1
A
g
3
jk/
J.
i
4
4
A
s
Kf
SPI
g -
3
8
g
Si
MB
3
401
schaken
dammen
fi
bridge
zaterdag 24 april 2010
De Russische schaaktrainer
Mark Dvoretsky vertelt in een
van zijn boeken dat hij een
groep Engelse grootmeesters
eens bezig zag met het analyseren van een
stelling. Zwart was in het voordeel, maar
men wilde weten hoe het voordeel het
beste in winst zou kunnen worden omge
zet.
Enkele ingewikkelde varianten passeer
den de revue, maar op een bepaald mo
ment zei grootmeester Jon Speelman, dat
men moest stoppen omdat het uit de
hand liep, de partij raakte 'out of control'.
De grootmeesters gingen weer terug naar
de beginstelling en begonnen opnieuw.
Dvoretsky koppelt aan die waarneming
een wijze les. Als je een groot voordeel
hebt, moet je zorgen niet in een onover
zienbare variantenzee verzeild te raken zo
dat de partij alle kanten op kan en het re
sultaat dus onzeker wordt. In een betere
stelling moet je het risico beperken, het ze
kere voor het onzekere nemen. Het gaat
per slot van rekening om de winst. Wat
valt hier uit te leren? Geldt Dvoretsky's
raad niet altijd, van de eerste tot de laatste
zet? Moet je niet steeds alles onder contro
le houden? De werkelijkheid is gelukkig
door Cor Jansen
anders, wispelturiger. Een partij tussen
twee topgrootmeesters, die elk risico mij
den eindigt natuurlijk in een geestloze re
mise, maar wie wil winnen, grootmeester
of niet, zal toch iets moeten wagen. De
huidige wereldtop weet dat drommels
goed, ondanks de ver doorgevoerde com
putergestuurde openingsvoorbereiding.
Wie nooit iets waagt, wint ook nooit. Zie
de partijen van spelers als Shirov, Topalov,
Morozewitsch en vele anderen. Dvorets-
ky's aanbeveling is daarom alleen van nut
als er al een voordeel bereikt is. Helaas is
het niet altijd gemakkelijk om alle risico's
uit te schakelen en naar een gemakkelijk
te winnen eindspel af te wikkelen. Het is
zelfs razend moeilijk. De tegenstander
werkt immers niet mee! Als hij slechter
staat, heeft hij immers niets meer te verlie
zen en schuwt geen enkel risico. De beste
spelers van de wereld zijn ook de beste
koorddansers. Kasparov en Karpov waren
beter in staat dan wie ook om de span
ning in een partij net zo lang vast te hou
den tot hun tegenstanders de draad kwijt
raakten. Ze wonnen bijvoorbeeld een
pionnetje en gingen over tot de Dvorets
ky doctrine! In Elista, de hoofdstad van
Kalmukkië speelden twee jonge honden
door Daaf Kasse
agg anMM SS8 sagssssass
van resp. 79 en 73 jaar, Kortsjnoi en Spass-
ky een vriendschappelijke match, die in
een 4-4 gelijkspel eindigde. De twee
schaakhelden speelden fris van de lever
een risicovol schaak, van begin tot eind,
Dvoretsky of niet.
Viktor Kortsjnoi - Boris Spassky
1.C4 es 2.PC3 Pc6 3.Pf3 Pf6 4.a3 Een Korts-
jnoi-zet. 4-..d5 5.CXCI5 Pxds 6.DC2 Le7
7.e3 Wit speelt een Taimanov-variant,
maar dan met wit. Zou dat niet voordelig
moeten zijn? 7-..a6 8.LC4 Pb6,9.Ld3 De
originaliteit sterft niet met de jaren. De
zet maakt het zwart moelijk om te roke
ren. Er is wel een oplossing: Een ouder
wetse Spassky-zetü 9...Dd7Ü Diagram.
Een geniale zet. Zwart wit f5 spelen, zon
der zijn koningsstelling te verzwakken.
to.b3? Speelbaar was 10.0-0! f5 n.e4! enz.
io...fs n.e4 g5ü Dit is geen oudemannen-
schaak!! i2.exfs Voor Kortsjnoi kwam
12.0-0 g413.Pei f4 natuurlijk niet in aan
merking. I2...g4 y.Pxes Pxes i4.Le4 Pc6!
i5.Pe2 Lf6 i6.Tbi Dd617.I13 gxh3 i8.Txh3
Ld7 i9.Td3 Df8 20.Lxc6 Lxc6 2i.Te3+
Kd7 22.Lb2 Pds Het is uit, wit heeft onvol
doende compensatie voor het stuk.
23.Dd3 Lxb2 24.Txbz Dxa3 25.TC2 Tae8
26.Dd4 Kc8 Wit gaf het op.
k
SkUs
k
WËt
I
813»
g||g|i|
WÊË
- 'fsÊÊÈ
A
A
Het voortdurend moeten schake
len tussen partijen en dus ook
tussen spelsystemen is een van
de lastigste zaken tijdens het
spelen van een kloksimultaan. Het ligt
dan ook voor de hand om zoveel mogelijk
tegenstanders op dezelfde manier te be
strijden. Wilde systemen zoals de Kei
ler-variant, hekstellingpartijen of gewaag
de omsingelingen vergen veel rekenwerk
en lenen zich dus niet goed voor een klok
simultaan, waarin de speler per partij
slechts enkele minuten tot zijn beschik
king heeft.
De meeste partijen die Ben Provoost tij
dens zijn wereldrecordpoging speelde heb
ben eenzelfde opbouw. Vanuit klassieke
structuren voert de simultaangever de
druk op om daarna te switchen naar aan-
valsspel. Vooral tegen iets zwakkere spe
lers is zo'n aanpak vaak succesvol. De par
tij die ik u vorige week liet zien was een
goed voorbeeld en ook het duel tegen zijn
clubgenoot Jan Koopman verliep op deze
manier.
Ben Provoost - Jan Koopman:
1.32-2819-23 2.28x1914x23 3.37-3210-14
4-41-37 13-19 5-34-29 23x34 6.39x30 20-25
7.44-39 25x34 8.40x29 18-23 9.29x18
12x23 10.46-417-1211.32-28 23x3212.37x28
5-1013-41-3719-23 14-28x19 14x23 15.38-32
10-1416.42-38 12-1817.45-401-718.40-34
7-1219.50-4415-20 20.47-42 20-25?! Zwart
heeft zich tot nu toe niet op slechte zet
ten laten betrappen, maar het plaatsen
van een randschijf lijkt me hier zinloos.
Wit besluit de schijf meteen met tempo
voordeel af te ruilen. 21.34-30 25x34
22.39x30 9-13 23.43-39 13-19 24.49-43 8-13
25.30-25 2-8 26.33-29 23x34 27.39x30
17-21?! Zwart treedt in deze fase veel te
passief op. In plaats van zijn centrum te
versterken, bijvoorbeeld met 18-23,12-18
en 8-12, bouwt hij op zijn rechtervleugel
een nutteloos klaverblad op. 28.44-39
21-26 29.39-33 11-17 30.43-3917-2131.32-28
12-17 32.37-32! 26x37 33.42x31 21-26
34.31-2717-2135.48-42 6-1136.42-37 4-10
37.30-24! 19x30 38.35x24 Het slappe spel
van zwart heeft wit duidelijk in de kaart
gespeeld. De verovering van veld 24
maakt deel uit van een plan dat zwart bin
nen enkele zetten in onoverkomelijke pro
blemen brengt. Koopman kan nu overi
gens iets steviger van zich afbijten met
3-9! Volgens de computer is 36-31 vervol
gens de sterkste zet, maar na 10-15! kampt
wit met het probleem dat zwart 33-29 kan
beantwoorden met de doorbraak 15-20
24x15 18-23 28x10 9-1410x1913x44 met
goede remisekansen. 8-12? 39.39-3414-19
Nauwelijks beter is 3-8 34-29! 11-17 en nu
het offer 27-22! 18x27 28-23 13-18 24-20
8-13 20x9 13x4 29-2418x20 25x5 met
winst. 40.24-20! 10-14 Beter lijkt 3-8, om
op 20-15 te combineren met 12-1715x4
19-23 28x19 13x24 4x2217x30 25x34, maar
na het offer 27-22! 18x27 34-29 heeft zwart
geen schijn van kans meer. 41.20x9 13x4
42.34-29 3-9 en zwart gaf het op: na 29-23
18x29 33x13 9x18 38-33 etc. loopt hij bin
nen enkele zetten vast.
Ter afsluiting van dit tweeluik over het
eerste Zeeuwse damwereldrecord de
winst op Jan Bosch. In het diagram heeft
Provoost (wit) door het zwakke zwarte
klaverblad en de randschijf op 25 al goede
perspectieven. Toen Bosch 36.13-18?
speelde ging het ineens razendsnel. Er
volgde 37.34-29! waarmee wit de dreiging
35-30 in het spel bracht. De enige remedie
hiertegen is 9-13, om op 35-30 25x23 28x10
te ruilen met 18-22 27x9 3x5. Na vervol
gens 36-31 blijft de zwarte positie zeer be
denkelijk, maar deze variant geeft meer te
genspel dan in de partij. Zwart speelde na
melijk 14-20? 38.43-38! 20-24 39.29x20
25x14 waarna wit met 40.27-2218x27
41.28-22 27x18 42.37-31 26x28 43.33x4
naar een winnende dam combineerde.
1
0
""IIT™
SS
m
O
u
ï3'
gig
m
'■M
X
m
Di
a*»!!
1
3
üms
11
'7;?
Alle bondscompetities zitten er
voor dit seizoen op. Afgelopen
weekeinde werden de laatste
zittingen van de meesterklasse
en eerste divisie afgewerkt. Terwijl heel
Nederland genoot van het schitterend
weer werd er in Utrecht binnenshuis
bridge gespeeld. Er was dus een reden
voor de afwezigheid van publiek.
Het Nederlands kampioenschap paren-
bridge stond op het spel voor diegenen
die als eerste eindigden in de meesterklas
se. Dat werden uiteindelijk Willem Gos-
schalk en Hans van de Haar.
Bij de afwezigheid van belangstellenden
kunnen toch wel kanttekeningen worden
geplaatst. Binnen een bond met meer dan
110.000 aangeslotenen bevindt zich
slechts een klein groepje dat de moed
heeft om bij prachtig weer alles in de
steek te laten om in een afgesloten ruimte
de hobby te beoefenen. En als je dan kam
pioen van Nederland wordt, verdien je er
niets mee, krijg je nauwelijks bekendheid
in de pers en weet nagenoeg alleen dat
kleine groepje van je kampioenschap.
Het lijkt erop dat de meerderheid van de
Nederlandse bridgers gelijk heeft. Bridge
is een prachtig spel waarvan de liefhebber
door Ruud van den Bergh
kan genieten, maar je moet het niet over
drijven.
Uit een wedstrijd in de tweede divisie
komt dit spel zie diagramHet werd dit
voorjaar op een regenachtige woensdaga
vond gespeeld.
Na de pas van oost opende zuid de bie
ding met ïHa. West paste en de opening
van zuid was precies in de vierkaart van
noord en met 14 punten bood hij dan ook
4Ha. Zuid vroeg met 4SA de azen van
noord. Met 5Ha wist hij er twee en wilde
hij weten of een grootslempoging gedaan
kon worden. Op 5SA antwoordde noord
met 6Rui wat één heer aangaf. Dat was
voor zuid voldoende 7Ha te bieden.
Nou is bieden een belangrijk onderdeel
van het bridgespel, maar zeker zo belang
rijk is het afspel. Deze zuidspeler liet zien
dat hij beide facetten uitstekend beheers
te. West kwam uit met klaverenvrouw die
een prooi werd voor het aas in zuid. De
leider trok in twee rondjes de uitstaande
troeven en incasseerde zijn secce schop
penheer. Ruitenvrouw kwam nu op tafel
en west legde prompt de heer. Dat bete
kende weliswaar dat de snit gelukt was,
maar dat er in ruiten nog steeds een slag
verloren kon worden. Ook de klaveren wa
ren niet vrij te spelen en een mogelijk
heid voor een schoppensnit was er niet.
Misschien was dat zijn geluk want die snit
zou immers mislukken. Hij incasseerde
schoppenaas van de dummy waarop hij
een klaveren liet gaan en speelde na har
tenvrouw de hartens uit zijn hand af. Dit
was de positie voor de laatste troef werd
gespeeld:
B
T--
6
lH9
V9
-
mrm
V-
-
98
1
107
BIO
mm
2
B4
♦7
Toen die laatste troef werd gespeeld,
moest west met het zicht op de dummy
zijn beide klaveren vasthouden dus gooi
de hij een ruiten af. Uit noord verdween
klaverennegen en uit oost schoppenne
gen. Maar toen klaverenzeven naar de
heer ging, had oost geen kaart meer om
veilig bij te spelen.
Weliswaar is goed bieden waardevol in
bridge, maar goed afspelen misschien be
langrijker.
AB7
V V864
♦>A63
#H93
10652
V 105
H985
VB10
