35 wonen
Dit zegt de klant...
Tot op de gram
I'
wonen@wegener.nl
024-3650509
Zaterdag 15 mei 2010
De beroemde Moleskine-
opschrijfboekjes worden en
masse nageaapt. Ze liggen bij
de AH voor een paar euro.
Het origineel kost 10 euro.
langs ook een wollen poef in de
collectie opgenomen. Drie keer ra
den waarop deze sprekend lijkt...
Maar ben je als klant strafbaar als
je een neppoef koopt bij een geves
tigde winkel als Hema? „Dat is een
lastige kwestie", vindt jurist Van
Roeyen. „De gerechtigde pakt het
probleem aan bij de bron, dus bij
de producent van de kopie. Maar
ook als koper loop je risico als je
een namaakartikel koopt. De rech-
aanspande tegen Loodss voor het
kopiëren van zijn Bigshadowlamp.
Loodss moest voor elke dag dat ze
de lampen nog verkocht, 1.000 eu
ro betalen plus proceskosten. De
ontwerper vindt dat de imitators
inbreuk plegen op zijn intellec
tueel eigendom.
Maar niet alle producenten en ont
werpers maken er een probleem
van. Zo worden de plantenbakken
van Mobach Keramiek al jaren we-
van namaak
ter kan eisen dat de verkoper alle
producten terughaalt, dus ook bij
jou. Al is dat een gedoe, want vaak
weten winkels niet aan wie ze de
nepproducten hebben verkocht."
Het is begrijpelijk dat ontwerpers
niet blij zijn met nepversies van
hun werk. Ze hebben er immers
veel energie, creativiteit en geld in
gestoken. Het is zuur als iemand
anders er dan mee vandoor gaat.
Bovendien gaat dan de meerwaar
de van het origineel verloren, vin
den sommige ontwerpers. Zoals
Marcel Wanders, die een proces
reldwijd nagemaakt. Zij beschou
wen dat tegenwoordig maar als
een compliment. Dat geldt ook
voor ontwerper Chris Slutter.
„Door de komst van een kopie ver
kopen originele ontwerpen nog be
ter. De echte liefhebber wil geen
namaak. Het wil wel wat zeggen
als anderen het de moeite waard
vinden het ontwerp te kopiëren.
Zolang ze maar niet in dezelfde vij
ver vissen of mij proberen te ver
bieden met mijn eigen ontwerp
verder te gaan. Maar je staat als
kleine ontwerper nergens in de
strijd tegen grote fabrikanten. Ik
probeer nieuw werk snel ergens te
publiceren. Dan kan ik bewijzen
dat ik de eerste was met het idee."
Ontwerper Bas van Beek maakte
er een heus statement mee. Hij ko
pieerde een aantal designvazen en
verkocht ze voor veel minder geld.
Daarnaast deed hij het tegenover
gestelde: hij verkocht een paar
heel goedkope ontwerpen voor
veel geld. Uiteraard waren de ech
te ontwerpers niet blij met zijn ac
tie, ze eisten royalty's, maar daar
ging Van Beek niet op in.
Wanneer is iets plagiaat, kun je je
afvragen. Van Beek zei hierover in
Idealize Magazine: 'Ontwerpers
als Richard Hutten en Hella Jonge-
rius creëren een marketingmythe
om zich heen. Hun ontwerpen
worden als uniek gebracht, maar
refereren altijd wel aan een ander -
ontwerp. Het verschil tussen mij
en hen is alleen dat zij hun bron
nen niet vermelden'.
Overigens wilden veel vroegere
ontwerpers juist wel dat hun de
sign bereikbaar werd. Zo introdu
ceerde Gerrit Rietveld een meubel
serie om zelf te maken. Hiermee
heeft hij designmeubilair voor de
massa toegankelijk gemaakt.
Reageren?
redactie.wonen@wegener.nl
De gieter van Koziol (links) en zijn nepvariant. Hij werd nagemaakt in
China, maar moest vrij snel uit de handel worden genomen. foto's PR
De Easychair van Blomberg (links) en zijn kopie. Deze
prestatie won dit jaar een plagiaatprijs van Plagiarus.com
Op internet staan forums over het
kopen van nagemaakt meubeldesign.
Voorstanders vinden dat te veel geld
wordt gevraagd voor ontwerpen.
Om een aura te creëren, maken
producenten kosten die niet in
verhouding staan tot de producten
zelf. 'Als de kwaliteit van de kopie
hoogwaardig is, koop dan de
kopie. Hang er desnoods een
etiketje aan met in koeienletters
Kopie zodat je niet het gevoel hebt
iets te moeten verbergen', raadt
een consument aan.
Advocaat Gino van Roeyen begrijpt
die consument, maar een kopie wordt
niet geoorloofd door er Kopie op te
zetten. „Ik zou zeggen: wees verstandig
en koop geen namaak, want je berokkent
de originele maker er schade mee. Zodra je
het origineel van de producent erin herkent, is het
eigenlijk al een kopie. Een namaakproduct is niet
vanzelfsprekend geoorloofd als het afwijkt op een
aantal punten. Rechters kijken vaak door de
verschillen heen", waarschuwt hij.
Designliefhebbers vinden het ook not done een
kopie te kopen. 'Kwaliteit heeft een prijs. Dat gun je
de maker', is een van de stellingen op internet.
Ooit hip en veelgebruikt, nu afgedankt en ziel
togend in een hoekje van de kast: keukenlij
ken. In deze aflevering: een lepelweegschaal.
door Jan van Mullem
Volmaakt was hij niet, maar de weegschaal
die bij ons thuis het minst werd vervloekt,
hing aan de wand in de keuken. Hij was
groot, bruin en had een 'weegklep' die je
naar beneden kon klappen. Hij keek niet
op een grammetje meer of minder: zijn wijzer was
net zo'n bibberend streepje als de aan parkinson
lijdende snelheidsmeter in de oude Peugeot van
mijn oom. Tussen pakweg 10 gram en 2 kilo was
onze weegschaal in zijn element. Beneden dat ge
wicht kwam de wijzer niet van zijn plek, erboven
donderde de klep met geweld naar beneden.
Bij het zien van de lepelweegschaal die lezeres
Corry de Laat nomineerde, gingen mijn gedachten
terug naar de jaren zeventig. Een klasgenoot en ik,
samen in onze keuken. Moeder zou zo terugko
men. Tijd voor een verrassing, vonden wij. Of het
een cake moest worden, wentelteefjes of haver-
moutkoekjes ben ik vergeten. Niet dat bakken ons
minder goed afging dan knikkeren, want de keuken
leek in een mum van tijd geëxplodeerd. Bloem, bo
ter, suiker, maizena, eieren, melk: niet gehinderd
door enige kennis van receptuur hadden wij alles
wat we in de kelder en de koelkast konden vinden,-,
op een hoop gegooid. Eerst in een kom, daarna in on
ze bruine vriend aan de wand. Deed moeder ook al
tijd. De weegbak probeerde ongetwijfeld dapper stand
te houden, maar bezweek toch.
Moeder was inderdaad verrast, weet ik nog goed. Tot
's avonds laat waren we bezig ei- en meelsmurrie uit
het granol te plukken.
Of de lepelweegschaal van Corry de Laat ons die dag
had geholpen? No way. Maar bij onze latere, minder
roemruchte bakavonturen was zo'n precisie-instru-
ment handig geweest. 5 gram van dit, 5 van dat: bij
ons ging dat op de gok: Een beetje tussen duim en
wijsvinger, 'net als je doet bij het voeren van de vis'.
En die kreeg soms ook duidelijk te veel ofte weinig.
Corry de Laat had dat probleem niet, lees ik in haar
mail. Vooral bij kleine hoeveelheden is zo'n lepelweeg
schaal een uitkomst. „Er zit een kleine, ronde meter
op waarop je het gewicht in de schep kunt aflezen",
legt ze de werking ervan uit. Zo'n 500 gram is het
maximumgewicht dat de lepel kan dragen. „Doe je er
meer op, dan buigt hij door, waarna alles er afvalt."
Klinkt bekend.
Hoe de lepelweegschaal in haar bezit is gekomen,
weet De Laat niet meer. „Waarschijnlijk heb ik hem
eind jaren zestig gekregen bij een pak bloem. Ik vond
hem onlangs weer terug in de la onder de oven. Van
wege de warmte die de oven uitstraalt, zit er nu een
recht kantje aan. Oorspronkelijk was hij keurig rond."
In een modern, digitaal jasje is de lepelweegschaal nog
steeds verkrijgbaar, onder meer van het merk Sunartis
(zie http://u.nu/3sej9). Op de analoge van De Laat
staat het woord MEDO. Het merk? De eigenaresse
heeft geen idee. Dus begin ik, met angst en beven na
de tientallen reacties op de kurkenverwijderaar, weer
met zoeken. Onder de naam MEDO stuit ik op een
metaalbewerkingsbedrijf, een postzegelhandel, de in
1996 opgeheven rooms-katholieke onderwijsinstelling
'Mater Ecclesiae Domesticae' en een (Panamese!) vrij
willigersorganisatie. Vruchteloos. Tot ik op Kapaza.be,
zeg maar de Belgische Marktplaats, een gelijke vind
(zie http://u.nu/4hgj9). Inclusief foto van de verpak
king met daarop groot: 'MEDO, een vinding voor de
moderne keuken'. Die info leidt weer naar een, inmid
dels verdwenen, Marktplaatspagina, waarop dezelfde
lepelweegschaal van 'MEDO Blaricum' wordt aangebo
den. Toch een merk en een plaatsnaam. Gelukkig.
Ook een keukenlijk in huis? Mail info en foto van het
keukenlijk naar redactie.wonen@wegener.nl
