io uit
Twijfelen aan
rffittiT ut Tlr--" srop&
donderdag 25 maart 2010
door Nico Out
Op zoek naar het beste wat Zeeland
op kunstgebied te bieden heeft, be
zocht ik de exposities van
Klaas Kloosterboer bij Dick de
Bruijn Contemporary Art en van Bo-
jan Sarcevic in de Vleeshal, beide te
Middelburg.
Sommige kunst doet voor
al een beroep op emotie.
Esthetiek en thematiek
raken je in je hart of in
je buik, slepen je mee en ontroe
ren. Er is ook kunst die zich
richt op het intellect. In die
kunst is het visuele de ingang
naar het stellen van problemen
en het innemen van posities op
het terrein van kunst zelf en de
werkelijkheid waarvan zij deel
uitmaakt.
Die inzet vind ik terug in de aan
pak van de schilder Kloosterboer
en de 'beeldhouwer' Sarcevic. Zij
gebruiken de taal van de kunst om
te onderzoeken wat kunst kan
zijn, waarop kunst betrekking kan
hebben en wat de betekenis van
kunst kan zijn.
Kloosterboer toont een serie klei
ne doeken waarop hij steeds een
begrip schrijft dat betrekking heeft
op kunst en het maken van kunst.
Het kan gaan om formele begrip
pen zoals 'ritme', en om begrip
pen die verwijzen naar een hou
ding, zoals 'acceptatie'. Daarover
schildert hij tekens, vormen, soms
ook een summiere compositie.
Dat schilderen is te verstaan als
een subjectieve visuele reactie op
een objectief begrip. Hoewel dat
laatste niet honderd procent vast
staat. 'Ritme' en 'acceptatie' zijn
weliswaar te definiëren, maar des
ondanks zullen verschillende men
sen er uiteenlopende associaties
mee hebben, afhankelijk van wie
ze zijn en van uit welke context zij
'kijken'.
De expressieve schriftuur van
Kloosterboer is daarvan zelf een
voorbeeld. Sterker nog, de door de
kunstenaar geschilderde reactie op
het geschreven begrip is door mij
als toeschouwer niet altijd te vol
gen. Zo stelt Kloosterboer de span
ning aan de orde tussen de werke
lijkheid die wij trachten te vatten
in begrippen, de kunst die op die
werkelijkheid reageert en de be
schouwer die de interpretatie inter
preteert.
Conclusie van dit visuele vertoog:
de werkelijkheid is niet kenbaar,
slechts benaderbaar. Elke poging
waarheid te vinden wordt beperkt
door wat zowel onze kracht als on
ze zwakte is: ons bestaan als indivi
du.
Dat idee is ook terug te vinden in
de installatie die Kloosterboer
toont. Een gesloten kist voor
kunsttransport (de werkelijkheid
én de kunst die er deel van uit
maakt), een mat projectiescherm
(onze interpretatie) en twee enor
me, onbeholpen in elkaar gezette
stokken (instrumenten om de wer
kelijkheid te (be)grijpen, de ver
lengstukken van onze ogen en ons
denken). Een uitzichtloze situatie?
Niet als je van de nood een deugd
maakt en vanuit je subjectiviteit
een verbinding legt met de traditie
om die een stukje verder te breng
en. Dat doet Kloosterboer in twee
krachtige en prachtige schilde
rijen, het één licht en open, het an
dere donkerder en dichter. Onder
de verfstreken liggen ook hier be
grippen, niet één, maar vele, on
leesbaar omdat de verf ze bedekt.
In mijn interpretatie maakt Kloos
terboer de keuze zichtbaar om van
uit de kracht van zijn individuali
teit als schilder kunst en werkelijk
heid in elkaar te laten oplossen. Ik
schrijf'individualiteit als schilder'
omdat die positie een andere is
dan de zo populaire dat elk stand
punt van ieder individu in princi
pe gelijk is. Kunst in alle vormen
logenstraft die idee. Als je over ver
gelijkingsmateriaal beschikt kun je
zien dat het ene werk beter is dan
het andere. Kloosterboer kent dat
vergelijkingsmateriaal en weet dus
met wie hij zich moet meten. Dat
doet hij ondanks zijn twijfel over
tuigend.
Sarcevic werkt met de basisbegrip
pen van sculptuur: ruimte, vorm,
staan, hangen, licht, zwaar. Hij
plaatste drie designachtige fragiele
bouwsels van dun metaal midden
op de lengteas van de Vleeshal.
Op de dragers liggen 'planken' van
koperplaat. Elke sculptuur onder
scheidt zich door variaties. Aan de
wand hangen stevige constructies,
waaraan je je op zou kunnen trek
ken. Aan elke constructie is een
stuk dun papier bevestigd met een
organische vorm, die lijkt te zijn
ontstaan doordat het papier een
vloeistof heeft opgezogen. Kracht
versus kwetsbaarheid. Het derde
onderdeel van de expositie bestaat
uit vier takjes die uit de wanden
steken.
Bekijk je ze goed, dan zie je dat er
lange haren in verstrikt zijn. De op
het eerste gezicht minimalistische
objecten en 'objets trouvés' zijn be
naderingen van kunst. Tastend en
toch trefzeker definieert Sarcevic
kunst als iets dat nutteloos is,
kwetsbaar en alleen bestaat in de
interactie tussen toeschouwer en
ruimte, waarneming en context
waardoor er betekenis, zin, ont
staat.
De gotische architectuur van de
omringende ruimte verliest zijn
spirituele lading door de lichtheid
van de bouwsels van Sarcevic, de
wanden zijn plotseling net zo
krachtig als de hangende sculptu
ren en hun monumentaliteit
wordt zichtbaar gemaakt door de
dunne takjes die eruit steken.
Tegenover de historische kracht
van het verleden plaatst hij een
persoonlijk, kwetsbaar heden, te
genover de stenen uitdrukking
van eeuwigheid, stelt hij verganke
lijkheid, tegenover monumentale
aanwezigheid zet hij afwezigheid.
Daarmee reikt hij kunst en de
mens van nu een plek aan ten op
zichte van de geschiedenis, de con
text van ons bestaan.
De kwetsbaarheid van zijn kunst
weerspiegelt de kwetsbaarheid
van het leven en de beperkingen
daarvan. Maar ook de stille schoon
heid van het terloopse én het ver
mogen van mensen zich zelf een
beeld te vormen dat daaraan recht
doet. Niet meer en niet minder.
Klaas Kloosterboer, Dick de Bruijn
Contemporary Art, Singelstraat 13,
Middelburg. T/m 24 april. Do. t/m za.,
13.00-17.00 uur,.
Bojan Sarcevic, Vleeshal, Markt,
Middelburg. T/m 5 april. Di. t/m zo.
13.00-17.00 uur.
Boven: Sculpturen van Bojan Sarce
vic in De Vleeshal in Middelburg.
Rechts: Werk van Klaas
Kloosterboer bij Dick de Bruijn
Contemporary Art in Middelburg.
Wendelmoet Langerak
Wendelmoet Langerak start haar
tekeningen met het bewerken van
het papier. Als vanzelf ontstaan
menselijke gestalten, vaak vrou
wen. Hun verstilde bewegingen
roepen een kwetsbaarheid op die
subtiel de dialoog aangaat met het
werk van Piet Meeuwse.
T/m 16/4. Het huis der tekenin
gen, Molstraat 1, Middelburg. Ie
dere ie zondag van de maand en
op afspraak.
Marleen Vansteenvoort
Marleen Vansteenvoort combi
neert in haar beelden klei met me
taal, hout en steen.
Zij verwerkt vormen en structu
ren uit de natuur in assemblages
die zijn op te vatten als een synthe
se van natuur en cultuur.
T/m 24/4/ Galerie Bellas Artes,
Heuvelsweg 2, Kerkwerve. Do.
t/m za. en 2e paasdag 12.00 -
17.00 uur.
Cao Yi Lin
Cao Yi Lin is één van de exposan
ten in 'Chine de Commande'. Zij
speelt in op vroeger voor de Neder
landse markt gemaakte keramiek,
verwerkt Chinese contracten en
verwijst naar de zee waarover rijk
dommen in de 17e en 18e eeuw
werden vervoerd.
T/m 29/4. Gallery Maritime,
Gortstraat 43, Middelburg. Ma.
t/m za. 12.00 -17.00 uur, behalve
in week 15 en 16.
Hedwig van der Heiden
Hedwig van der Heiden bouwt
haar composities op uit eenvoudi
ge vormen. Door een gelaagde op
bouw van de kleurvlakken en een
spel met vorm en illusie op het
platte vlak laadt zij haar abstracte
composities met visuele spanning.
T/m 8/5. Galerie Jan Eikenaar,
Zuidstraat 16, Burgh-Haamstede.
Do. t/m za en laatste zo. v/d
maand, 12.00-17.00 uuf en op af
spraak.
Jack Vreeke
lack Vreeke staat bekend als hyper
realistisch schilder van mensen in
uitbundige outfits. De humor van
zijn tweedimensionale werk sluit
aan bij fantasievolle auto's waar
mee hij de laatste jaren zijn reper
toire uitbreidde. Een ironische kijk
op mens en voertuig.
T/m 9/5. Kunstruimte deWIL-
LEM3, Oranjestraat 4, Vlissin-
gen. Wo. t/m zo. 11.00 -17.00 uur.
ie en 2e Paasdag geopend.
