m
37 wonen
Do's en don'ts:
Hart voor meer dieren?
Gegarandeerd kurkvrij
Vogels doe je een plezier met een nestkast of een vetbol. Maar om je tuin écht
vogelvriendelijk te maken, moet er meer gebeuren. De Vogelbescherming stelt
daarom speciale consulenten beschikbaar die bij je thuiskomen voor advies:
„Met simpele veranderingen is al veel te verbeteren."
door Frederike Krommendijk
KEUKEN LI J K E Ni
wonen@wegener.nl
024-3650509
Zaterdag 1 mei 2010
Gastvrij voor vogels
Sinds kort is Kevin Collins
tuinvogelconsulent. Hij
kreeg een speciale trai
ning van de Vogelbescher
ming en kan nu mensen
advies geven over het vogelvriende
lijk maken van hun tuin.
„Mensen zijn best bereid iets te
doen", zegt Collins. „Maar soms
gaat het door onwetendheid fout.
Als je een nestkast bijvoorbeeld
pal in de zon hangt, krijg je er niks
in. Zo'n kastje moet in elk geval in
de middag schaduw hebben."
Veel mensen denken dat ze met
het voeden en bieden van nestgele
genheid al goed op weg zijn. Dat is
natuurlijk ook heel prijzenswaar
dig, maar wie écht wat wil doen
om vogels ter wille te zijn, moet
de hele tuin onder de loep nemen.
Het is niet zo lastig om het vogel
brein te doorgronden, want het
zijn in sommige opzichten net
mensen: ze willen voer, veiligheid
en voortplanting. „Die hang naar
veiligheid kun je mooi zien als je
een voedertafel neerzet. Midden
op een grasveld komen er wel vo
gels, maar ze zullen schichtiger
zijn. Heeft iemand anders in de
buurt een voergelegenheid die wél
veilig voelt, dan zullen de vogels
daar naartoe gaan. Vogels willen
zich kunnen terugtrekken als er
een sperwer rondvliegt of een kat
loopt. Met doornige struiken als
meidoorn en sleedoorn verbeter je
hun leefomgeving al flink."
Nog mooier is het als die begroei
ing niet alleen veiligheid biedt,
maar ook eten. Zo zijn meidoorn
en sleedoorn niet alleen veilige ha
vens, maar geven ze ook nog bes
sen. Wilde rozen hebben doornen
en later bottels op de koop toe.
Wie veel vogels wil, moet niet al
te 'opruimerig' zijn. Vogels heb
ben veel meer aan een paadje van
houtsnippers dan aan een tegel
pad. „Onder houtsnippers is het al
tijd vochtig. Vogels kunnen daar
lekker in rommelen, op zoek naar
pissebedden en regenwormen.
Daarom moet je voor de winter
niet al het blad wegharken en af
voeren. Daar zitten veel spinnetjes
en vliegjes in, die in de winter
mooi als voedsel kunnen dienen."
Over het algemeen geldt dat een
tuin die aantrekkelijk is voor insec
ten, ook een lusthof is voor vogels.
Insecten hebben een voorkeur
voor inheemse, niet al te gekunstel
de planten. Sedum (hemelsleutel),
Echinacea (zonnehoed), en Pulmo-
naria (longkruid) bijvoorbeeld,
zijn voor mens en dier aantrekke
lijk. „Alle planten die inheemse bij
enlokkers zijn, leveren daardoor
ook voedsel op voor veel vogels.
De dubbele, doorgekweekte soor
ten zijn minder interessant dan de
wat simpeler, enkelbloemige soor
ten. Maar ook daarin heb je keus
genoeg", vindt Collins. Op de web
site van de Vogelbescherming zijn
lijsten te vinden met begroeiing
voor elke smaak (zie kader).
Insecten kruipen graag weg, een
gestapeld keermuurtje is daarvoor
bijvoorbeeld ideaal. Collins: „Het
hoeft allemaal niet zo gelikt en
nieuw. Wij hebben een simpel
muurtje gestapeld van tegels die el
ders uit de tuin waren gekomen.
Bij dat muurtje zien we heel veel
vogels. De merel gaat bijvoorbeeld
steeds kijken wat de muis heeft la
ten vallen bij de ingang."
Een klein waterpartijtje is ook een
lokker. Dat kan een simpele bor
relsteen op een speciekuipje zijn,
maar een flinke schaal of een vij
ver lokt ook vogels. „Je moet wel
zorgen dat de wanden niet te steil
zijn. Dan komen ze er als ze zwaar
zijn van het badderen niet meer
uit. Glooiende wanden zijn ideaal.
Anders kun je zorgen voor een op
stapje in de vorm van wat keitjes."
De zandbak van de kinderen is
een trekker omdat vogels er een
zandbad in kunnen nemen. Daar
mee raken ze lastige parasieten als
luizen kwijt. „Je moet streven naar
een tuin die aantrekkelijk is voor
vogels, maar natuurlijk ook voor je
zelf. De laatste jaren zijn veel oude
hagen verdwenen en vervangen
door schuttingen. Daar hebben vo
gels niks aan, maar mensen willen
nou eenmaal privacy. Laat je zo'n
schutting begroeien met klimop,
dan maak je al veel goed: je biedt
nestgelegenheid en het is een ge
weldige insectenlokker. Neem je
een vuurdoorn, dan hebben vogels
bescherming en bessen. Een wilde
roos heeft bottels, waar weer
groenlingen op afkomen. Zo kun
je heel simpel en met weinig geld
al flink wat verbeteren."
Ook een tuinvogelconsulent op be
zoek? De kosten zijn 25 euro voor le
den en 40 euro voor niet-leden. Kijk
op www.vogelbescherming.nl voor
meer informatie.
Reageren?
redactie.wonen@wegener.nl
I Niet teveel 'opruimen' in de tuin.
I In elk geval een solitaire boom voor uitzicht, als schuilplaats en eventueel als voedsel
bron; bijvoorbeeld els, berk, meidoorn, appelboom of lijsterbes.
I Liever hagen dan schuttingen voor nestel- en schuilplekken. Kies bijvoorbeeld haag-
beuk, meidoorn, liguster, taxus of hondsroos.
i Struiken om te nestelen, te schuilen, liefst vruchtdragend en eventueel met stekels
(krentenboompje, sleedoorn, bottelroos, Gelderse roos). Liefst ook een paar bladhou-
dende soorten, zoals.hulst, voor winterbeschutting.
i Bekleed erfscheidingen met klimplanten als vuurdoorn, klimop of wilde kamperfoelie.
i Neem 'simpele' vaste planten die insecten lokken, zoals Alchemilla (vrouwenmantel),
Eupatorium (koninginnekruid), Chrysanthemum (margrieten) ofAjuga (zenegroen).
i Wie behalve vogels ook andere dieren een warm hart toedraagt, kan op de website
www.mijntuinparadijs.nl informatie vinden. Op die site staan tips hoe je je tuin zó
kunt inrichten, dat het een paradijs wordt voor vogels, vlinders en andere dieren, zo
als libellen, kikkers en egels.
Op bovengenoemde website worden ook tien criteria beschreven waaraan een dier
vriendelijke tuin moet voldoen. Voldoet je tuin aan zeven van de tien punten, dan
kom je in aanmerking voor het predicaat 'Mijn tuinparadijs'. Met het tuinbord kun je
dan laten zien dat je de natuur een warm hart toedraagt en wellicht stimuleert dit bu
ren, vrienden en familie om hetzelfde te doen.
Ooit hip en veelgebruikt, nu afgedankt en zieltogend
in een hoekje van de kast: keukenlijken.
In deze aflevering: een bijzondere kurkentrekker.
door Jan van Mullem
Een kurkentrekker als keukenlijk? In Frankrijk
zullen ze je met ogen als theeschotels aankij
ken: 'A/Ion dieu! C'est incroyable!' In Nederland,
waar de wijnconsumptie lager ligt, wordt
daar minder gewichtig over gedaan. Zelfs
een bijzonder exemplaar, zoals deze 'kurkbesparende'
kurkentrekker van Henk Honingh, wordt sons scrupules
als keukenlijk weggezet.
Het ligt zo voor de hand, de vergelijking met Frankrijk
als het land waar de meeste wijn wordt gedronken.
Maar is dat ook zo? Laten we, voordat we de kurken
trekker onder de loep nemen, een zijstapje maken.
Dat kan goed bij wijn, zoals de liefhebber weet.
Op internet staan talloze sites over wijnconsumptie. Ik
kies www.wineinstitute.org/resources/statistics: klinkt
voornaam en betrouwbaar, en heeft redelijk actuele cij
fers over de periode 2004-2008. Wat blijkt? Frankrijk
staat 'pas' derde. Ruim 53 liter wijn dronk de gemid
delde Fransoos in 2008 bij zijn kaasplankje met stok
brood. Dan deden de 932 inwoners van koploper Vati
caanstad (waar geen mis wordt gemist) en de 1.828
onderdanen van runner-up Norfolk Island het 'beter'
met respectievelijk 66,67 en 57,44 liter per persoon.
En Nederland? Plek 30, met 21,68 liter. Tussen exces
sief en bescheiden in. We kunnen best maat houden.
Benieuwd naar landen onderaan de lijst? De Noordelij
ke Mariana (eilanden in de Grote Oceaan), Noord-Ko-
rea en Anguilla (eiland in de Caribische Zee) zijn de
enige landen waar de teller op 0,00 liter blijft steken.
Zeven landen erboven staan op 0,01 liter per onder
daan. Van een goede wijn moet je genieten, zeggen ze
weieens, maar je kunt ook overdrijven.
Of Henk Honingh 'ons' wijngemiddelde haalt, meldt
hij niet. Ik wil het hem ook niet vragen. Dat is zo
lomp. Maar uit het feit dat hij deze superdeluxe kur
kentrekker (of beter, kurkenverwijderaar) als keuken
lijk nomineert, zou je kunnen afleiden dat niet dage
lijks een flesje wordt geopend. Honingh:
Ik vond deze bijzondere kur
kenverwijderaar in mijn
keukenla. In de jaren ze
ventig heb ik 'm gekre
gen van de vader van
een vriend van me." Het
lijkt een handig ding: „De bei
de platte pennen steek je aan-
weerszijden tussen kurk en hals tot
ze verdwenen zijn. Vervolgens kun je
met een draaiende, naar boven gerich
te beweging, de kurk verwijderen, zón
der die kurk te beschadigen of te door
boren. Er komt dus geen kurk in de
wijn." Voor wie héél handig is: volgens
Honingh kun je met een handeling in om
gekeerde volgorde zelfs de fles herkurken.
Wijn met kurk heeft inderdaad erg veel 'body' en een
weinig soepele afdronk - u ziet, ik heb er verstand
van. Maar of die 'omgekeerde volgorde' óók een aan
koopargument is, betwijfel ik. Bij ons gaat een aange
broken fles dezelfde dag leeg, bij voorkeur via de slok
darm. En daarin zullen wij niet de enigen zijn. Denk ik.
Toch?
Honingh besluit zijn mail met de opmerking dat hij
zijn keukenlijk nog nergens is tegengekomen. Die uit
nodiging tot zoeken sla ik niet af, ook omdat een colle
ga zich herinnert ooit een demonstratie te hebben bij
gewoond. Na een uur 'surfen' heb ik alle denkbare kur
kentrekkervarianten gezien. Behalve Honingh's exem
plaar met pootjes. Inderdaad, uniek. Of is er iemand...?
Ik beloof plechtig niet te vragen naar wijnconsumptie.
Ook een keukenlijk in huis? Mail info en foto van het
keukenlijk naar redactie.wonen@wegener.nl
