Vernietiging is
-W
Han Reijnhout
Lizan Freijsen
Vincent O'Byrne
Anneke Coppoolse
Gayan de Muynck
woensdag 12 mei 2010
door Nico Out
Op zoek naar het beste wat Zeeland
op kunstgebied te bieden heeft be
zocht ik drie tentoonstellingen op
Middelburgse locaties: Vleeshal, Ka
binetten van de Vleeshal en kunste
naarsinitiatief Mon Capitaine.
Het is een mooie zonnige
dag als ik de Vleeshal
binnenloop. Het licht
speelt met de gotische
gewelven. Het contrast tussen de
serenh schoonheid van de ruimte
en de enorme berg aarde die op de
vloer ligt is schokkend. Uit de berg
steken platen multiplex en steiger
buizen. Ze benadrukken de chaos.
'Cratere', Italiaans voor krater, is
de titel van de tentoonstelling die
de Italiaanse kunstenaar Francesco
Arena (1978) maakte. Hij sluit aan
bij het evenement 'Het vergeten
bombardement', dat stilstaat bij de
verwoesting van Middelburg in
mei 1940. De berg is dus een omge
keerde bomkrater. Het startpunt
van dit project is een overigens
niet in Middelburg gemaakte foto
met een krater op de voorgrond
en een berg van puin, een paar
nog overeind staande bouwsels en
omstanders op de achtergrond.
Arena heeft de hoeveelheid wegge
slagen grond van de krater bere
kend. Die hoeveelheid, zo'n 44 ku
bieke meter, ligt nu in de Vleeshal.
Als ik om de berg heenloop is de
overeenkomst met de puinhoop
op de foto treffend. De destructie
ve kracht van de bominslag is
door Arena omgezet in een con
structieve stellingname. Letterlijk,
als bouwsel, figuurlijk als herinne
ring en metafoor voor verwoes
tend menselijk gedrag.
Dat laatste wordt benadrukt door
een ander onderdeel van de ten
toonstelling: een reproductie van
een gravure waarop je de rokende
puinhopen ziet van de Middel
burgse woning van dokter Lucas
van Steveninck, een patriot. Het
huis stond in de Lange Noord
straat 62, op de plaats van de huidi
ge Doopsgezinde Kerk. Hét werd
in 1787 door aanhangers van Oran
je in brand gestoken en verwoest.
De reproductie is in een schuin ge
monteerde plaat hout bevestigd
die op de vloer ligt en gebruikt is
bij het 'bouwen' van de berg. Zo
legt Arena een verband tussen
twee verwoestingen. Beide voort
komend uit politiek-ideologische
conflicten, waarin economische en
culturele tegenstellingen een
hoofdrol speelden. Arena werkt
vaak met historische en sociale fei
ten. Zo bouwde hij voor het kunst
werk '3,24 mq' de cel na waarin de
in t978 door de Rode Brigades ver
moorde Italiaanse premier Aldo
Moro is vastgehouden. Voor het
kunstwerk '18.900 metri su ar-
desia', berekende Arena de afstand
van de route die de anarchist Pinel-
li liep voordat hij omkwam in het
politiebureau in Milaan, in 1969.
In deze context is 'Cratere' een aan
klacht tegen onrechtvaardigheid
en geweld van welke kant dan ook
en tevens een oproep tot een con
structieve levenshouding met res
pect voor verschillen.
Daarop wijst de combinatie van
twee andere objecten. Een fiets
band - ook op de foto van de kra
ter te zien - met daarin steentjes
verwijst naar de cyclus van vernie
tiging en wederopbouw. Twee
stukken klei - een gebroken afgiet
sel van het portret van Franklin D.
Roosevelt op het plein achter de
Vleeshal - refereren aan de man
die vanaf 1941 de Vier Vrijheden
uitdroeg als basis voor een nieuwe,
betere wereld. Dat het afgietsel ge
broken is, verbeeldt de kwetsbaar
heid van dat concept.
Dat raakt ook aan de expositie
'Fault' van Remco Torenbosch
(1982) in De Kabinetten van de
Vleeshal. Hij richtte de ruimtes ui
terst summier in als metafoor voor
de leegte van het actuele economi
sche bestel,'waarin een relatief klei
ne groep nietsontziende speculan
ten voortdurend het evenwicht be
dreigt ten koste van miljarden me
demensen. Een deel van hen doet
overigens zelf ook niet veel meer
dan zich fixeren op materieel ge
win. Je hoeft geen aanhanger te
zijn van complottheorieën om te
zien hoe dat doorwerkt in de ge-
i
Francesco Arena: Cratere in de Vleeshal Middelburg
fSjjlfe
f4
Remco Torenbosch exposeert in de Kabinetten van de Vleeshal in Middelburg.
Han Reijnhout is een autodidact
met gouden handen. Zijn tekenin
gen en beeldjes leggen haarscherp
het leven aan en met het water
vast. Daarnaast zet hij alledaagse
momenten neer, met mensen in
de hoofdrol en tovert hij zo een ex
pressief geschilderd gestrand schip
uit zijn mouw.
Verlengd t/m 31/5. MuZeeum,
Nieuwendijk 11, Vlissingen. Ma. t/m vr.
10-17 uur, zo. en zo. 13-17 uur
Lizan Freijsen fotografeert vlekken
en schimmels, bewerkt ze digitaal
en print ze. De prints brengt ze
aan op wanden en plafonds. De ei
genzinnig verschijnende natuur is
getransformeerd tot kunst. Wat je
liever kwijt dan rijk bent, is nu de
trekpleister.
T/m 16/5. Bewaerschole, Weststraat
18, Burgh-Haamstede. Wo. t/m zo.
14.00 -17.00 uur en op afspraak.
15/5 15.00 uur presentatie publicatie.
Vincent O'Byrne is een fotograaf
uit Ierland, die naast zijn knappe
commerciële werk in geraffineerde
composities uiting geeft aan een
droomwereld vol pijn, hartstocht
en hoop.
Daarmee verbindt hij zijn eigen
verhaal met dat van de Ierse ge
schiedenis en cultuur.
T/m 15/7. Galerie Kos,
Verrenieuwstraat 32, Zierikzee. Vr. t/m
zo. 11.00- 17.00 uur.
Anneke Coppoolse brengt natuur
vormen en -verschijnselen terug
tot hun essentie. Die verbeeldt zij
in strak uitgevoerde keramische en
sembles met beweging en ritme
als bepalende elementen. Elk en
semble onthult een klein deel van
de schoonheid en oerkracht van
de natuur.
T/m 13/6. Galerie 't Hoentje te Paart,
Spanjaardstraat 19, Middelburg. Do.,
za. zo. 14 - 16.30 uur en op afspraak
Gayan de Muynck kwam 's nachts
als graffitikunstenaar op bijzonde
re plekken in de stad. De sfeer van
tunnels, daken van gebouwen,
plekken op en langs het spoor en
bewaakte industrieterreinen roept
hij op in spannende foto's, met
licht en beweging als hoofdrolspe
lers.
T/m 22/7. Kunstuitleen de Bevelanden,
Westwal 45, Goes. Wo. t/m za. 13.00
- 17.00 uur en 1e zo. v/d maand.
