Van de slums
spectrum IO
Levi's
Zaterdag 17 april 2010
STANDPLAATS
De man keek moeilijk voor zich
uit, staand voor de balie van
de Libanese douane, in een
enorme hangar nabij de lucht
haven van Beiroet. De afgelopen vijf mi
nuten hadden hij en een dikke meneer -
de dienstdoende douanechef - een inten
se discussie gevoerd over een pakketje
met daarin twee dingen: een koffiezetap
paraat en een spijkerbroek. Het pro
bleem, zo zei de dikke douanemeneer,
was de spijkerbroek. Het ging niet over
de kleur, want die was zoals meestal
blauw. Nee, het probleem was het merk:
Levi's. Volgens de Libanese wet is het
verboden producten in te voeren van be
drijven die Israël steunen. Libanon
en Israël bevinden zich namelijk
nog altijd in staat van oorlog met
elkaar.
Omdat ik in dezelfde ruimte op een
klapstoeltje zat te wachten, kon ik
de hele discussie horen. De man,
$P die Amerikaan was (hij droeg een
colbertje met sportschoenen eron
der), klaagde steen en been. „Dit is
gewoon een pakketje van mijn
vrouw", zei hij tegen de douanier.
„Hoe kon zij weten dat Levi's niet
mag?" „Het staat op de boycotlijst",
door
Harold Doornbos
Zuster Cyril (73) is de oprichtster van de Rainbow Homes in De 9-jarige Tania Roy werd na de dood van haar vader door
Kolkata en Hyderabad. de schoonfamilie op straat gezet.
antwoordde de man van de doua
ne, terwijl hij de broek uit het pak
ketje haalde. Een maatje 34-36,
schatte ik van een afstand.
„Het hele pakketje komt Libanon
niet in", oordeelde de douaneman.
„U kunt betalen bij de kassa, zodat
we het terug kunnen sturen naar
de afzender." „Ook mijn koffiezet
apparaat?", vroeg de Amerikaan enigs
zins beteuterd. Om vervolgens ronduit
kwaad te worden. „Ik hoef die hele ver
domde broek niet meer", riep hij. „Hou
'm maar." Hij vervolgde: „Ik ga dit pakke
tje niet terugsturen vanwege een dom
me Levi's-broek. Ik wil m'n koffie kun
nen drinken. Ik heb hier weken op ge
wacht!" „U weigert?", reageerde de man
van de douane. „Goed, dan zullen we een
procedure starten om u te laten deporte
ren uit Libanon vanwege poging tot ille
gale invoer van een verboden Israëlisch
product." Nu schrok de Amerikaan. Hij
mompelde iets van 'het spijt me' en ver
liet, zonder pakketje, de hangar.
Andere Arabische of moslimlanden zijn
veel minder strikt als het gaat om het
boycotten van het door hen zo gehate Is
raël. Ik herinner me nog goed dat ik on
langs in het uiterst islamitische en zeer
anti-Israël zijnde Pakistan vijf goedkope
boxershorts kocht. Tot mijn grote verba
zing stond aan de binnenkant 'Made in
Israël'. Natuurlijk heb ik dat er uitge
knipt, voordat ik terugkeerde naar Bei
roet.
Ook in Pakistan kun je 'facewash' kopen
met op de tube de productbeschrijving
in het Hebreeuws. En in Dubai, waar de
islamitische wetgeving sharia geldt, zijn
Levi's-spijkerbroeken gewoon te koop.
Dat geldt ook voor Saudi-Arabië. Israëli
sche toeristen kunnen ook gewoon rei
zen naar Egypte, Jordanië of Turkije.
Maar Libanon is een uitzondering. Liba
non en Israël worden nooit vrienden,
dacht ik. Totdat de douanier me een ver
haaltje vertelde. „Net als Levi's-spijker
broeken waren ook cosmetische produc
ten van Estee Lauder tcft voor kort verbo
den in Libanon", zei hij. „Maar een rijke
en invloedrijke Libanese zakenman heeft
gewoon z'n contacten gebruikt in de poli
tiek en voert nu allerlei spullen van
Estee Lauder in."
Goh, dacht ik. Misschien moeten vredes
conferenties over het Midden-Oosten in
de toekomst niet worden georganiseerd
door politici, maar door zakenmensen.
Dakloos, onderdrukt,
seksueel misbruikt
en gedwongen tot
prostitutie: dit is de
bikkelharde realiteit
voor veel meisjes in
India. Maar er gloort
hoop. In zogeheten
Rainbow Homes
krijgen ze onderdak,
een slaapplek,
schone kleren,
gezond eten,
onderwijs en vooral:
een toekomst.
tekst en foto's Sacha de Boer
Ze willen arts, danslerares, ad
vocaat of stewardess worden.
Meisjesdromen, zoals leeftijd
genoten overal ter wereld
hebben. Maar deze Indiase
meisjes hebben op hun 14e al een lange
weg afgelegd om überhaupt ambities te
kunnen koesteren. Voorheen leefden Puja,
Sonam, Roshni en honderden anderen op
straat. Ze deden daar ongewild ervaring op
met prostitutie, seksueel misbruik en on
derdrukking. Nu lijken ze hun verloren
jeugd in te halen en roddelen en giechelen
zoals tieners dat doen.
En ze studeren. Heel serieus, elke dag met
de neus in de boeken. Want terug naar
straat, dat nóóit meer. Hier voelen ze zich
boven alles veilig. In een van de zestien zo
geheten Rainbow Homes krijgen ze onder
dak, een slaapplek, schone kleren, gezond
eten, onderwijs en vooral: een toekomst.
New Delhi, Kolkata (het vroegere Calcut
ta) en Hyderabad zijn steden waar dankzij
het initiatief van enkele Indiase idealisten
en geld van Nederlandse ondernemers nu
1.600 voormalige straatmeisjes naar school
gaan. Aan de basis ervan lag een even sim
pel als briljant plan. 's Nachts staan scho
len toch leeg, dus waarom niet een van de
lokalen inrichten als slaapzaal? Matjes op
de grond en ineens is er per school plaats
voor zo'n honderd straatmeisjes. Overdag
krijgen ze les. De jongsten worden bijge
spijkerd door oudere meisjes die al langer
in de Rainbow Homes wonen en die be
grijpen wat de nieuwkomers hebben door
staan in hun nog prille leven op straat. En
er zijn huismoeders, die ook op school wo
nen. Ook zij waren voorheen dakloos,
maar begeleiden nu de kinderen buiten
schooltijd om.
De opmerkelijkste transformatie is die van
de Loreto Day School Sealdah in Kolkata,
een exclusieve school voor kinderen uit de
betere milieus, gerund door een Ierse non,
zuster Cyril. Vanaf de jaren tachtig nodig
de ze ook kinderen van arme gezinnen uit
hier naar school te gaan. Toen in de jaren
negentig een dakloze scholiere van 4 jaar
's nachts op straat werd verkracht, vond
zuster Cyril dat deze kwetsbare groep ook
buiten schooltijden moest worden opge
vangen. Zo ontstond het eerste Rainbow
Home. Nu kunnen dakloze kinderen en
kinderen van gegoede gezinnen probleem
loos samen naar school.
Elke ochtend staan er zo'n zevenhonderd
keurige meisjes in schooluniform voor de
poort, afgeleverd door een ouder of soms
zelfs door een auto met chauffeur. De an
dere helft van de leerlingen bestaat uit kin
deren uit arme gezinnen of kinderen die
op straat leefden. Maar eenmaal binnen de
poort van het gebouw, is het verschil niet
meer te zien. Arm of rijk, iedereen draagt
Roshni Khalun (14, links) woont sinds 2007
in een Rainbow Home. Sanjana Biswas (16)
liet in 2008 het straatleven achter zich.
hetzelfde schooluniform.
In een land waar het kastesysteem nog
steeds onder de oppervlakte sluimert, zou
je denken dat andere schoolkinderen neer
kijken op de voorheen dakloze Rainbow-
kinderen. Maar dat tolereert zuster Cyril
niet. De leerlingen worden op speelse wij
ze gedwongen met elkaar om te gaan, bij
voorbeeld doordat de leerlingen uit de
hoogste klassen les geven aan de jongste
Rainbowkinderen.
In New Delhi worden de Rainbow Homes
gerund door Harsh Mander, een Indiase in
tellectueel die een idealistische samenle-
