Riempjesroute is een ode aan de
181 zet id
Geen last voor dorpen rond centrale
Scholen krijgen les over
werk aan zeeweringen
ELLEWOUTSDIJK Rijmpjes van Zeeuwse dichters fleuren ommetje van 2,5 kilometer door en langs Westerscheldedorp op
door Raymond de Frel
Een toerist is natuurlijk
zo misleid. Een riempjes
route? Zou hier dan de
uitvinder van de riem
hebben gewoond? Of
misschien heeft hier ooit wel een
fameuze riemenfabriek gestaan.
Onzin natuurlijk, maar je moet
wel een echte Zeeuw zijn om met
een te begrijpen dat de riempjes
route door en langs Ellewoutsdijk
alles te maken heeft met klanken
die elkaar heel goed verdragen.
De route heeft niet voor niets het
bijvoeglijk naamwoord 'Zeêuwse'
meegekregen. Tot in detail zijn de
dertien bordjes met rijmpjes op
Zuudscdorre
kiek en Cuvster
nae dit landschap,
vofwaeter, winden wofken,
zufvere deining in de gofven,
dromende schorr' en wisseCendtie
kiek en Cuuster...,
a was't maer een ögenhfik
wie.de M'esterschefae-verten
't zifte fichit op een murme fends fik.
W Jan Gunt er vW
w Zuud-Bevefand
het 2,5 kilometer lange ommetje
door en langs het Westerschelde-
dorp in dialect geschreven. Zo
komt dichteres Jopie Minnaard
niet uit Zuid-Beveland, maar uit
Zuud-Beveland. De Zeeuwse ge
dichtjes moeten toeristen en wan
del- en fietsliefhebbers naar het
dorpje trekken. Een kopje thee op
het terras van Saartje's Theetuin,
de enige mogelijkheid om iets te
nuttigen in Ellewoutsdijk, als af
sluiting van een lekkere tocht
langs de Westerschelde, het fort,
de kasteelberg en natuurlijk 't
Kerkje van Ellesdiek... De vrijwilli
gers van 't Kerkje willen met de
riempjesroute laten zien dat het
dorp, dat de laatste jaren zo ge
bukt gaat onder het verdwijnen
van voorzieningen, echt nog ge
noeg te bieden heeft: schoonheid,
rust en dialect.
Het idee voor een poëtische wan
deling ontstond vorige lente. De
"Van Jfattum'uus
a de muur is kon prate
over rouwe over trouwe
over schofe ouwe
a d'e muur is-kon fuustere
ni me ziek of ni toneêf
ni akkedeere, gekrakeèf
a t'n is kon getuge
van seèns weze en 't goeie wiffe
mè ménsen toch
zwieg stiffe
Jopie 'M innaard- Verhejke
fa Zuud-Bevefand r*
lb
Zeeuwse dichters Jan Zwemer,
Theo Raats, Engel Reinhoudt, Han-
ny Oele, Hans Dingemanse, Anja
Kopmels, Johanna Adriaanse, Jan
Gunter, Jopie Minnaard, Lou Vleu
gelhof en Ellen Lakké werden ge
vraagd om de markante punten in
het dorp vast te leggen in een
riempje. Om de waarde van het
erfgoed tweeledig te benadrukken.
Enerzijds de prachtige plekken in
het dorp en aan de andere kant de
schoonheid van de Zeeuwse dialec
ten. „We willen met deze route
het dorp opleuken, maar je brengt
I Je figt an de Schefde I
mee je steéne ermen dicht
Toch noadigje óns uut:
kom kieke!
'Deuje goskuve speefl
de zeewind en het ficht
Je bin monument, en
natuur legl'ieke
Lang ge fee weerkfonk
't gefuudvan de troepen
Ze beschermden de Schefde
en 't fund
'In zó fank aj' ier bin
Zó lank za jie roepe
Me bin an mekare verpandt
f t Anja Xopmefs 1
(j/ Noord-Bevefand J
dinsdag 13 april 2010
meteen ook de Zeeuwse taal weer
onder de aandacht", vertelt Engel
Reinhoudt. „We zijn ons ervan be
wust dat wij het dialect niet van
de ondergang zullen redden. Klei
ne kinderen praten niet meer in
dialect. Ouders onderling soms
nog wel, maar tegen hun kinderen
praten ze Nederlands. Omdat die
op school ook Nederlands spre
ken. School, televisie, dvd's... die
overdaad aan Nederlands, daar
kan het dialect niet tegenop. Bo
vendien zijn de meeste Zeeuwen
niet echt trots op hun taal. In te
genstelling tot bijvoorbeeld Lim
burgers. Het is dus onbegonnen
'Ier staen ik, ik kan nie anders
Slaeje een stuitje mee me mee?
Je pakt bfommen, kruu'n, een appef
die a je 'n stik de fucht in steekt
Je doet je jas uut - 'k bm ook zonder
Dan gaeje 'r makkefijk bie stae
Je dienkt an 't voorjaer
dat gae komme
an morge, an niks -
dat moe toch gae
Zó wachtje op prinses of ridder
- in mien geval'een joenge god -
en a wachtende 'oorje witter
en verstiefje op je post
Bin 'k een verfeidster?
Ja, dat bin ik
Ik kan nie anders, 't is m 'n fot
Jan Zwemer ^^9
abc her en
werk om het Zeeuwse dialect in
stand te houden, maar met zo'n
riempjesroute vestig je er wel weer
eens de aandacht op."
Gisteren trok Reinhoudt er samen
met Joop Rooze op uit om een
aantal pas geplaatste bordjes van
hun plastic bescherming te ont
doen. De provincie, gemeente Bor-
sele, R&B Wonen, het water
schap, Stichting Landschapsbeheer
Zeeland en de culturele raad Borse-
le droegen hun steentje bij. De rou
te sluit aan op het Wandelnetwerk
Zuid-Beveland. Uh sorry, Zuud-Be-
veland.
De Zeêuwse riempjesroute wordt za
terdag officieel geopend om 14.30
uur in 't Kerkje van Ellesdiek.
Joop Rooze en Engel Reinhoudt (rechts) ontdeden gisteren de rijmpjes in
door Emiie Calon
VLISSINGEN - De dorpen rond de
Sloehaven mogen geen nadelen on
dervinden van een nieuwe elektri-
citeitscentale in Vlissingen-Oost.
De gevolgen voor luchtkwaliteit
en geluidseffecten moeten goed
worden onderzocht.
Dat stelt de gemeente Middelburg
in een reactie op de plannen voor
de bouw van een waterstofelektri
citeitscentrale door het Antwerpse
bedrijf C.Gen.
Het bedrijf wil de centrale over en
kele jaren bouwen naast Cobelfret.
Er is een optie op zeventig hectare
genomen aan de westkant van de
Sloehaven, recht tegenover Fort
Rammekens. Dat kan gevolgen
hebben voor Nieuw- en Sint-Joos-
land en Ritthem. Er zijn ook enke
le alternatieve locaties in beeld aan
oostkant van de Sloehaven. Die lig
gen in de nabijheid van Nieuw-
dorp. De gemeente Borsele reageer
de al eerder op de startnotitie voor
de centrale. Borsele wil ook weten
wat het effect van de koeling
wordt op de Westerschelde en hoe
het landschappelijk aanzien
wordt. Middelburg vindt dat bij
het onderzoek naar de uitstoot
van schadelijke stoffen rekening
moet worden gehouden met wat
omringende bedrijven al in de
lucht brengen.
C.Gen meent dat de toegenomen
vraag naar elektriciteit een nieuwe
nieuwe centrale nodig maakt,
waarin uit steenkolen, petcoke,
aardgas en biomassa waterstof
wordt gemaakt, waarmee volgens
het bedrijf milieuvriendelijker
energie wordt opgewekt.
De nieuwe waterstofelektriciteits
centrale van C.Gen krijgt een ver
mogen van 800 megawatt. Ter ver
gelijking, de kerncentrale Borssele
levert 495 megawatt stroom op, de
onlangs in gebruik genomen Sloe-
centrale 870 megawatt. C.Gen
hoopt de centrale in 2015 .of 2016
in gebruik te nemen. Op termijn
wordt de capaciteit uitgebreid tot
1600 megawatt. De centrale vergt
een investering van een miljard eu
ro.
De dorpsraden en -comité's van
omliggende dorpen hebben zich
verenigd in een platform dat de
procedure rond de centrale nauw
lettend in de gaten houdt.
door Claudia Sondervan
GOES - Leerlingen op negen
Zuid-Bevelandse basisscholen krij
gen deze maanden gastlessen over
het werk aan de zeeweringen.
De versterking van de dijken ge
beurt op enkele plaatsen dichtbij
dorpen; projectbureau Zeewerin
gen wil de kinderen daar waar
schuwen voor het extra drukke,
zware vrachtverkeer dat de nieu
we steenbekleding en de nodige
machinerie aanvoert. Dit jaar pakt
het bureau zeven Zeeuwse dijktra-
jecten aan, waarvan drie langs de
Bevelandse Oosterscheldekust.
Het bureau bezoekt de kinderen
uit de groepen zeven en acht, die
vaak al zelfstandig naar school lo
pen of fietsen, uit Yerseke, Wemel-
dinge, Kattendijke en Krabbendij-
ke.
Het projectbureau wil ook de kin
deren bewust maken van het be
lang van de zeedijken voor de vei
ligheid van Zeeland.
De kinderen krijgen een uur les in
de klas en bezoeken vervolgens
een uur lang de werkterreinen op
de dijk zelf De kinderen mogen
de grote kranen, die het zware
werk verzetten, van dichtbij bekij
ken.
www.zeeweringen.nl
