21 spectrum
Piraten
bestrijden met
Jaarlijks 25.000 koopvaardijschepen bij Somalië
Zaterdag 1 mei 2010
P-trap
Na jaren broeden, komt 'uitvinder'
Lodewijk Westerbeek van Eerten met een
nieuw wapen tegen scheepskapingen: de
P-Trap ofwel de piratenval. „Tegen
raketwerpers en mitrailleurs helpt mijn
vondst geen moer. Maar kapiteins kunnen
er wél mee voorkomen dat een
piratenbootje langszij komt en
gewapende overvallers aan boord gaan."
door Martijn Gijsbertsen
De P-trap bestaat
uit een giek met
een rij touwen, die
aan weerskanten
van het schip
worden bevestigd.
foto's Danny
Cornelissen/GPD
Een snelle rubberboot met enke
le mannen nadert een varend
koopvaardijschip van achteren.
Ze halen wapens tevoorschijn,
trekken met hoge snelheid op
om naast het schip te komen en aan dek te
klauteren. Opeens slaat hun buitenboord
motor af. De piraten tuimelen over elkaar
heen en blijven in opperste verbazing ach
ter. De schroef van de motor blijkt plots
klaps vastgelopen in een rij van touwen,
die aan weerskanten van het schip door
het zeewater worden meegesleept. Aanval
afgeslagen, scheepskaping verijdeld.
Zo werkt de piratenval, de P-Trap, van Lo
dewijk Westerbeek van Eerten (61). Tests
op de Noordzee bij Den Helder, onder lei
ding van de kustwacht en met assistentie
van marine en reddingmaatschappij
KNRM, wezen uit dat de vinding effectief
is. „Ruim voordat de ophef over zeeroverij
voor de kust van Somalië wereldnieuws
werd, was ik al driftig aan het nadenken
over een middel tegen piraterij", vertelt de
uitvinder. Westerbeek van Eerten is eige
naar van handelsonderneming Westmark
BV in Leusden, dat patent op de P-Trap
heeft aangevraagd.
„Hoe is zo'n klein pokkenbootje in staat
een kolossaal zeeschip te enteren? En hoe
kun je je daar afdoende tegen bescher
men? Toen de Straat van Malakka (tussen
Sumatra, Singapore en Maleisië, red.) een
roversnest begon te worden, was ik al ge
fascineerd door die vragen. Daar zijn niet
alleen zeeschepen voor losgeld gekaapt,
maar er is ook bruut geroofd. Bemannin
gen verdwenen, werden overboord gezet,
vermoord", zegt hij.
Westerbeek van Eerten had aanvankelijk
een compleet ander idee, gebaseerd op
groene zeep. „Schepen die door risicogebie
den varen hebben altijd brandslangen on
der druk op het dek liggen. Zeeslepers en
bevoorraders hebben meestal een com
pleet leidingstelsel met sproeiers om de ac
commodatie aan boord te koelen en te
blussen bij brand. Door een substantie toe
te voegen, waardoor de scheepshuid zo
glad wordt als een aal, kunnen piraten las
tig op een schip komen."
Er werden tienduizenden euro's in het pro-,
ject geïnvesteerd. Kennisinstituut TNO
deed onderzoek en in de zomer van 2007
werden proeven gedaan op een stuk mij
nenveger van de marine in Den Helder.
Maar het glijmiddel bleek uiteindelijk geen
haalbare kaart. „Het spul was niet glibberig
genoeg, leek meer op behangplaksel. Mari
niers konden op armkracht en met touw
ladders toch aan boord komen. Bovendien
kleefden er flink wat randvoorwaarden
aan. We hadden te maken met allerlei mi
lieuvoorschriften: het spul mocht niet gif
tig zijn en geen schade veroorzaken. Daar
na is het nog met glaskorreltjes gepro
beerd, kleine knikkers waarover piraten
aan dek uitglijden, maar dat werkte in de
praktijk ook niet optimaal."
Westerbeek van Eerten bleef geboeid naar
een oplossing tegen scheepskapingen zoe
ken en beleefde zijn Eureka-möment.
„Vanuit het niets borrelde het op: je kunt
piraten met brandslangen van boord spui
ten, prikkel- of schrikdraad aanbrengen en
al dan niet gewapende beveiligers meene
men om zeerovers af te schrikken. Maar
als je zorgt dat ze niet langszij kunnen ko
men, zijn ze al in een veel eerder stadium
uitgeschakeld."
De Willie Wortel van de Utrechtse Heuvel
rug sloeg aan het tekenen en ging aan de
slag met Langman Touwfabriek in Nijkerk.
Hij merkte bij een test met een sloep op
het Veluwemeer dat het lijnensleepsys-
teem bij motorbootjes precies deed wat hij
dacht.
„Het is eigenlijk verrekte simpel, maar je
moet er maar op komen. Plaats zowel aan
stuur- als aan bakboordzijde een giek met
haspels. Van daar aflaat je touwen vieren.
Sleep die lijnen over de volle lengte van
een schip mee. Ongenode gasten die te
dichtbij komen, raken met hun schroef
vanzelf verstrikt in de lijnen."
Het touw is gemaakt van dusdanig materi
aal, dat het afbreekt als een met de piraten
val uitgerust schip serieus beet heeft.
„Het kan niet zo zijn dat schepen met een
piratenboot aan een sleep de haven bin
nenlopen. Hoe de lijnen parallel langs het
schip blijven, zonder in de war te raken?
Dat is het geheim van de smid."
Westerbeek van Eerten zocht contact met
Germ Martini van de Koninklijke Neder
landse Redding Maatschappij in IJmuiden,
die razend enthousiast was en op zijn
beurt de interesse van kustwacht en mari
ne wekte. Na de geslaagde proeven met
het prototype op het kustwachtschip Es-
vagt Connector onder leiding van luite
nant ter zee Frank de Ridder heeft West
mark de eerste bestelling binnen.
Een investering van minder dan een ton:
een fraaie van wat varen met ingehuurde
scheepsbewaking tegenwoordig kost.
Dockwise Shipping in Breda, de rederij ge
specialiseerd in zwaar zeetransport, heeft
de primeur. En er is meer belangstelling.
„Honderd procent bescherming tegen pira
ten biedt de P-Trap niet. Als ze met de mil
joenen aan losgeld een helikopter kopen
en daarmee aanvallen, is een schip met
mijn systeem kansloos. Maar als je het zou
vergelijken met beveiliging van je huis, is
het wel het beste hang- en sluitwerk in de
straat. De kans dat ze bij de buren binnen
komen, is groter. Dat Duitse schip dat pas
in de Golf van Aden door de Nederlandse
marine is bevrijd, was met mijn vinding
nooit gekaapt geweest."
reageren?
spectrum@wegener.nl
Voor de kust van Somalië passeren jaarlijks meer dan 25.000 koopvaardijschepen. Pira
ten acteren in groepen vanafvier moederschepen, die ronddobberen in de Golf van
Aden en de Indische Oceaan.
Internationale vlooteenheden patrouilleren in de gevarenzone en escorteren voedsel-
transporten over zee en passerende scheepvaart. Ook landen uit de Europese Unie, waar
onder Nederland, zijn met marineschepen actief in het piraterijgebied. Het Duitse schip
Taipan werd onlangs bevrijd door het Nederlandse fregat Hr. Ms. Tromp. Daarbij werden
de tien piraten overmeesterd en gearresteerd. Zij zitten inmiddels in Nederlandse ge
vangenissen in afwachting van uitlevering aan Duitsland. De taak van de Hr. Ms. Tromp is
inmiddels overgenomen door het amfibische transportschip Hr. Ms. Johan de Witt.
Overste Robin Middel, marinewoordvoerder operaties, juicht nieuwe middelen tegen pi
raten, zoals de P-Tcap van Westmark, toe. „Mensen blijken inventief in het vinden van op
lossingen. Maar dat zijn piraten ook. Zij zijn niet te onderschatten."
