Democratie blijft lastige
opgave voor Thaise politiek
II
'Het regent afzeggingen uit Nederland en de omzet
is gedaald met 90 procent'
Thaksin Shinawatra
Abhisit Vejjajiva
Zeventien jaar ervaring
heeft Thailand niet tot
een soepele democratie ge
maakt. Niet het parle
ment maar de straat is
nog steeds het belangrijk
ste politieke podium.
Koning Bhumibol
dinsdag 18 mei 2010
Michiel Hoes van Real
Oud-premier Thaksin (1949) was eigenaar van de
grootste telecomaanbieder van het land. Hij werd pre
mier in 2001 en wist de economie van het land in de
lift te krijgen. Maar hij werd er ook van beschuldigd
zijn positie te misbruiken voor zakelijk gewin. In
2006 werd hij door het leger afgezet. Er loopt een ar
restatiebevel tegen hem wegens corruptie en fraude.
Hij vluchtte naar Groot-Brittannië. Thaksin is daar
echter niet meer welkom en ging in maart naar Mon
tenegro. De Thaise regering was des duivels. Maar
Montenegro staat Thaksin niet toe vanuit het Balkan
landje het vuur van de opstand op te stoken. Gisteren
riep Thaksin zijn aanhang én de regering op weer te
gaan onderhandelen, liefst onder toezicht van de Vere
nigde Naties.
Eind 2008 is Abhisit Vejjajiva (1964) door koning Bhu-
mibol benoemd tot premier namens de Democrati
sche Partij. Hij probeerde vorige week de opstand te
bezweren door voor november verkiezingen aan te
kondigen, ook al had de premier volgens de wet nog
anderhalfjaar te gaan. De 'roden' gingen eerst ak
koord, maar kwamen vervolgens met aanvullende ei
sen. Abhisit zei toen dat de parlementsverkiezingen
weer van de baan zijn zolang betogers het centrum
van Bangkok blijven bezetten. Hij stelde het afgelopen
weekeinde een ultimatum om de betogingen te sta
ken. Abhisit staat onder druk van de hem gunstig ge
zinde 'geelhemden' om de 'rode' betogers uit Bang
kok te verjagen. De 'gelen' dreigen zelf weer de straat
op te gaan als de onrust aanhoudt.
door Joep Trommelen
Voor de roodhemden is
oud-premier en zaken
man Thaksin Shinawa
tra de enige man die
Thailand redden kan. Zijn aan
hang bestaat grotendeels uit boe
ren, aangevuld met arbeiders en
Thai die zeggen op te komen voor
de democratie. Zij hullen zich in
rode hemden en kamperen al
maanden in Bangkok in een po
ging de huidige premier Abhisit
Vejjajiva weg te krijgen.
Abhisit heeft een aanhang die zich
in gele shirts hult. De geelhemden
- grofweg gezegd de 'stadse' elite -
gingen in 2006 de straat op om
het aftreden van Thaksin te eisen.
Die won twee verkiezingen, maar
was in de ogen van de 'gelen' een
corrupte en machtsbeluste men-
senrechtenschender. De 'gele' pro
testen leidden in 2006 tot een
staatsgreep door het leger. Thak
sin, gezocht door justitie, ont
vluchtte het land.
Een jaar later won de Thaksinge-
zinde partij PPP de verkiezingen
en vormde een coalitie. In decem
ber 2008 oordeelde het Constitu
tionele Hof echter dat er verkie
zingsfraude was gepleegd.
Sinds die tijd is de Democratische
Partij van premier Abhisit aan de
macht. Het Huis van Volksverte
genwoordigers - het Thaise parle
ment - koos hem tot premier en
hij vormde een veelkleurige coali
tie.
Maar de 'roden' noemen de uit
spraken van het Constitutionele
Hof en wat er daarna gebeurd is
een 'stille coup'. Zij eisen sinds
dien nieuwe verkiezingen, en wil
len Thaksin terug.
De antiregeringsdemonstranten
hebben door hun protesten van
de laatste maanden premier Abhi
sit zo ver gekregen dat hij voor no
vember verkiezingen wil uitschrij
ven, een jaar en drie maanden eer
der dan officieel moet. Maar de
roodhemden vinden dat niet snel
genoeg. De regering houdt voet bij
stuk, wetende dat als er nü verkie
zingen komen, een Thaksingezin-
de partij gaat winnen.
De 'gelen' willen een systeem in
voeren waarin een deel van het
parlement wordt benoemd. Alleen
zo kunnen zij voorkomen dat bij
verkiezingen telkens opnieuw een
Thaksingezinde partij wint.
Uiteindelijk leken de roodhemden
vorige week toch overstag te gaan
en de verkiezingen in november te
accepteren. Maar ze kwamen met
nieuwe eisen. Zoals dat vicepre-
mier Suthep Thaugsuban zich aan
geeft omdat hij achter het bloed
bad van 10 april zou zitten. Toen
vielen bij gevechten tussen leger
en demonstranten al 25 doden. Ab
hisit is niet ingegaan op de eisen.
De situatie is compleet uit de
hand gelopen nu de militaire lei
der van de roden is overleden na
dat hij donderdag in zijn hoofd ge
schoten was. Pleidooien van on
der meer VN-topman Ban
Ki-moon om de kwestie aan de on
derhandelingstafel op te lossen,
waren tot dusver tevergeefs. De
roodhemden wilden de VN laten
bemiddelen maar de regering zag
daar niets in. Toch lijkt er bewe
ging in de situatie te komen. Pro
testleider Nattawut Saiku stelde
gisteren een wapenstilstand voor.
De 'rode' oppositie riep koning Bhumibol vorige
week nog op een eind te maken aan het geweld. Maar
de 82-jarige monarch blijft zwijgen. Hij ligt al een half
jaar in het ziekenhuis. In het verleden wist de koning,
al sinds 1946 op de troon en altijd als een halfgod ver-
1 eerd, strijdende partijen altijd tot elkaar te brengen.
Maar bij de coup van 2006 bleek zijn macht tanende.
De 'roden' zien het koningshuis steeds meer als een
tegenstander en zijn vrouw Sirikit als de kwade ge
nius. De rol van de Thaise koning als bindende factor
lijkt sowieso uitgespeeld als Bhumibol komt te overlij
den. Er is geen geloofwaardige opvolger. Zijn zoon
staat bekend als een geldverkwistende rokkenjager en
is bij vrijwel niemand populair.
'i r Generaal Khattiya Sawasdipol, de belangrijkste
militaire adviseur van de roodhemden, de Thaise anti-
regeringsbetogers, is overleden. Zeker 65 mensen zijn
gedood en meer dan 1.600 gewond sinds het begin van de
protesten in maart. Een overzicht.
1 km U
0 april 25 doden en zeker 521 gewonden bij
botsing tussen Thaise veiligheidstroepen en
betogers in rode shirts. Het zwaarste politieke
geweld in Bangkok sinds achttien jaar.
22 ap Raketgranaten afgevuurd door rood
hemden vanaf barricaden bij het Koning Rama VI
Monument op de politie. Een dode en 80
gewonden.
Sinds donderdag 36 doden bij bot
singen tussen soldaten en betogers. Volgens de
roodhemden kwam premier Abhisit Vejjajiva
illegaal aan de macht. Zij eisen zijn aftreden en
willen nieuwe verkiezingen.
infographic CRW/GN
