301 zeeland
'Wat a ze op d'r stute
mot', niks, doe mae droge'
Antwerpenaren
Fusie ziekenhuizen broodnodig
te gast
brieven
AOW 2
zaterdag 27 maart 2010
door Engel Reinhoudt
Het vorige stukje leverde
nog een aardige reactie
op. Een raadseltje van
mevrouw A. C. Geel-
hoed-Deurloo, bezorgd door haar
dochter: Vuuf staertjes en een pit
je in 't gat. Ra, ra, wat is dat? Wie
het weet, mag het zeggen. Nu nog
eens terug naar het leren spreken
van dialect.
Al eens eerder schreef ik over on
ze verwoede pogingen om de
kleinkinderen een woordje
Zeeuws mee te geven. Hoewel de
ouders thuis Zeeuws spreken,
doen de kinderen dat niet. Inter
net, tv, school en niet-Zeeuws spre
kende vriendjes maken het dialect
weinig geliefd. Al gauw ontstaat
dan bij omstanders de neiging de
kinderen te gaan toespreken in
het Nederlands. We hebben ge
leerd ons snel aan te passen.
Nu onze Sarah toe is aan leren le
zen, zien we ook dat ze het leuk
vindt om met dialect bezig te zijn.
Moesten we eerder nog een cent
uitloven voor ieder Zeeuws
woord, nu vertaalt ze graag en ge
makkelijk allerlei woorden in dia
lect. Kennelijk is dit een goede tijd
om 'vreemde' talen te leren. Engel
se en Franse woordjes leren vindt
ze ook leuk.
Het ooit aangeschafte Zeeuwse
leesplankje is nu favoriet speel
goed. Ze kent alle woordjes en
spreekt ze goed uit. Probleem is
V Hf,
het begrip van wat ze leest. Na
tuurlijk zijn er de plaatjes, maar
om een kuvelesse of een rugesoad
te herkennen is toch moeilijk. In
het echt is het soms aan te wijzen.
Dat lukt met juun, slekke, guus en
dulve, maar met geêste en bestie
wordt dat moeilijker.
Toch is het hartverwarmend dat
op de vraag 'wat a ze op d'r stute
mot', ze antwoordt met 'niks,
doe mae droge'.
Zelf speelde ik al met knikkers of
bolle ketten, maar het plankje
spreekt nog van murpels. Dialect
gaat niet met de tijd mee. Dialect
schakelt over op Nederlandse
woorden als het om nieuwe din
gen gaat. Of kent u wel dialect
woorden voor digipas of mobiel
tje? En Balkenende als liestetrok-
ker zul je ook niet gauw horen.
Moeilijk zijn vaak ook de afwijken
de dingen. Toen we een paar we
ken geleden mevrouw Duvekot be
zochten, vertelde ze later dat ze
naar mevrouw Duivekot was ge
weest. Broertje Thijs vroeg on-
Met stijgende verbazing en gevoelens van
ergernis nemen wij in het ziekenhuis
kennis van de negatief getinte persbe
richtgeving en de ingezonden brieven
die regelmatig in deze krant verschijnen. Hierin wor
den vaak grove onwaarheden verkondigd, zonder dat
men beseft dat hiermee niet alleen schade wordt toe
gebracht aan het eigen ziekenhuis, maar ook aan de
vele hardwerkende medewerkers en medisch specia
listen. Zonder gehinderd te worden door enige ken
nis omtrent de achterliggende redenen voor het ne
men van belangrijke besluiten of impopulaire maatre
gelen, schrijft men er maar op los en probeert men
nog steeds het Zeeuwse lezerspubliek mee te krijgen
in de negatieve houding ten opzichte van de fusie
van de ziekenhuizen.
In het kort willen wij hier nog eens uitleggen wat de
gevolgen van de fusie zijn. De enige mogelijkheid om
patiënten in Zeeland meer én betere zorg te bieden'
was schaalvergroting, ofwel de fusie van twee kleine
re ziekenhuizen. Zoals veel andere ziekenhuizen ver
keert ook het Admiraal De Ruyter Ziekenhuis
(ADRZ) momenteel in financieel zeer moeilijke om
standigheden. Mede door de fusie moet daar op ter
mijn verandering in komen.
Een belangrijke opdracht die het op 1 januari 2010 ge
fuseerde ADRZ van overheidswege heeft meegekre
gen, is het uitbreiden van de medisch specialistische
mogelijkheden zodat een hoger zorgniveau ontstaat.
Mensen met ernstige ziekten of zeer zwaar gewonde
patiënten hoeven dan voor verdere behandeling niet
meer over grote afstanden naar ziekenhuizen buiten
de provincie vervoerd te worden. De.acute opname
en de complexe zorg moesten daarom worden samen
gevoegd.
Centraal in Zeeland, ofwel op locatie Goes wordt een
'Acute Opname Afdeling' (AOA) ontwikkeld die op 1
januari 2011 gereed moet zijn. Ook komt in Goes een
level 2 Intensive Care (IC) en een level 2 Spoedeisen
de Eerste Hulp (SEH), waar grote ongevallen behan-
BOEK Zuid-Beveland was in de zestiende eeuw
langs om zijn sjael. Ik begreep
hem niet, waarna hij zelf zijn das
omdeed. Het is wel kael en vael
en mael, maar niet sjael. Ook de
stomme e aan het eind van een
woord levert soms problemen op.
We hebben het wel over een das-
se, maar niet over een jasse. Het is
schoene en kouse, maar broek en
vest.
En ons zogenaamd fatsoen maakt
het ook niet altijd even gemakke
lijk. Want mooie woorden als
plee, kakuus, schiette enz. horen
ze maar wat graag, maar o wee als
ze ze ook echt gaan gebruiken!
Als ze aan tante Betsie vragen:
'Moe Bette waè is 't schietuus,
wan 'k mö pisse?' Dan hebben ze
daar hun laatste lollie wel gehad.
Dan heb je nog het begripsver-
schil van een moderne kleuter en
z'n achterlijke grootouders. Toen
oma aan Thijsje vroeg of hij de ta
fel aan wou zetten, kwam hij even
later teleurgesteld uit de kamer.
'Oma!' 'Ia?' 'Ik kan 't knopje nie
vinde.'
Ook op andere gebieden zijn ze
zich al bewust van hoe de vork in
de steel zit. 'Opa, ik zie een kippe.'
Neê Saartje dat is een oen.' 'Is die
zwarten een man?' 'Een aene, be
doel je. Neê, 't bin aol oenders.
Waèrom vraeg je dat?' 'Om a die
zwarten aolles voe z'n eigen
oudt!'
Reacties: Werrilaan 21, 4453 CA
's-Heerenhoek. Of e-mail:
cn.zeeuws@zeelandnhet.nl
deld kunnen worden. Op de locatie Vlissingen wordt
de planbare zorg geconcentreerd, terwijl tevens alle
medisch specialismen plus een SEH (24 uur per dag,
7 dagen per week) én een IC aanwezig blijven.
Op de locatie Zierikzee blijft de dagbehandeling be
staan en worden de specialistenpoli's verder uitge
breid.
Onder meer vanwege snellere verbindingsmogelijkhe
den tussen de drie verschillende locaties van het
ADRZ (Vlissingen, Zierikzee, Goes) wordt in Vlissin
gen een nieuwe locatie gezocht, die aan de A58 en
vlak bij de nieuwe tunnel onder het kanaal door Wal
cheren ligt.
Er komt een directe busverbinding tussen de locaties
Vlissingen en Goes, die al op korte termijn vanuit de
Koudekerkseweg wordt gestart.
Met de huisartsen worden afspraken gemaakt om de
Huisartsen Post (HAP) op alle locaties binnen het zie
kenhuis naast de SEH te concentreren.
Vanwege de schaalvergroting is het in ons ziekenhuis
voor medisch specialisten nu mogelijk geworden zich
binnen hun vakgebied verder te specialiseren. Dat
maakt het gemakkelijker nieuwe specialisten te wer
ven. In relatief korte tijd hebben zich nu elf nieuwe
specialisten aan het ADRZ verbonden.
We doen alles wat in ons vermogen ligt om de servi
ce aan de patiënt te verbeteren, de veiligheid te ver
groten de wachtlijsten weg te werken en zo goed mo
gelijk te communiceren over de toekomst van de
Zeeuwse ziekenhuiszorg.
De hardwerkende en toegewijde vrijwilligers, mede
werkers en specialisten willen niets liever dan een
succes maken van de nieuwe kansen die Zeeland nu
heeft voor uitbreiding én structurele verbetering van
de Zeeuwse ziekenhuiszorg.
Raad van toezicht,
Raad van bestuur en
Cliëntenraad van het
Admiraal De Ruyter Ziekenhuis (ADRZ)
Handelsmetropool Antwer
pen heeft al vele eeuwen
nauwe banden met Zee
land. De delta is de levens
ader van de Sinjorenstad.
Nu en toen.
door Jan van Damme
Misschien wordt op het
moment dat u dit
leest de vaargeul van
de Westerschelde uit
gebaggerd. De bereikbaarheid van
de Antwerpse haven is anno 2010
nog altijd een heet hangijzer. Zo
heet dat de Vlamingen bereid zijn
grote kapitalen in het water te in
vesteren.
De eindeloze discussies over veilig
heid, bevaarbaarheid en natuur
compensatie, die we de afgelopen
jaren in steeds nieuwe varianten
zagen opduiken, zijn niet nieuw.
Zo oud als Methusalem, ben je ge
neigd te zeggen, ware het niet dat
de jonge generatie vast denkt dat
Methusalem een rapper is.
Zeeland en Antwerpen zijn al eeu
wenlang tot elkaar veroordeeld.
We hebben historici nodig om die
innige verbondenheid inzichtelijk
te maken. Zo simpel is het wel: als
er geen onderzoekers zijn die de
moeite nemen hun bevindingen
op te schrijven, erodeert ons collec
tieve geheugen.
De Bevelander Cornells Dekker
(Wemeldinge 1933) en Antwerpe
naar Roland Baetens (1935) heb
ben beiden een rijk historisch le
ven achter de rug. Dekker als rijks
archivaris in Utrecht en hoogleraar
archiefwetenschap in Amsterdam,
Baetens als hoogleraar in Antwer
pen. Uit hun publicaties valt op te
maken, dat ze beiden iets met Zee
land hebben. Dekkers middeleeuw
se geschiedenis van Zuid-Beveland
zal wel altijd een standaardwerk
blijven, en Baetens hield zich in di
verse artikelen uitdrukkelijk bezig
met de relatie tussen Antwerpen
en Zeeland. Nu staan hun namen
op het boek, dat vandaag in het
Kerkje van Ellewoutsdijk wordt ge
presenteerd.
De titel Geld in het water zou op
de huidige verdieping van de Wes
terschelde kunnen slaan, maar
heeft betrekking op Zuid-Beve
land in de zestiende eeuw. De pe
riode tussen 1500 en 1600, dat is
een hele stap terug. Nederland be
stond nog niet, de regering zetelde
in Brussel. Antwerpen was van
1495 tot 1565 het absolute wereld
handelscentrum, waar handelaars
en kooplui uit heel Europa hun
vestigingen hadden.
De zestiende eeuw was een perio
de van vernietigende stormvloe
den. Ze kregen mooie, heilige na
men: de Sint-Felixvloed van 1530,
de Sint-Pontiaansvloed van 1552
en de Allerheiligenvloed van 1570.
De overstromingen bezorgden car
tografen veel werk, het Zeeuwse
deltagebied onderging een comple
te gedaanteverwisseling. Als u zich
Brieven (max. 150 woorden)
richten aan:
Lezersredacteur PZC
Postbus 91
4330 AB Middelburg
0118-434005
lezersredacteur@pzc.nl
Hoewel ik altijd 'groen' heb ge
dacht en geleefd (geen rijbewijs),
heb ik nooit op GroenLinks ge
stemd. Mede vanuit een intuïtief
aanvoelen dat deze groepering nog
al wat beterweters herbergt die (zo
genaamd) bóven de gewone bur
ger staan. Deze intuïtieve afkeer
wordt nu voluit bevestigd door het
schandalige plan van GroenLinks
(krant 23 maart) om de AOW voor
huisvrouwen af te schaffen. Het
woord 'Links' kunnen de lieden
van deze partij voortaan wel ach
terwege laten: het voorstel is sim
pelweg a-sociaal. Wéér een in de
20e eeuw duur verworven recht
dat door onbekookte vernieuwings
drang bedreigd wordt. Hetzelfde
geldt mutatis mutandis voor de on
frisse ideeën van mevrouw Akker
mans (krant 23 maart) die op kin
deren belasting wil heffen. Zij
heeft zeker nooit kinderen 'gepro
duceerd' (haar eigen woorden) of
zijn ze al uitgevlogen?
Jan Zwemer
Bisschopstraat 4, Serooskerke
AOW 3
Wat ben ik blij dat de club van me
vrouw Halsema in het verkiezings
programma heeft opgenomen dat
vrouwen die zich beperken tot het
beroep van huisvrouw uitgesloten
moeten worden van een AOW- uit-
