De zool zit de
10 uit
selectie
Rechts: Jorg Geismar, Chaussures du Monde.
Hieronder: Werk van Frits Peeters is een combinatie van
tekenen, schilderen en collage.
door Nico Out
Op zoek naar het beste wat Zeeland
op kunstgebied te bieden heeft be
zocht ik de exposities van ]arg Geis
mar in de Freemen Gallery, Aarden
burg, en Frits Peeters in de Kunstuit
leen, Terneuzen.
De Zweedse kunstenaar
Jarg Geismar (1958)
woont en werkt afwis
selend in Tokyo en
Düsseldorfl maar verbleef ook ja
ren in New York. Hij is concep
tueel kunstenaar, primair geïnteres
seerd in het reflecteren op ontwik
kelingen in de hedendaagse samen
leving. Materiaal en vorm laat hij
bepalen door wat hij 'ter sprake'
wil brengen. In 'Chaussures du
Monde' is de schoen beeld- en be
tekenisdrager. Geismar reeg schoe
nen aaneen, legt ze op de vloer of
laat een kabel met schoenen rich
ting plafond lopen. De zolen zijn
beschreven - ik lees namen van ste
den - en betekend - ik zie krabbels
waarvan sommige aan bloemen
doen denken. De zool (sole in het
Engels) is de verbinding van men
sen met de aarde, draagt ieders
stappen door ruimte, tijd en leven
en is maar twee letters verwijderd
van de 'ziel' (soul in het Engels).
Het tastbare en het ontastbare lig
gen in eikaars verlengde en zijn
twee polen van onze identiteit,
een ander begrip dat in het oeuvre
van Geismar van belang is. „Zijn
wij de stappen die wij zetten of
zetten we onze stappen om wie
wij zijn?" legt hij als vragen op ta
fel. Waarbij dan nog andere begrip-,
pen spelen: vrijheid, beeldvor
ming en verwachting.
Dat lees ik uit twee oudere wer
ken, grote strak geprinte foto's van
een jonge man, die een etalagepop
blijkt te zijn, gefotografeerd tegen
de achtergrond van een laken en
voorzien van een das met mondaf-
drukken van een vrouw. De foto's
staan tegen de wand op een laken
en een oude krant en er hangt aan
de bovenkant ook een laken over
de rand. Het 'beeld' wordt zo als
het ware onthuld. Maar daarmee
is het niet eenduidig: er schuilt
iets vrouwelijks in de mannelijke
paspop. Geismar benadrukt de
spanning tussen beeld en werke
lijkheid, waarin vaak stereotiepe
opvattingen over aard en rol van
de seksen het gedrag van indivi
duen beperken. Hij trekt dat bre
der: mensen houden elkaar in de
greep van verwachtingen en zien
elkaar niet in vrijheid. Dat kan
ook gewoon 'toeval' zijn, voortko
mend uit geschiedenis of uit een
combinatie van beide. Geismar
maakte een digitale tekening op
een fotoprint van schoenen in een
rek bij een Japanse tempel, rode lij
nen op een zwart fond. Je ziet
groepjes schoenen, maar sommige
schoenenparen zijn alleen. Zoals
landen, volken en groepen elkaar
opzoeken, haten of onverschillig
staan ten opzichte van elkaar, sa
men optrekken of elkaar juist te
lijf gaan. Ik denk natuurlijk net als
u: ik ben geen haatdragende funda
mentalist. Maar zou ik dat ook
kunnen denken als ik ergens in
een andere cultuur in Verweg
gistan zou zijn geboren? Wat bete
lcent het antwoord op deze vraag
voor mijn perceptie van haatdra
gende fundamentalisten? Geismar
ziet mensen graag vrij, zoals in de
installatie 'We have juts left' waar
in de schoenen uit hun dozen zijn
genomen om mee op pad te gaan.
Maar waar gaat de vrijheid van de
één over in de onvrijheid van de
ander?
Is alles de moeite waard daar in
Aardenburg? Ik zoek naar een ba
lans tussen concept en vorm en
dan zeg ik nee tegen de tekenin
gen op doorzichtig plastic. Ik snap
ze wel - ze verwijzen naar een
glimp van een beeld - maar visu
eel bieden ze te weinig. De installa
tie 'Room for rent' echter moet je
gezien hebben. In al zijn eenvoud
een indrukwekkende verbeelding
van de eenzaamheid en anonimi
teit die deel kan zijn van het leven
in een metropool.
Bij de expositie van Frits Peeters
(1961) ligt het anders. Daar geldt:
'je krijgt wat je ziet'. Peeters is een
schilder in hart en nieren, boven
dien gezegend met een flinke do
sis fantasie en niet van humor ge
speend. Hij is geboeid door de dy
namiek van het moderne leven,
met drukke steden en industriële
installaties. Daarnaast heeft hij
wat met schepen en vliegtuigen.
Anders dan artistieke pleitbezor
gers van de moderne techniek, Le
ger of Malevich, of commentato
ren als Panamarenko ofTinguely
is de relatie tussen Peeters en zijn
onderwerpen puur visueel, ge
voelsmatig. Als jongen speelde hij
graag op bouwplaatsen of slope
rijen en als volwassen schilder
gaat hij daar eigenlijk mee door.
Peeters is uitstekend in staat om
de beweging, de kracht, de span
ning en het overdonderende van
zijn onderwerpen op te roepen.
Zijn werkwijze, een combinatie
van tekenen, schilderen en collage,
leidt tot zinderende beelden, van
dichtbij een onoverzichtelijke ver
zameling spetters, vlekken, lijnen
en papierffagmenten, waarin zich
pas van veraf de voorstelling ont
vouwt. Zo vallen vorm, materiaal
gebruik en beeld samen, kenmerk
vaa goede kunst. In de bescheide
ner composities met schepen en
vliegtuigen zet Peeters geraffi
neerd een vette verfstreek om in
een rookpluim van een stuntvlieg
tuigje of de golven die een schip
omgeven. Dat is waar het bij
Peeters om draait: het plezier van
het spelen met illusie en werkelijk
heid, met verbeelding en vorm.
Uit chaos iets van ordening en be
tekenis creëren. Misschien kunnen
wij als mensen niet veel meer. En
is zijn kunst metafoor voor het
menselijk kunnen, een positieve
blik op een werkelijkheid die een
eigen leven leidt. Of wij dat nu wil
len of niet.
jarg Geismar: Freemen Gallery,
Marktstraat 11, Aardenburg. T/m 9/5.
J.a. en zo. 13-18 uur en op afspraak.
Frits Peeters: Kunstuitleen Terneuzen,
Bellamystraat 26a. T/m 8/5. Di. t/m
vr. 13-17 uur; za. 10-14 uur. Do. 22/4,
20 uur interactieve lezing door Jaap
Clement m.m.v. Frits Peeters.
donderdag 15 april 2010
Klaas Kloosterboer
Kloosterboer schrijft op zijn doe
ken losse woorden, ontleend aan
de kunstenaarspraktijk. Daarover
heen schildert hij een visuele reac
tie. Mogelijke betekenissen gaan
met elkaar en de toeschouwer in
dialoog. Een intrigerende zoek
tocht naar wat kunst misschien is
en niet is.
T/m 24/4. Dick de Bruijn
Contemporary Art, Singelstraat 11,
Middelburg. Do. t/m za. 13-17 uur
Johnny Beerens
Johnny Beerens roept een sterke il
lusie van werkelijkheid op, maar
laat steeds zien dat het hem gaat
om de verbeelding van de relatie
van mens en natirur. Hij bereikt
daarin een subliem niveau.
T/m 13/6. Zeeuwse Bibliotheek
Kousteensedijk 7, Middelburg. Di. t/m
vr. vrijdag 10.00 -21.00 uur, za.
10.00 uur -16.00 uur; Marie Tak van
Poortvliet Museum, Ooststraat 10a,
Domburg. Di. t/m zo. 13 -17 uur
Willem Behr
Willem Behr verbindt zijn schil
derdrift met kritische verwonde
ring over hoe de mens de wereld
transformeert in een steeds min
der aangenaam oord en daarbij
ook zichzelf geweld aandoet. Ver
vreemding en fantasie komen ex
pressief samen in presentaties van
wisselend niveau.
T/m 2/5. Galerie 45, Singel 45,
Westdorpe. Do. t/m zo. 13.00 - 17.00
uur en op afspraak.
Ernest Joachim wijdt zijn loop
baan als beeldhouwer en tekenaar
aan het verbeelden van de schoon
heid en kracht van natuur en na
tuurverschijnselen.
Hij concentreert zich op de essen
tie. Dat leidt tot fraaie, geconcen
treerde abstracte sculpturen en te
keningen.
T/m 2/5. Raadskelder, Groote Markt 1,
Sluis. Za. t/m wo. 14.00-17.00 uur
Caro Rambonnet
Caro Rambonnet maakt eigenwij
ze schilderijen en wandobjecten
die soms voorkomen uit een waar
neming, maar ook kunnen ont
staan vanuit het werken zelf Het
oprekken van de eigen verbeel
dingskracht en het daarin meene
men van de toeschouwer is haar
ambitie.
T/m 11 /6. Pand 3, Gentsebreedstraat
3, Philippine, Do. en vr. 13.00 -16.30
uur en op afspraak
Ernest Joachim
