1
ST
I
Hre-ketel op punt
wonenió
!D
U
Sneeuwklokjes (II)
V
Leuke poten
Zaterdag 20 maart 2010
wonen@wegener.nl
024-3650509
Calanthus nivalis
Scharlockii.
foto Romke van de Kaa
z
O
m
7n
Vorige week heb ik al over
sneeuwklokjes geschreven,
maar doordat het nog even
koud is gebleven, zijn die nog niet uit
gebloeid. Dus nog maar eens op her
haling, ook omdat ik per e-mail de
vraag binnenkreeg: 'Waarom doen
sneeuwklokjes het overal, zelfs in de
berm van de weg, en bij mij niet?'
De vragensteller, uit Heeten, mailt:
'Wij stoppen al jarenlang bolletjes in
de grond, maar het resultaat is hier
en daar een enkel zielig klokje'. Hij
verstrekt verder geen gegevens over
grondsoort en standplaats, dus voor
mij is het gokken. Ik denk dat de vra
gensteller minstens twee handicaps heeft, te beginnen met
zijn woonplaats. Heeten ligt in Salland, een mooie streek,
daar niet van, maar waarschijnlijk staan de zielige klokjes
op zand. Dat is niet ideaal voor sneeuwklokjes, die van
vochthoudende grond houden. Verbeter de grond met
bladaarde en compost, is mijn eerste advies.
Ten tweede komen we er steeds meer achter dat
veel planten samenleven met bodemschimmels. De
schimmels leveren de plant mineralen. Ook het
sneeuwklokje is zo'n plant. Daarom worden
sneeuwklokjes steeds vaker als bloeiende plant ver
handeld in plaats van als droog bolletje. Met de
grond die aan de wortels blijft hangen, krijg je tege
lijk die bodemschimmels mee. Koop dus bloeiende
of net uitgebloeide sneeuwklokjes. Of vraag een
polletje aan vrienden bij wie de sneeuwklokjes het
wél doen. Plant ze dan in vochthoudende grond.
Geef op zure zandgrond ook nog wat extra kalk.
Er is natuurlijk een mogelijkheid dat de vragenstel
ler geen bollen van het gewone sneeuwklokje, Ga-
i lanthus nivalis, heeft gekocht, maar van een andere
soort. Galanthus nivalis, het sneeuwklokje dat in
ons land is verwilderd, is voor beginners de beste.
Binnen die soort vind je variaties. Zo zie je 'groenpunters'
in de kop van Noord-Holland: sneeuwklokjes met aan het
bloemblad een groene punt. Een andere groenpunter is Ga
lanthus nivalis Scharlockii, twee eeuwen geleden door een
Duitse apotheker - Herr Scharlock - gevonden is in het dal
van de Nahe. Het sneeuwklokje van Scharlock heeft niet al
leen groene puntjes aan de bloembladen, maar ook twee
groene schutbladen die als ezelsoren boven de bloem staan.
Ooit ben ik met een aantal Duitse sneeuwklokjesgekken te
ruggegaan naar de plaats waar Scharlock zijn sneeuwklokje
vond. We overnachtten in een burcht bovenop een berg.
Toen we daar 's avonds arriveerden, zag ik in het licht van
de koplampen van de auto dat de kasteeltuin vol stond met
sneeuwklokjes en winteraconieten. Dat beloofde wat. Maar
toen we de volgende ochtend naar buiten stapten, lag er
minstens 20 centimeter sneeuw. Het werd een hilarische
dag: twintig volwassenen op hun knieën in de sneeuw op
zoek naar een sneeuwklokje met ezelsoren.
Wat zit er in de hre-ketel?
De Duitse ontwerpers Christoph
Mannchen en Ruby Piterek (sa
men Chris&Ruby) hebben iets
nieuws bedacht: Chair Personali
ty Socks, sokken voor stoelpo
ten.
De Chair Personality Socks zijn
volgens het Berlijnse duo niet al
leen 'gewone sokjes die de vloer
tegen krassen beschermen', maar
ze helpen ook 'de conversatie
gaande te houden' en 'saaie ruim
tes gezelliger te maken'. De stoel-
sokjes worden per 4 geleverd
(via www.charlesandmarie.com/
chair-personality-socks), kosten
14 euro en zijn verkrijgbaar in di
verse dessins. Op de site van het
duo (www.chris-ruby.de) staan
voorbeelden van sokjes met ruit-
motief (in grijs en roze), streep
jes en in tennisuitvoering. De
sokken zijn 15 centimeter lang
en passen volgens de makers per
fect om stoelpoten met een dia
meter van 11 tot 13,5 centimeter.
Met een grootse
reclamecampagne
kondigde Essent de komst
van de nieuwste cv-ketel
ruim een jaar geleden aan:
met de hre-ketel kun je
energie opwekken terwijl
je warm water gebruikt of
de verwarming aanzet.
Dankzij een letterlijk
eeuwenoude uitvinding
kan dat een besparing van
20 procent op je
energierekening
opleveren,
door Cor-Peter Pasma
Essent was begin bvorig
jaar rijkelijk vroeg met de
aankondiging van de
hre-ketel. Testfases wor
den nu pas afgerond, de
ketels zijn duur en de keuze is be
perkt. Nog wel.
Wie de techniek van de nieuwste
cv-ketels bekijkt, vraagt zich af
waarom er niemand eerder op dit
idee is gekomen. De bekende ver
warmingstechniek uit de normale
hr-ketel wordt namelijk gekoppeld
aan die van een Stirlingmotor.
Ooit ontwikkeld en bedacht door
Robert Stirling aan het begin van
de negentiende eeuw om de
stoommachine te vervangen.
Het principe van de Stirlingmotor
is simpel. Gas dat wordt ver
warmd, zet uit en wanneer het
wordt gekoeld, krimpt het weer.
Wanneer je dit in één cilinder
doet, kun je een zuiger dankzij het
drukverschil heen en weer laten
bewegen. Het is deze motor die in
de nieuwste ketels een dynamo
aandrijft waarmee elektriciteit
wordt opgewekt. Dankzij deze toe
voeging wordt de energie die
wordt gebruikt om een huis te ver
warmen veel efficiënter gebruikt.
Uit de eerste testen met hre-ketels
is gebleken dat besparingen van 20
procent op de energierekening mo
gelijk moeten zijn. Desondanks
zijn de echte milieufanaten niet al
lemaal even enthousiast. Belang
rijkste punt is dat een hre-ketel
(iets) meer gas gebruikt dan een
normale hr-ketel. Maar de optimis
ten die echt ver in de toekomst kij
ken, werpen tegen dat ooit biogas
ons aardgas zal gaan vervangen.
Overigens heeft dit alles niets te
maken met de reden waarom een
brede introductie van deze nieuw
ste ketels op zich laat wachten. Fa
brikanten als Vaillant, Nefit en Re-
meha testen op dit moment voor
namelijk de duurzaam- en be
trouwbaarheid van de techniek.
Dat onderzoek heeft simpelweg
tijd nodig. Om diezelfde reden liet
de Consumentenbond deze nieuw
ste ketels nog buiten de cv-ketel-
test van 2009. Wel heeft bijvoor
beeld Remeha laten weten dat er
geen noemenswaardige proble
men zijn. De fabrikant hoopt in
april de eerste exemplaren op de
markt te hebben. Het is de ver
wachting dat alle grote merken dit
jaar een hre-ketel introduceren.
Wie zolang niet wil wachten, zal
moeten beginnen met het internet
af te struinen en vooral: diep in de
buidel moeten tasten. Zo heeft het
Nieuw-Zeelandse Whispergen al
langer een ketel op de markt die
Gasbrandinstallatie.
Stirlingmotor (geïntegreerd). De plaatsing onder d<
zorgt voor een efficiënt gebruik van de warmte. We
gebruikt om te koelen. Dit water, dat door de gasbr,
is opgewarmd, wordt uiteraard ook weer gebruikt.
Waterunit. Regelt de verdeling van het water, zowel
de radiatoren, warmwaterkranen als naar de Stirling
Dynamo en elektrische installatie. Hier wordt dus de
feitelijke energie opgewekt.
Aan- en afvoer van water uit de ketel.
Het binnenwerk van de Whispergen.
Hoewel elke ketel er uiteraard een
beetje anders uitziet, is de werking
nagenoeg hetzelfde. Met name aan
de distributie van het water wordt in
hre-ketels hogere eisen gesteld.
