spectrum 8
Water in overvloed en droogte
4
Zaterdag 8 mei 2010
De echtgenote en kinderen van
Masaï-nomade Milia.
„Ik kan niet slapen met een visser
voor geld", vertelt deze vrouw.
De zieke Constancia is door haar
man besmet met het hiv-virus.
door Paul Rosenmöller
foto's Geert Poelgeest
In juni zijn de ogen
van de wereld ge
richt op Zuid-Afrika
en het wereldkampi
oenschap voetbal.
In de aanloop naar
het WK reist oud
politicus en
programmamaker
Paul Rosenmöller
door Afrika voor de
lkon-tv-serie Paul
Rosenmöller en het
Hart van Afrika.
Exclusief voor de
Wegener Dagbla
den schrijft hij een
zesdelige serie over
de jonge generatie
Afrikanen en
hun kansen voor
de toekomst.
Vandaag deel 4:
Tanzania.
We zijn heel verdrietig. Een koe is nu 275 eu
ro waard. Als je 60 koeien verliest, ben je dus
bijna 16.500 euro kwijt. Honderd mensen gin
gen hier dood omdat ze hun vee verloren."
Milia is getrouwd en heeft twee kinderen. De
boma, een verzameling lemen hutjes waar hij
en zijn familie wonen, ligt tientallen kilome
ters van het dichtstbijzijnde dorp. Zijn vader
was rijk, vertelt Milia: „Hij heeft tien vrou
wen. Het aantal vrouwen dat je hebt, hangt
samen met je rijkdom. Mijn vader heeft geen
koeien meer door de droogte. Daarvoor had
hij er duizend. Hij kon toen tien vrouwen
trouwen. Voor ons is het leven erg veranderd.
Wij, jongeren, hebben maar één vrouw."
Tijdens de droogte trok Milia met zijn vee
naar de Nationale Parken. Op zoek naar wa
ter. Dat bracht hem in conflict met de toe
zichthouders omdat, behalve het Ngorogoro
Park, de parken niet toegankelijk zijn voor lo
kale bewoners. „Als we daar binnenkomen
met ons vee, worden we gearresteerd en zijn
we onze koeien kwijt. Ze sturen ons weg en
kijken alleen naar de wilde dieren, olifanten,
leeuwen, gazelles en andere dieren. Ja ze vin
den dieren belangrijker dan mensen."
Water in overvloed is er in het westelijker ge
legen Victoriameer. Net zo groot als Ierland
en grenzend aan Tanzania, Kenia en Uganda
is dit het op één na grootste zoetwatermeer
ter wereld. Grote groepen vissers hebben zich
gevestigd langs de oevers. Vanuit de kust,
maar ook vanaf de talrijke grotere en kleinere
eilanden trekken de vissers er op uit, vaak da
genlang. Vissen kan een lucratieve business
zijn. Maar de gevaren liggen op de loer. Tij
dens een tocht met de vissers op het uitge
strekte meer blijkt hun grootste angst de pira
terij te zijn. Conflicten over een beter bestaan
worden in Afrika ook op het water uitgevoch
ten.
Er is één onderwerp waar de vissers minder
makkelijk over praten. De dagelijkse con
sumptie van proteïnerijke vis heeft een onmis
kenbaar stimulerende werking op het libido
van de mannen. Hoe daar mee om te gaan als
je dagenlang van huis bent en van eilandje
naar eilandje trekt, laat zich raden. Een jonge
vrouw licht een tipje van de sluier op: „Veel
mensen hier houden erg van seks. Soms zijn
vissers gewelddadig. Het gebeurt hier, dat valt
niet te ontkennen. Maar ik kan niet slapen
met een visser voor geld."
In de gezondheidskliniek van Ukerewe, het
grootste eiland in het meer, raak ik in gesprek
met een patiënte die haar medicijnen krijgt
toegediend. Constancia heeft de moed mid
dels haar persoonlijke verhaal het complete
beeld te geven: „Drie jaar geleden kreeg ik hiv
omdat mijn man, die visser is, relaties had
met andere vrouwen die aids hadden. In eer
ste instantie wist ik van niks. Anderen heb
ben het mij verteld. Hij heeft mij geïnfec
teerd. Hij ontkent dat hij aids heeft en wil
niet getest worden. Ik ben heel boos op hem.
Hij zit nu alleen maar thuis en doet niks
meer. Ik word wel gediscrimineerd, als ik fi
nanciële hulp vraag aan mijn familie. Dan
krijg ik niks. Mijn kinderen zitten op de mid
delbare school en hebben geen uniform."
„Hoe reageerden ze?"
„Ze waren heel verdrietig, ze gingen huilen
omdat ze weten dat ze alleen achter blijven
als hun moeder en vader dood zijn."
reageren?
spectrum@wegener.nl
Deel 4 van Paul Rosenmöller en het Hart van Afrika
is morgen (zondag) te zien op Nederland 2 om
20.15 uur.
www.ikon.nl
De 28-jarige Milia verloor veel
koeien door de droogte.
Visvangst is voor velen een
belangrijke bron van inkomsten.
Als een rode stip zijn ze op grote
afstand zichtbaar. In de over
weldigende schoonheid van de
natuur in Tanzania contrasteert
het rood van de gewaden van
de Masaï scherp met de groene omgeving.
Het is het enige volk dat toegang heeft tot het
vruchtbare Ngorongoro National Park. Staan
de op de rand van de Ngorongorokrater, met
een diameter van zo'n 20 kilometer de groot
ste in zijn soort ter wereld, zijn de Masaï mak
kelijker te herkennen dan de olifanten. Het is
niet uit luxe dat ze er mogen wonen. De
verwoestende droogte drijft de
nomaden naar de schaarse plek
ken met water voor-het vee. Het
egypte noorden van Tanzania is een ge
bied waar de wonderen van de
natuur zich als een kralen
ketting van oost naar
west aaneenrijgen.
De Kilimanjaro met
Kameroen zijn karakteristieke ijs-
uganda kap vormt het dak van
Afrika. In Serengeti Natio-
rwanda nal Park loert de leeuw
tanzania zichtbaar op zijn prooi
en spelende (of vechten
de?) olifanten zijn een lust
voor het oog. De fascinerende
krater, omgeven door dichtbe
groeid, tropisch regenwoud, biedt
een weidse blik op een op het oog
harmonieus samenspel van mens
zuid-afrika m
In de dorre droogte net buiten deze par
ken vertelt de 28-jarige Milia wat hem en zijn
Masaï-familie afgelopen jaar overkwam:
„Door de droogte van eind vorig jaar zijn er
heel veel koeien doodgegaan. Van de hon
derd koeien hebben we er nog veertig over.
Tanzaniaanse vissers op het Victoriameer.
