vlaanderen sprong eruit, met be-
reconstructie van de Traverse in
Terhole, het onderhoud van de
stadswallen en het weren van
vrachtauto's uit de kernen, maatre
gelen zijn genomen in het voor
bije jaar.
Wat nog op de verlanglijst is blij
ven staan, is de verbetering van
het openbaar vervoer van en naar
de binnenstad van Hulst. 'Hier
over is overleg gaande met de bus
maatschappij', meldt het college
aan de leden van de gemeente
raad. In de gemeente worden dit
jaar en volgend jaar veel bushaltes
geschikt gemaakt voor rolstoelers.
Verder wordt een groenstructuur
plan gemaakt voor Hulst en Sint
Jansteen, en wordt de beschoeiing
van de wallen gedeeltelijk ver
nieuwd.
zittingen in Hulst en Axel én een
'vrij grote commanderij' of Tem
pelhof bij Zaamslag. „Tegenover
boerderij Vlaanderenhof langs de
Terneuzensestraat", weet vwo-leer-
ling Richard Lensen, „en iets dich
terbij het dorp hadden ze ook nog
een hospitaal."
De overlevering wil dat de Tempe
liers zich rond 1280 bij Zaamslag
vestigden. „Dat is pas zeker als er
schriftelijke bewijsstukken zijn ge
vonden", geeft deskundige Jean
Roefstra aan, „en die zijn er nau
welijks voor Nederlandse vestigin
gen." Hij vermoedt overigens - op
basis van oude stenen - dat de or
de eerder dan in 1280 bij Zaamslag
is neergestreken. Richard kan dat
wellicht nog eens helemaal uitplui
zen. De vwo-examenkandidaat
heeft zich al bij de Universiteit Lei
den ingeschreven voor de studie ar
cheologie.
door Edy de Witte
HEIKANT - Het dorp Heikant maakt
zich op voor de twaalfde editie
van de Stuikersfeesten die zondag
23 mei (Eerste Pinksterdag) wor
den gehouden.
Traditioneel start het feest om
10.00 uur in het centrum van het
dorp met een rommelmarkt. In de
kerk zijn een boekenmarkt en een
kunstexpositie te bezoeken. De
kerktoren kan beklommen wor
den. 's Middags barsten de activitei
ten vanaf 13 uur los met een muzi
kale presentatie van basisschool
Heidepoort. Verder is er sportief
vermaak, in de vorm van een zes
kamp, en een grote braderie. Daar
naast is er nog een boekenmarkt,
waarvan de opbrengst naar ont
wikkelingsprojecten in Kenia gaat,
en zijn !s middags optredens van
countrydancers, de Stuikersband
en The Good, the Bad and Bart.
De kinderen kunnen ponyrijden,
springen op bungeetrampolines
en meedoen aan een skelter- en
dikke bandenrace. Hondenschool
Heikant houdt voor de tweede
keer wedstrijden schapendrijven:
de Stuikertrial. Voor de kleintjes is
er in gemeenschapscentrum 't Hei-
ke vanaf 19 uur kinderdisco. De
bands Size Matters en Suck on
This sluiten vervolgens het feest af
Valletta (Malta), een verdrag dat
sinds 2007 in Nederlandse wetge
ving is verwerkt. Roefstra vindt
het des te opmerkelijker dat twee
speciale vindplaatsen bij Zaamslag
er schijnbaar nog onbeschermd bij
liggen, plekken waar de orde van
de Tempeliers zich in de twaalfde
eeuw vestigde.
De Tempeliers hadden een Tem
pelhof en een hospitaal net buiten
Zaamslag, vlakbij de hoofdweg
naar Terneuzen. „Ga maar langs
de slootkant kijken", stelt Richard
voor. „Je ziet de stenen gewoon zit
ten." Hij heeft er zelf heel wat ver
zameld, zowel van de Tempe
liers-plekken als uit Zaamslag, en
er een eigen openluchtmuseum
van gemaakt in de achtertuin van
zijn ouders aan de Rozemarijn
straat. „Dat is mijn Tempelhuis."
Roefstra wil dat ook wel zien. En
het is toch vlakbij het Schelpenmu
seum. Zijn ogen beginnen te stra
len als hij het bouwwerk ziet. Zijn
handen glijden langs de oude mop
pen. „Kijk", wijst hij, „de sporen
van een ploeg staan erin." Richard
haalt nog wat materialen tevoor
schijn. „Jeetje, nog meer", roept
Roefstra. „Ik ga helemaal uit mijn
dak."
MEEST CELEZEN
1. Grote indrinkcontrole Cadzand
2. Brand in wasserij Hulst
3. Vechtersbaas uit Hulst opgepakt
STELLING
Laat uw stem horen over de stelling
op de Zeeuws-Vlaamse site:
'Muckey moet terug naar Puckey'
STUUR UW TIPS NAAR redactie@pzc.nl
Zet uw foto in het album
www.pzc.nl
