spectrum
Wat er op 17
mei gebeurde
Zaterdag 15 mei 2010
door Ad van Dijk
De Duitsers hadden in mei 1940
voor de strijd in Zeeland drie ba-
taillons ingezet. Die moesten het
opnemen tegen tien bataillons Franse en
Nederlandse troepen. Hun doel was de
snelle verovering van de haven van Vlissin-
gen om zo de Franse troepen de pas af te
snijden en te voorkomen dat de Britten
nog zouden proberen versterkingen aan
land te brengen zoals ze dat een maand
eerder in Noorwegen hadden gedaan.
In 1940 liepen alle wegen op Walcheren
over Middelburg. De twee routes van de
Sloedam naar Vlissingen passeerden het
NS-station in Middelburg. Die twee wegen
waren de Oude Vlissingseweg en de Nieu
we Vlissingseweg, naar gelang de Stations
burg open- of dichtgedraaid was. De Ne
derlandse troepen, afkomstig van de Peel-
stelling of uit Zuid-Beveland, hadden zich
teruggetrokken ten westen van het Kanaal
door Walcheren onj gereorganiseerd te
worden. De Duitsers beschikten niet over
voldoende troepen om Middelburg te vero
veren en lieten dus de stad rechts liggen,
waardoor de rechterflank van hun opmars
naar Vlissingen open lag voor een tegen
aanval vanuit de stad. Met dit in het achter
hoofd gaf generaal Hausser aan de SS-artil-
lerie in Lewedorp bevel om boven Middel
burg een storingsvuur uit te brengen om
de opbouw van een tegenaanval te voorko
men; een tactische beschieting, passend in
de aanval. (Door de geallieerden werd in
1944 iets dergelijks gedaan.)
Na de moeizame verovering van de Sloe
dam aan het einde van dp middag van 17
mei verliep de Duitse opmars gesmeerd.
Er was toen geen enkele reden Middelburg
in brand te schieten om daarmee het ei
land tot overgave te dwingen. Het was een
puur tactische inzet van de artillerie in Le
wedorp die voor het veroveren van de
Sloedam in stelling was gebracht. De vuur
zee die zich daarna door de binnenstad ver
spreidde was zeker geen boze opzet, maar
een tragisch gevolg. Tijdens de West-Feld-
zug, die in het voorjaar van 1940 in
Noord-Frankrijk oprukte, gingen de Duit
sers er juist prat op dat ze in de Franse ste
den de cultuurschatten hadden gespaard.
En zij waren nota bene erfvijanden en wij
niet.
Er hadden in de middag van 17 mei boven
Middelburg luchtgevechten plaats tussen
Duitse, Franse en Britse jachtvliegtuigen
en er cirkelde een onbemand Fiese-
ler-Storch verkenningsvliegtuigje boven
de stad voor artilleriewaarneming. En na
ieder rondje volgde dan een salvo wat aan
leiding gat tot veel misverstand bij de to
taal onervaren burgerij. Een terreurbom-
bardement door de Luflwaffe kunnen we
wel vergeten. Er zijn die dag twee luchtaan
vallen op de stad gedocumenteerd, door
drie Heinkel-111 bommenwerpers-. Dat
daarbij ook een cluster brandbommen is
gevallen kan niet worden uitgesloten.
Ad van Dijk heeft zich als lid van de docu-
mentatiegroep Walcheren 1939-1945 ruim
dertig jaar verdiept in de oorlogsjaren.
Voorpagina Spectrum
y Op de voorpagina: hoofdfoto - de Markt met
uitzicht op de abdij en Lange Jan; foto linkson
der: gevel van de Provinciale Bibliotheek in de
Lange Delft; rechtsonder: het stadhuis.
y De foto's van het verwoeste Middelburg in de
ze bijlage zijn afkomstig uit de collectie van
Middelburger Paul Voskamp.
W. Verstraate (geb. 1915)
Ik was 25 jaar toen het bombarde
ment op Middelburg plaats
vond. Wij woonden in de Span
jaardstraat nummer 2, net tegen
het hoekje van de St. Pieterstraat aan.
Ik was bij mijn vader in dienst, we
hadden een fruitwinkel. In 1931 heeft
er al een brand plaatsgevonden. De
zaak is toen hersteld, maar in 1940
zijn ons huis en onze zaak helemaal
afgebrand.
We zijn op de 17de mei de binnen
stad uitgegaan en naar de Seisweg nr.
100 gegaan. Halverwege de middag,
toen het bombardement dus al aan
de gang was, zijn wij weer naar de
stad gegaan. Eerst zijn we in de
Noordstraat wezen kijken. Daarna
gingen we naar de Markt. Ik weet
niet meer precies hoe laat dat was.
Het moet in de tweede helft van de
middag geweest zijn, om een uur of
vier, vijf Ze waren op de Markt bezig
In het boek Middelburg 17 mei
1940, het vergeten
bombardement, zijn enkele
verhalen opgenomen van
Middelburgers, die in de stad
aanwezig waren toen de
bommen en granaten vielen.
Op deze pagina een
voorpublicatie uit het boek,
dat volgende week aan
demissionair minister Eimert
van Middelkoop wordt
aangeboden.
met zandzakjes. Het stadhuis stond al
in brand. We vroegen toen: 'Zullen
we de benzinepomp bij de garage van
Blaas beschermen?' 'Ja', zei iemand
van de brandweer. Ik heb een
stuk of twintig zakjes gedragen, maar
een van de brandweerlieden zei: 'Dat
wordt niets, het helpt niet.' Dus wij
terug. Hoe we precies op de Groen
markt gekomen zijn weet ik niet
meer. Het was tamelijk rustig in de
stad. Op de Lange Burg lagen brand-
Het
slangen, maar daar konden we niets
mee, want er zat geen druk op het wa
ter. Via de Balans zijn we bij ons huis
gaan kijken en vervolgens zijn we
door de St. Pieterstraat verder de stad
ingegaan. De Franse Kerk in de St. Pie
terstraat had een gat in het raam,
maar verder was er niet veel kapot.
Door de Lange Delft zijn we weer te
ruggelopen de stad in. Toen we door
de Abdij liepen, begon het schieten
weer. We schuilden toen bij een
poort aan de Burg. Het was pats hier
en pats daar, maar niet bij ons geluk
kig. Het was vooral een beschieting,
die de schade aan de stad veroorzaakt
heeft. Later trof een granaat ook de
Lange Jan. Het werd steeds leger
in de stad, er waren nauwelijks men
sen meer. We zijn nog een keer in
ons huis wezen kijken. Boven op
mijn kamertje zag ik dat de Franse
Kerk in de brand stond. Ik dacht: 'On
ze buurt gaat er aan.' Dat is ook ge-
