vernieuwend
II
241.000
€127 miljard
38%
'Net als bij een klassiek ambacht heb ik dingen geleerd van
voorgangers'
11111 Hf ill ittt 11 i m i ttt 1111 Uil IH tutu ii 10 til
tttttttttttmtttttttttnttttttti ttttttttttttttttt
tttttmttttttmtmtttttttttmtttmttttttttttt
laakt de deur uit
Ontwërper Nijntje-site heeft soms vierkante ogen
Jereeira wam Hapereiro, webdesigner
woensdag 14 april 2010
door Hans Certsen
illustratie Mark Reijntjens
et woord alleen al.
'Ambacht' heeft een
wat oubollige, ouder
wetse klank. Het doet
denken aan uitster
vende beroepen zoals klompenma
ker. Zelfs het ministerie van Econo
mische Zaken (EZ) had tot voor
kort nauwelijks aandacht voor am
bachten.
Vandaar dat het Hoofdbedrijfschap
Ambachten (HBA) een list verzon.
Sinds vorig jaar spreekt de
brancheorganisatie consequent niet
meer over 'ambachten', maar over
'de ambachtseconomie'. Dat klinkt
sexier, meer als 'kenniseconomie'.
De nieuw verzonnen term werkt
en is inmiddels breed ingeburgerd,
vertelt algemeen secretaris Hans
Nelson van het hoofdbedrijfschap.
„Mensen hebben daar prettiger
associaties bij."
Dankzij stevig lobbywerk in Den
Haag en onderzoek waaruit blijkt
dat zo'n 800.000 mensen, ofwel 11
procent van de beroepsbevolking,
in de ambachtseconomie werkt,
zijn ook de ambtenaren op EZ wak
ker geworden. „Ze denken nu echt
met ons mee", zegt Nelson.
De introductie van de term 'am
bachtseconomie' is onderdeel van
een brede campagne om ambachte
lijke beroepen meer onder de aan
dacht te brengen en een beter ima
go te geven. Dat is hard nodig, zo
blijkt uit onderzoek van het HBA.
Want vooral onder jongeren is dat
imago ronduit slecht. Slechts 38 pro
cent van de jongeren zou voor een
ambacht willen kiezen en dan bij
voorkeur voor een 'nieuw' am
bacht in de creatieve of communica
tieve hoek, zoals webmaster of ont
werper van videogames.
Voor traditionele ambachten als
timmerman, loodgieter of stuka
door, bakker of slager is de animo
aanzienlijk geringer.
Als dat niet snel verandert, leidt dat
over een paar jaar al tot grote tekor
ten aan vaklieden. De instroom in
vakopleidingen is op dit moment,
mede dankzij de crisis, nog redelijk
op peil. Maar de ambachtssector
kampt met een dubbele vergrijzing.
Veel oudere leraren en vakkrachten
stromen de komende jaren uit, ter
wijl het aantal jonge instromers
daalt. „Over een jaar of tien zijn er
400.000 tot 500.000 mensen min
der beschikbaar voor de arbeids
markt. We vissen in een steeds klei
nere vijver", weet Wim Hooij-
mans, hoofd marketing en commu
nicatie van HBA.
Ook het onderwijs kan bijdragen
aan een beter imago voor ambach
telijke beroepen. In het onderwijs
ligt de nadruk nu veel te eenzijdig
op kennis. Nelson: „Wie de Ci-
to-toets niet goed maakt, krijgt een
'Nu is het vaak: wie niet
kan leren, moet maar met
zijn handen gaan werken'
soort slechtnieuwsgesprek. De con
clusie is dan vaak dat je 'dan maar
iets moet gaan doen met je han
den'. Dat draagt bij tot het slechte
imago van ambachtelijk werk."
Als alternatief stelt het Platform
Ambachtseconomie voor om naast
de Cito-toets ook een 'doe-toets' te
ontwikkelen, waarin gekeken
wordt naar wat leerlingen met hun
handen kunnen. Die positievere be
nadering moet er toe leiden dat
meer jongeren bewust kiezen voor
een vakopleiding.
Hooijmans: „Een vakopleiding
moet geen puur negatieve keuze
zijn. Het zou fijn zijn als meer jon
geren weten dat je, als je eenmaal
vakman bent, levenslang van werk
bent verzekerd. En dat je als vak
man ook heel goed je brood kunt
verdienen. Een beetje stukadoor
verdient waarschijnlijk meer dan
een beginnende academicus."
Ambachtelijke beroepen
Een ambacht is geschoold handwerk,
in de praktijk geleerd onder leiding
van een vakman/-vrouw, dat
bedrijfsmatig wordt uitgeoefend.
Niet het product of de dienst is dus
bepalend, maar de handmatige
productiewijze. Vandaar dat het
ambacht vele gezichten heeft: van
banketbakker tot dakdekker, van
tandtechnicus tot kapper.
van de beroeps
bevolking heeft
een ambachtelijk
beroep
ambachtelijke ondernemingen
in Nederland
werkzame personen
1 aantal ondernemingen
bouw
afbouw
wmgmzxm
——37.000
gebouwverzorgend
8.000
uiterlijke verzorging
29.000
installatie-/elektrotechniek
S114.000
metaal- /houtproductie
13.000
reparatie
11111127.000
voeding
SIMEI
16.000
creatieve industrie/communicatie
AH 'A'
,51.000
omzet bij de ambachtelijke ondernemingen.
Dat komt overeen met 9% van de totale
omzet van onze economie.
Door de economische recessie is de omzet in de sector vorig jaar met 9% gedaald.
Dit jaar zal de daling 4% naar verwachting zijn.
van de Nederlanders vindt de ambachts
economie belangrijk voor Nederland
van de jongeren overweegt een ambachtelijk beroep. Zij kiezen voor
al voor een nieuw ambacht, in de creatieve en communicatiesector.
Het bekendste ambachtelijke beroep is timmerman
infographic: AA bron: Bron: Hoofdbedrijfschap Ambachten
ving is groot. „Alleen al in deze straat
zijn twee beautysalons gevestigd." In
heel Nederland is volgens haar sprake
van een hoge dichtheid aan beautysa
lons. De belangstelling voor huid- en li
chaamsverzorging onder de Neder
landse bevolking neemt toe. Dat is, al
dus Paula Pasman, voor een deel toe te
schrijven aan populaire televisiepro
gramma's over mode, make-overs en
uiterlijke verzorging. Door naar beur
zen in Dtisseldorf of Bologna te gaan,
volgt ze de ontwikkelingen op haar
vakgebied. „Je moet toch weten wat de
trends op het gebied van producten en
apparaten zijn."
„Jazeker, ik beoefen een ambacht. Met
mijn handen en apparatuur probeer ik
iemands uiterlijk te verbeteren. Als
dat lukt, heb ik mijn werk goed ge
daan."
Ze hecht zelf ook veel belang aan haar
uiterlijk. „Ik ben toch het visitekaartje
van de zaak. Nooit ga ik bloot, dat wil
Marina Popova zeggen onopgemaakt, de deur uit."
door Leon Krijnen
Op het visitekaartje van Jeroen
van Haperen (30) staat 'tech
nisch consultant', maar hij is
tevens webontwikkelaar en program
meur.
Na een studie hogere informatica
werkt hij nu bij het bedrijf Netvlies in
Breda. Op dit moment is hij vooral
druk met de nieuwe websites van at
tractiepark De Efteling en van Nijntje,
het konijntje van Dick Bruna. Met zijn
leeftijd is hij nog net niet van de gene
ratie die tegelijkertijd met internet is
geboren, maar hij is wel getogen op
het web.
Wat doet een technisch consultant an
nex webontwikkelaar en program
meur? „Ik programmeer in de taal
php, meestal in nauwe samenwerking
met een projectleider en en visueel de
signer."
Vierkante ogen 's avonds, zoals veel
mensen die iets met informatica en in
ternet doen, en na hun werk ook nog
vaak aan het werk zijn op een compu
ter? Lachend: „Ja, dat komt wel eens
voor."
Hoe wil Van Haperen zich in zijn vak
verder ontwikkelen? „Op termijn zal
ik me denk ik meer bezighouden met
het begeleiden van nieuwe projecten,
en minder zelf coderen. Het is volgens
mij wel een pre als je zelf gecodeerd
hebt, zodat je precies weer waar je het
met de ontwikkelaars over hebt."
Hij ziet het programmeren zeker als
een ambacht. „Aan een nieuwe op
dracht begin je altijd met de eerste
toetsaanslag. Je bouwt iets, en daar ge
bruik je vaak bestaande objecten bij.
Dat zijn geen bakstenen, maar je bent
wel degelijk ambachtelijk bezig. Net
als bij een klassiek ambacht heb ik din
gen geleerd van voorgangers. Allerlei
methodes, modules en objecten waar
ik nu mee werk kunnen straks weer
door andere programmeurs gebruikt
worden."
Jeroen van Haperen foto Leon Krijnen
