Heldenverering en magie
spectrum 8
Zaterdag 17 april 2010
door Paul Rosenmöller
foto's Geert Poelgeest
Ngassam omringd door enkele ploeggenoten.
over mijn lichaam. Het wonderlijke verhaal
van de dokter, of kwakzalver, wordt soms on
derbroken door intens gekreun en ge
schreeuw, dat door merg en been gaat. Bizar
tafereel. Bijna achteloos meldt hij dat dit exor
cisme, duivelsuitbanning, is. Père Michel
heeft niet alleen arme lokale klanten, maar
ook rijke westerlingen die hij telefonisch be
handelt. Ook voetballers.
Lang niet iedereen, dus ook niet elke voetbal
ler, gelooft in juju, zoals de Afrikaanse magie
ook heet. Vader en moeder Enoh vinden het
maar onzin. Ze zijn de trotse ouders van
Eyong, die het van straatvoetballer in Kame
roen tot het eerste van Ajax en speler van het
nationale team heeft geschopt. Ze wonen in
Tiko, een kleine plaatsje waar de maten van
de inmiddels Amsterdamse Eyong laten zien
waar zij dag in dag uit voetbalden. Eyong is
geslaagd, zijn vrienden (nog) niet.
Moeder Enoh laat een zeldzaam kritisch ge
luid horen. „In Kameroen stimuleert de over
heid jongeren niet, daarom willen zovelen
naar Europa om een baan te vinden. Mijn
dochter bijvoorbeeld kwam twee jaar geleden
van schooi en kon geen baan vinden. Zij wil
naar Europa omdat de overheid de jongeren
daar wél aanmoedigt. Je krijgt een bepaald be
drag en ze houden de jongeren bezig. Ze gaan
niet rondhangen en vreselijke dingen doen.
Wij moeten dat ook doen. Hier moet je goe
de relaties hebben. Alleen dan heb je kans op
een baan."
reageren?
^25^ spectrum@wegener.nl
Deel 1 van Paul Rosenmöller en het Hart van Afrika
is morgen (zondag) te zien op Nederland 2, 20.15 uur.
www.ikon.nl
In juni zijn de ogen
van de wereld ge
richt op Zuid-Afrika
en het wereldkampi
oenschap voetbal.
In de aanloop naar
het WK reist oud
politicus en
programmamaker
Paul Rosenmöller
door Afrika voor de
lkon-tv-serie Paul
Rosenmöller en het
Hart van Afrika.
Exclusief voor de
Wegener Dagbla
den schrijft hij een
zesdelige serie over
de jonge generatie
Afrikanen en
hun kansen voor
de toekomst.
Vandaag deel 1:
Voetbaltalenten in
Kameroen.
Klein, maar volgens zijn trainer met het spelinzicht van een volwassene: voetbaltalent Fred Ukagwu
K
ameroen gaat winnen." Ook
van Nederland? „Ja, ik denk
het wel." Denk je het of weet
je het zeker? „Ik weet het
wel zeker."
De 13-jarige Fred Ukagwu Ngassam laat maar
een enkel moment zijn twijfel zien. Vervol
gens is het een en al optimisme en zekerheid.
Hij verwacht tijdens het komende WK voet
bal in Zuid-Afrika veel van de indomitable
lions, ofwel de ontembare leeuwen, zoals het
Oranje van Kameroen ook wel wordt ge
noemd.
Hij kan het weten. Op de meest
gerenommeerde voetbalschool
van het land, de Brasserie school
egypte 0f football, wordt hij zowel
door directeur Nono als trainer
soedan Ekéké als hét talent gezien.
Zo'n 70 jongens tussen
14 en 17 jaar zitten sa
men met Fred op de
Kameroen voetbalschool. Door
oecanda een fijnmazig netwerk
Rwanda van scouts, die door het
hele land op zoek zijn
Tanzania naarde nieuwe Roger
Milla of Samuel Eto'o,
krijgen ze de kans hun
droom te realiseren. Versto
ken van familie en vrienden vol
gen ze overdag het normale
schoolprogramma en wordt er
zuid-afrika van vier tot zeven getraind.
Fred is klein, maar heeft volgens
zijn trainer het spelinzicht van een vol
wassene. Hij is nu al een leider. De puber
doet stoer, maar wil wel kwijt dat hij zijn fa
milie af en toe mist. In het land, ongeveer zo
groot als Frankrijk, wonen zijn ouders te ver
weg om hen in het weekeinde te bezoeken.
Helden zijn belangrijk voor Fred en zijn mak
kers. De trainer is zo'n held. Eugène Ekéké
speelde in 1990 in het meest succesvolle natio
nale team van Kameroen ooit. Tijdens het
WK in Italië versloeg de ploeg Argentinië, me
de door goals van de legendarische Roger Mil
la. Ekéké vertelt over het mooiste moment in
zijn carrière. Het prachtige doelpunt in de
kwartfinale van dat toernooi tegen Engeland,
waardoor de Engelsen op de rand van uitscha
keling balanceerden.
Voetbal overwint in Kameroen alle tegenstel
lingen, op zijn minst tijdelijk. Verschillende
stammen, verschillende religies, botsende cul
turen: ze verdwijnen als sneeuw voor de zon
als de 'ontembare leeuwen' het gras betreden.
Alleen dan is de natie een eenheid.
Het land is gek van voetbal. Individuele spe
lers doen soms de gekste dingen om de kans
op winst te vergroten. Een bezoek aan de
'witchdokter' behoort zelfs voor topspelers
tot het vaste ritueel in de voorbereiding op
Èen wedstrijd.
Père Michel is zo'n dokter die zich bedient
van de traditionele, Afrikaanse magie. Op
zoek naar zijn praktijk loop ik door smalle
steegjes in een verpauperde volkswijk. Op
een klein binnenplaatsje hebben zich tiental
len mensen verzameld, voornamelijk vrou
wen. Een van hen zit op een krukje, omwik
keld met een doek waar allemaal rook door
komt. Even later houdt ze het niet langer uit
en komt er een verhit hoofd tevoorschijn.
Maar de brandende kruiden moeten hun
werk doen, dus sommeert een 'dokter' haar
zich snel weer onder het doek te verbergen.
Père Michel zit in een hokje dat niet groter is
dan 2 bij 2 meter. Terwijl hij vertelt over reli
gie en negatieve energie die moet worden ver
dreven, merk ik dat de klamme hitte genade
loos toeslaat. Het vocht loopt in straaltjes
De trotse ouders van profvoetballer Voetbalvrienden en natuurlijk ook Paul Rosenmöller (rechts) in ge- 'Witchdokter' Père Michel bedient Duiversuitbanning bij
Eyong Enoh die voor Ajax speelt. fans van 'Amsterdammer' Enoh. sprek met trainer Eugène Ekéké. zich van Afrikaanse magie. een patiënt van dokter Père.
