io uit
Ach, we zijn
Ineke Otte
Marja de Lange
Frits Peeters
Jarg Ceismar
Jan Verschoore
donderdag 8 april 2010
door Nico Out
Op zoek naar het beste wat Zeeland
op kunstgebied te bieden heeft be
zocht ik de tentoonstelling van Mir
jam Hagoort en Bas Lobik in Gale
rie van den Berge en van Lizan Freij-
sen in de Bewaerschole. In hun werk
spelen jeugdherinneringen een rol.
Bas Lobik kreeg tijdens
zijn gereformeerde opvoe
ding ellenlange preken
voor zijn kiezen. Hij
kwam ze door met tellen van de
stenen in de muur achter de domi
nee of de latten in het dakwerk.
Daarnaast spraken sommige bijbel
vertellingen tot zijn verbeelding,
zoals in Exodus het verhaal over
het maken van de Tabernakel, de
tent van God. Het lezen uit de bij
bel was een dagelijks gegeven, zo
als herhalingen kenmerkend zijn
voor het werk van Bas Lobik. Elk
schilderij dat hij maakt bestaat uit
vlakken in de vorm van een ge
bouw of tent met een dak. Je zou
er ook een tabernakel in kunnen
zien. De basisvorm bedekt Lobik
met een zelfde vlak in een andere
kleur, zodanig dat aan de buiten
kant alleen een dunne rand van de
vorm eronder overblijft. Tientallen
lagen vormen zo een compositie
bestaande uit diagonale lijnen
(daklijntjes) en verticale lijnen
(stutlijntjes). Onder aan het vlak
zie je gestolde verfdruppels een
kwetsbare rand vormen. Voor wie
wil valt er aan de schilderijen van
Bas Lobik heel wat te tellen. Ik
heb dat niet gedaan, maar zie dat
er tientallen lagen nodig zijn ge
weest om tot het definitieve beeld
te komen. Elk schilderij boeit door
de geraffineerde combinaties van
de verschillend gekleurde 'lijntjes'.
Lobik schildert als het ware steeds
andere plekken met een steeds an
dere sfeer. Hij heeft de tent van
God vervangen door het bouwsel
van de kunst. Religieuze sublima
tie? Zelf heb ik ook de associatie
met een opengeslagen boek waar
in elke bladzijde een andere kleur
heeft. In beide gevallen komen
schilderen, bestaan en reflectie sa
men. Dat maakt het werk van Bas
Lobik zeer de moeite waard.
De tekeningen van Mirjam Hag-
oort gaan over de verhouding van
mensen tot de al dan niet door
hen ingerichte ruimte. Haar vader
was architect, dus ook hier kan
wat van huis uit is meegegeven
een rol spelen. Om wat voor ruim
te gaat het bij Mirjam Hagoort?
Steden met flats en wolkenkrab
bers, een geconstrueerd landschap
waarin lantaarns en verlichte ra
men tegen de achtergrond van
wegtrekkend zonlicht een sfeer
van melancholie oproepen; een
slordige nederzetting van semiper-
manente aard met meer pick-ups
dan optrekjes: een smalle strook
in een enorme, door heuveltop
pen begrensde vlakte. Er zijn ook
binnenruimtes, een verlaten fa
briekshal of kantoor bijvoorbeeld.
Altijd roept Hagoorts werk iets op
van nietigheid als het gaat om de
plaats van de mens in ruimte en
tijd. Ondanks ambities en moge
lijkheden lijken mensen weg te val
len in hun omgeving, ook als zij
die zelf maken, of het nu een me
tropool is of een nederzetting in
niemandsland. Het sterke van
Hagoorts tekeningen is dat ze her
kenbare voorstellingen herbergen,
visie uitstralen, tot reflectie aanzet
ten en-in hun lijnenspel ook ab
stract zijn. Zo brengt zij uitersten
bij elkaar.
Lizan Freijsen herinnert zich nog
goed de vochtplekken die zij vanaf
haar stapelbed in een vakantiehuis
je op het plafond zag. Elke vlek
leek een levensvorm. Zolang de
vlekken maar niet bewogen kon
Freijsen rustig gaan slapen. In
2002 komt ze in het bezit van een
tuinhuisje waarin zich vochtvlek
ken en schimmels manifesteren en
krijgen de vlekken van haar jeugd
opnieuw aandacht. Zij gaat ze 'ver
zamelen' door het maken van fo
to's, te beginnen met de wijk Kra
lingen-Crooswijk waarin zij
woont. Na een oproep in de buurt
mag zij veertig huizen op dergelij
ke plekken onderzoeken. Zij be
werkt de vlekken en schimmels di
gitaal en print ze op groot for
maat. De prints brengt ze aan op
wanden en plafonds van tentoon
stellingsruimten of andere plekken
waar men haar werk graag heeft.
Inmiddels is de Bewaerschole in
Burgh-Haamstede aan de beurt. In
het dorp zelf verzamelde ze haar
vlekken en schimmels. Plafond en
wanden zijn dragers van soms
reusachtige vochtplekken. Op de
vloer liggen schimmeltapijten, tot
stand gekomen in samenwerking
met het Textielmuseum in Til
burg. Wat je in het normale leven
liever kwijt dan rijk bent, is nu de
trekpleister. De eigenzinnig ver
schijnende natuur is getransfor
meerd en uitvergroot tot kunst.
De vormen verwijzen naar subtie
le natuurkrachten die slechts met
moeite of niet zijn te beheersen.
Tegelijkertijd is het de kunstenaar
die de natuurvormen naar haar
hand zet, hen ontdoet van fysieke
dreiging en aanbiedt als esthetisch
object. De schoonheid van het lelij
ke. Origineel en vakmatig goed ge
realiseerd, ook qua compositie. Ik
zie er weliswaar geen Sixtijnse Ka
pel in, waarover de website van de
Bewaerschoole rept, maar gelet op
de actualiteit zou je er een subtiele
verwijzing in kunnen bespeuren
naar het bezoedelde blazoen van
de Roomse kerk. De Bewaer
schoole zelf met zijn witte wan
den en blauwgroen plafond oogt
immers als een kapel die nu van al
le kanten wordt aangetast. Voor
wie dat te ver vindt gaan is de ten
toonstelling in elk geval een relati
vering van het menselijke bestaan.
Er is leven dat ons miljoenen jaren
vooraf ging en dat er nog zal zijn
als de menselijke soort is verdwe
nen. Het rijk der schimmels loopt
door tot in eeuwigheid.
Mirjam Hagoort en Bas Lobik: Galerie
van den Berge, Westwal 45, Goes. T/m
1/5. Do. t/m za. 12.00 - 17.00 uur en
op afspraak.
Lizan Freijsen: Bewaerschole,
Weststraat 18, Burgh-Haamstede. T/m
16/5. Wo. t/m zo. 14.00 - 17.00 uur
en op afspraak.
Rechtsboven: In het werk van Bas Lobik vormen tientallen lagen een com
positie bestaande uit diagonale lijnen (daklijntjes) en verticale lijnen (stut
lijntjes). Onder aan het vlak zijn gestolde verfdruppels te zien.
Rechts: De ruimte van Mirjam Hagoort - een geconstrueerd landschap waar
in lantaarns en verlichte ramen tegen de achtergrond van wegtrekkend zon
licht een sfeer van melancholie oproepen.
Foto boven: Lizan Freijsen bewerkt vlekken en schimmels digitaal en print
ze op groot formaat. De prints brengt ze aan op wanden en plafonds van
tentoonstellingsruimten, zoals in de Bewaerschole in Burgh-Haamstede.
Ineke Otte schept haar eigen
kleur- en vormrijke wereld, be
staande uit objecten, sculpturen,
meubels, sjaals en sieraden. Tekens
en symbolen krijgen soms een
speelse en soms een spirituele la
ding. Wie m haar wereld wil bin
nenstappen krijgt de kans om van
dichtbij proces en product te zien.
T/m 17/4. Atelier- en tuinexpositie,
's-Heer Elsdorpweg 39, Goes. Op 10,
11 en 17/4, 13.00- 17.00 uur.
Marja de Lange begon in de jaren
'70 als schilder van dromerig realis
tische stillevens, vond later een
vloeiend expressieve vormentaal
en is inmiddels toe aan niets meer
dan de essentie om te reflecteren
op haar gevoels- en gedachtewe
reld: de tekening. Ingetogen en
overtuigend.
T/m 6/5. Kunstuitleen de Bevelanden,
Westwal 45, Goes. Wo. t/m za. 13.00
- 17.00 uur en 1e zo. v/d maand.
Frits Peeters presenteert met knip
pen, plakken, schilderen en spette
ren een dynamische verbeelding
van de industriële samenleving
die bruist van lelijkheid en tegelij
kertijd een verslavende schoon
heid in zich draagt. Deze paradox
krijgt in het werk van Peeters aan
stekelijk vorm.
T/m 8/5. Kunstuitleen Terneuzen,
Bellamystraat 26a, Terneuzen. Di. t/m
vr. 13-17 uur. Za 10-14 uur
Jarg Geismar gebruikt uiteenlopen
de media om de relatie tussen
mens, cultuur en wereld te verbeel
den. Verbinden, herstellen van re
laties is een belangrijk aspect van
zijn werk. Hij gebruikt de schoen
als metafoor voor identiteit in een
prikkelende mix van installatie,
sculptuur en schilderkunst.
T/m 9/5. Freemen Gallery,
Marktstraat 11, Aardenburg. Za. en
zo. 13.00 - 18.00 uur.
Jan Verschoore heeft jarenlang ver
fijnde stempels gesneden als on
derdeel van zijn mail-artprojecten.
Concentreert zich inmiddels op
hout- en linosnede waarin hij
speelt met elementen uit natuur
en cultuur. Vakmanschap met een
irenische blik op de werkelijkheid.
T/m 1/7. Galerie Galerij, SG. Pontes
Pieter Zeeman, Hatfieldpark 1-2,
Zierikzee. Tijdens schooluren, ma. t/m
vr. 8.00- 17.00 uur.
