Buut en n
VtilLqk&uL
Schone lucht
dinsdag 4 mei 2010
foto's Lex de Meester
hendig door. Tien minuten, nog niet eens, had
hij gezegd. En dan ben je boven. Maar na een
minuut of twintig hangt de fotograaf uitgeput
in zijn tuig. Hij tiert en vloekt. "Waar zijn we
aan begonnen?", hoor ik boven me donderen.
We zijn nog maar driekwart gevorderd. Mijn
armen willen deze klim niet.meer. Ik klamp
me vast. Even uitpuffen. "Doe maar rustig
hoor", schreeuwt Hijdra naar beneden. "Het is
geen wedstrijd."
Na een half uur klauteren we bezweet op de
top van de mast de kuip met de turbine in.
Hijdra heeft het dak opengeklapt en we staan
in de buitenlucht. De reusachtige rotorbladen
staan stil. Het uitzicht op het Sloegebied is
waanzinnig. Een industriële mierenkolonie
ligt aan onze voeten. Maar Hijdra heeft geen
oog voor de omgeving. Hij wijst op plasjes olie
op de grond. "Dat is niet goed."
De windturbinebeheerder controleert elke dag
of de molens draaien. Dat kan op afstand via
de computer. "Aan het gedrag kan ik zien of ze
iets onder de leden hebben. Als er iets is, dan
probeer ik ervoor te zorgen dat de problemen
worden opgelost voordat de molen tot stil
stand komt. Want molens die niet draaien, dat
is het ergste in mijn vak. Stilstaande molens
zijn mijn vervuilde horizon." Daarmee ver
wijst Hijdra fijntjes naar de tegenstanders van
windmolens omdat die het landschap zouden
verpesten. "Terwijl we in Nederland veel meer
hoogspanningsmasten hebben dan windtur
bines, maar daar hoor je niemand over." Elke
molen die Hijdra in zijn beheer heeft, krijgt
twee keer per jaar een bezoek van hem. "Ik
kijk dan of er olielekkages zijn, of zaken loszit
ten, of de remblokken versleten zijn." Ook de
rotorbladen bekijkt Hijdra van dichtbij. "De
bladen lezen als een boek. Ik zie meteen of er
iets niet goed is. Ik maak dan een puntenlijst
voor de onderhoudsdienst." Die olie op de
vloer, is dat een probleem? "Er lekt olie uit de
tandwielkast, uit een voorlager. De onder
houdsdienst moet sowieso komen, want die
olie moet opgeruimd worden. Je kunt er over
uitglijden." We mogen weer naar beneden.
Zestig meter het ravijn in. Deed Hijdra het de
eerste klim niet in zijn broek? "Ja, ik was best
wel bang", bekent hij. "Maar dat is normaal. Ik
heb ook mensen moeten aannemen. Dan had
ik wel eens gasten die zoiets hadden van: 'Ha,
ha, dat doe ik wel even', en als een gek naar bo
ven klommen. Nou, die neem ik dus niet aan.
Als iemand nu al zo doet, wat voor onbehou
wen dingen doet hij dan in de toekomst? Nee,
je moet een gezonde hoogtevrees hebben. Dat
is goed voor jezelf en goed voor anderen."
Dennis Rijsbergen
Veiligheid staat voorop in het werk van Aad
Hijdra. Een industriële klimcursus hoort bij
de opleiding. "|e leert hoe je collega's die in
problemen zijn geraakt naar beneden moet
brengen. Bovendien moet je ook langs de
buitenkant van de molen kunnen abseilen."
Daarnaast zijn er voorschriften over wanneer
je de molen niet mag beklimmen. Vanaf een
windsnelheid van vijftien meter per seconde
wordt aangeraden niet naar boven te gaan.
Vanaf twintig meter is het verboden om te
klimmen en vanaf 25 meter per seconde stopt
de windmolen. Ook gevaarlijk is bliksem. "Als
je boven bent bij de turbine en de bladen gaan
zoemen, dan weet je dat de statische elektri
citeit in de lucht toeneemt en dat je snel naar
beneden moet omdat het gaat onweren."
Het uitzicht van zestig meter hoogte op het
Sloegebied is waanzinnig. Aad Hijdra ziet het
niet meer.
"Ik ben er gewend aan geraakt. Alleen vier, vijf
keer per jaar zijn de omstandigheden goed.
Dan is de lucht strak blauw en is de damp weg
en kun je met gemak Antwerpen zien liggen.
Een paar dagen per jaar, daar kijk ik wel naar
uit."
Aad Hijdra heeft iets met windturbines.
Sowieso als techneut, maar zijn werk heeft
nog een diepere betekenis voor hem. "Mijn
dochter heeft astma. Windmolens zorgen
ervoor dat de uitstoot van CO2 verminderd
wordt. Op mijn manier werk ik mee aan een
schonere lucht, ook voor mijn dochter."
