I love you, I hate you
II
'Iedere moslim die met Zwitsers samenwerkt, is een ongelovige en
keert zich tegen Mohammed, God en de Koran'
Ooit was het de paria van de internationale gemeenschap, maar inmiddels wordt Libië
door oude vijanden in de armen gesloten. En komen de Kaddafi's overal mee weg.
woensdag 31 maart 2010
Muammar Kaddafi
door Joost Bosman
M
uammar Kad
dafi liet deze
week weer
even van zich
horen: afgelo
pen maandag
stelde hij (voor de tweede keer al)
een deling voor van het door et-
nisch-religieus geweld geteisterde
Nigeria. Zijn vergelijking met het
voormalige Joegoslavië, dat vol
gens hem ook Vreedzaam was
beëindigd', was hoogst ongelukkig.
En de Nigeriaanse regering is
laaiend op de Libische leider.
In Afrika maakt hij gemengde ge
voelens los. De één vindt hem een
weldoener, die opkomt voor het
Zwarte Continent, de ander be
schuldigt hem van opruiing of
vindt hem ronduit gek.
Met Zwitserland leeft Kaddafi in
onmin vanwege krantenfoto's van
de arrestatie van zoon Hannibal,
bijna twee jaar geleden in Genève
(zie kader). Een onfris conflict met
uitzettingen, visumontzeggingen
en zelfs arrestaties was het gevolg.
Een Zwitserse zakenman zit nog
steeds vast in een Libische cel.
In februari riep Kaddafi zelfs op
tot een heilige oorlog tegen Zwit
serland. De Zwitsers hebben zich
afgelopen najaar immers uitgespro
ken voor een minaretverbod. Tijd
dus voor moslims overal ter we
reld in opstand te komen, vond de
Libische leider, die overigens nooit
op diep religieuze gevoelens be
trapt kon worden. „Iedere moslim
die met Zwitsers samenwerkt,
waar en wanneer ook maar, is een
ongelovige en keert zich tegen Mo
hammed, God en de Koran", ver
kondigde Kaddafi strijdvaardig.
Muammar Kaddafi is met voor
sprong de excentriekste dictator
van zijn generatie. Waar hij heen
reist, slaat hij zijn eigen bedoeïe
nenkamp op, compleet met kame
len en maagden als bodyguards.
Ook verscheurde de 67-jarige lei
der ooit publiekelijk het VN-hand-
vest, riep hij dat de varkensgriep
was uitgevonden door kwaadaardi
ge wetenschappers en overschreed
hij in september moedwillig en
schromelijk zijn spreektijd op een
VN-bijeenkomst.
Het zijn incidenten die je bijna
minzaam glimlachend zou afdoen,
als Kaddafi en Libië niet zo'n inkt
zwarte reputatie hadden opge
bouwd. In de jaren tachtig raakte
het Arabische land meermalen in
conflict met zijn Afrikaanse buren,
maar ook met verschillende Wes
terse naties. In 1986 bombardeerde
de Amerikaanse marine zelfs de
hoofdstad Tripoli. Het was volgens
Washington een vergelding voor
de betrokkenheid van Libië bij het
wereldwijde terrorisme.
Het onmiskenbare dieptepunt in
de relaties met het Westen volgde
in 1988, toen een Amerikaans
vliegtuig boven het Schotse Locker
bie werd opgeblazen en 270 men
sen de dood vonden. Al snel rezen
vermoedens dat de bom uit Libië
kwam. Dat weigerde de verdach
ten echter uit te leveren en in 1992
kondigden de VN economische
sancties af De Kaddafi-clan leek
voor altijd gedoemd tot een be
staan als internationale paria's.
Maar de aanslagen van 11 septem
ber 2001 in New York en Washing
ton veranderden het perspectief.
De seculiere Kaddafi, zelfbepaald
geen aanhanger van extremis
tische haatclubs als Al Qaeda, leek
ineens een stuk minder erg nu er
ongure types als Osama bin Laden
op het wereldtoneel verschenen.
Daarnaast gaf de Libische regering
in augustus 2003 toe verantwoor-
delijk te zijn geweest voor de
Lockerbie-aanslag en wilde ze scha
devergoeding betalen aan de nabe
staanden. Bovendien zag Tripoli
in hetzelfde jaar vrijwillig af van
zijn kernwapenprogramma. Libië
leek plotseling de wereld te omar
men en de wereld Libië. Een op
merkelijke omslag.
Volgens sommigen speelt de grilli
ge persoonlijkheid van kolonel
Kaddafi beslist een rol in het ver
zoeningsproces. Hij schoffeert
voortdurend, maar zoekt ook weer
momenten om het bij te leggen.
In de voortdurende I love you, I ha
te yoM-benadering van Kaddafi me
nen deskundigen een klassieke
borderline-stoornis te herkennen.
Maar ondanks zijn nukken toont
Kaddafi de laatste jaren ook een
voorbeeldig politiek pragmatisme,
waarvan Libië nu de vruchten
plukt. Regeringen en commerciële
bedrijven flirten inmiddels opzich
tig met Tripoli. En begrijpelijk: nu
de energietoevoer uit de voormali
ge Sovjet-Unie soms tot proble
men leidt met Rusland, is Libië
voor Europa een aantrekkelijk al
ternatief Het land beschikt over
de grootste oliereserves van Afrika
en pompt per jaar bijna 45 miljard
vaten van het zwarte goud op.
Libië ligt ook nog eens vlak naast
Europa, dat het land hard nodig
heeft in de strijd tegen de migran-
tenstroom uit Afrika. Zo werd het
mogelijk dat de Italiaanse premier
Berlusconi Kaddafi (door de voor
malige Amerikaanse president Rea
gan nog omschreven als een 'dolle
hond') een 'vriend' noemt en dat
de Libische leider met alle égards
door de Franse president in Parijs
werd ontvangen.
Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken bood onlangs
zelfs verontschuldigingen aan, na
dat een woordvoerder van het de
partement een toespraak van Kad
dafi had afgedaan als 'veel woor
den, veel papier dat door de lucht
vliegt, maar niet per se iets zin
nigs'. Excuses die twintig jaar gele
den ondenkbaar zouden zijn ge
weest.
Het Zwitserse kanton Genève is in
tussen bereid Kaddafi's grootste
rotjongen Hannibal compensatie
te betalen voor de gewraakte fo
to's. Hannibal weigerde de vergoe
ding echter en riep dat er interna
tionale arbitrage moest komen
over de zaak.
Ook de vrijlating van de Libische
Lockerbie-vefdachte Abdel Basset
al Megrahi, nu zo'n zeven maan
den geleden, staat sinds kort in
een ander licht. Schotland stuurde
Megrahi naar huis, officieel omdat
hij terminaal ziek zou zijn. Maar
Kaddafi's zoon Saif verklaarde pas
geleden dat Megrahi's gezond
heidstoestand sinds zijn terugkeer
aanzielijk is verbeterd. Critici za
gen er hun gelijk in dat Schotland
door de Britse regering onder
druk was gezet Megrahi vorig jaar
te laten gaan. In ruil voor lucratie
ve oliecontracten voor Britse be
drijven. Muammar Kaddafi en zijn
familie blijven hun narrendans
dansen. Maar iedereen maakt hun
nu het hof.
Aantal inwoners:
6,3 miljoen
Inkomen per hoofd van de bevolking:
891 euro per maand (78ste op de
wereldranglijst, één plaats onder
Maleisië, één plaats boven Letland)
Etnische groepen:
Berbers en Arabieren: 97 procent,
overige: 3 procent (Grieken, Maltezers,
Italianen, Egyptenaren, Pakistanen,
Turken, Indiërs en Tunesiërs)
Talen:
Arabisch (In de grote steden wordt ook
veel Italiaans en Engels gesproken)
Religie:
97 procent soenni-islam,
3 procent anders
Leeftijd:
De helft van de Libiërs is jonger dan
23,9 jaar
Levensverwachting:
77,3 jaar (mannen 75,
vrouwen 79,7)
Kindersterfte:
21,7 sterfgevallen per 1000
geboorten (plaats 97 op wereld
ranglijst, één plaats onder Libanon,
één plaats boven Honduras)
infographic CRWbron: CIA Factbook
Hannibal Kaddafi (33, foto 3), de vijfde zoon van
Muammar Kaddafi en met zijn explosieve karakter het
ontegenzeggelijke enfant terrible van de familie. Gooide
volgens Italiaanse kranten in stomdronken toestand fles
sen naar de politie in Rome en racete (eveneens dron
ken) in zijn Porsche met 140 kilometer per uur over de
Champs Elysées. Tegen het verkeer in. In 2005 mishan
delde hij in Parijs zijn toenmalige vriendin, waarvoor hij
uiteindelijk vier maanden voorwaardelijke celstraf
kreeg. In juli 2008 werden Hannibal en zijn vrouw (de
vriendin die hij destijds sloeg) na een flinke kloppartij
tussen de politie en de bodyguards van de Kaddafi's in
Genève gearresteerd en twee dagen lang vastgehou
den. Ze zouden hotelpersoneel gemolesteerd hebben.
Foto's van een in handboeien afgevoerde Hannibal ver
schenen in Zwitserse kranten, tot woede van Libië. Het
was het begin van de onmin tussen de twee landen.
Ayesha Kaddafi (33, fo
to 4) is Kadaffi's enige
dochter. De advocate
wordt door haar schoon
heid wel de Libische
Claudia Schiffer ge
noemd. Ze maakte deel
uit van het verdedigings
team van de voormalige
Irakese dictator Saddam
Hussein.
Ook regelt ze de public
relations van de familie
Kaddafi, zeker wanneer
één van haar broers
weer eens wat heeft uit
gevreten.
Officiële naam:
Socialistische Libisch-Arabische
Jamahiriyah (gemeenschap der
massa's)
Hoofdstad:
Tripoli
Regeringsvorm:
volksvertegenwoordiging door
lokale raden, in de praktijk een
militaire dictatuur.
Omvang:
1.759.540 vierkante kilometer
(ruim 40 keer Nederland)
Libië in
LIBIË
TSJAAD
