werken in hel onderwijs 15
woensdag 17 maart 2010
Joke Hermes
de mythe van de roeping overboord.
Maak er een 'gewoon' beroep van en
zorg dat je voldoende coacht en bege
leidt. Zorg dat je starters inwerkt in
het flexibel omgaan met vakinhoudelij
ke, administratieve en organisatori
Leraar willen zijn, is een roeping. Deze mythe, per defini
tie iets dat niet waar is, moet het liefst met onmiddellij
ke ingang de wereld uit. Het kan een belangrijke stap zijn
in het terugdringen van het lerarentekort. Dat is de theo
rie van InHolland-lector Joke Hermes. „Want de werkelijk
heid is vele malen gecompliceerder."
Ga je uit van een roeping, dan kun je
starters hun eigen weg laten zoeken.
Ze zijn immers 'gemaakt' voor het on
derwijs. Je hoeft er niet, zoals in iede
re andere beroepsgroep, in te investe
ren op het gebied van coaching en be-
geleidng. „Mythes hebben dus een
groot voordeel, ze schelen geld!"
MOEILIJKER DAN GEDACHT
De mythe zorgt ervoor dat een per
centage starters al vroeg ernstig te
leurgesteld raakt. Het is veel moeilij
ker en gecompliceerder dan zij dach
ten.
Leerlingen, kinderen, blijken aanzien
lijk lastiger volk dan gedacht. Daar
naast zijn ze terecht bang om overla
den te worden met taken en haken af.
Sommige scholen stellen starters vrij
van administratieve en organisatori
sche taken. „Dat is chic maar fout", al
dus Hermes. „Het onderwijs heeft
ook goede organisatoren nodig."
Wat wel te doen? „Ik snap dat het las
tig is, maar eerlijkheid is geboden. Zet
sche taken. Beoordeel startende lera
ren op kwaliteiten als functioneren in
een team, contact met de klas of om
gaan met probleemouders. Zorg er
voor dat leraren zich kunnen blijven
ontwikkelen, net als in andere be
roepsgroepen."
BETWETERS
Hoe is de mythe ontstaan? De grond
slag ligt waarschijnlijk in het feit dat le
raren in het verleden weliswaar de
wijsheid in pacht moesten hebben
maar dat die wijsheid nooit werd om
gezet in klinkende munt. De beroeps
groep werd niet goed betaald en
moest het hebben van maatschappe
lijk aanzien.
Roeping is dan een fijne dekking voor
een lastige lading. Je moet welhaast
een heilige zijn en bijzonder gek op
kinderen om al dat werk te verrichten
zonder een bijzondere beloning te ver
wachten.
Inmiddels worden leraren beter be
taald en begint het besef door te drin
gen dat het gaat om bijzondere
professionals in een gewoon be
roep met al zijn problemen en
uitdagingen.
Blijft alleen nog het hardnekki
ge beeld overeind dat docen
ten betweters zijn. Hermes:
„Dat zijn leraren ook. Ze
weten het altijd beter.
Gelukkig begint de leraar die
naast praten ook goed kan
luisteren, steeds meer ter
rein te winnen. Humor heb
ben kan geen kwaad, de lol
inzien van jeugdige over
moed is ook nuttig. Graag
kennis willen overbrengen
is een pré. De wijsheid in
pacht hebben, daar kom
je niet ver mee. Want, zo
luidt een Amerikaanse uitdrukking: If
you're so smart, why ain't you rich?"
voor oogkleppen, ook naar het team
toe.
Orde houden is niet iets dat elke le
raar gegeven is. Maar het is voor een
deel aan te leren, voor een deel kun
nen er in teamverband afspraken ge
maakt worden over de gelden regels
in de klas.
Ook schoolleiders gaan in hun aanna
mebeleid nog te veel uit van de my
the. Zij gaan nog steeds op zoek naar
startende docenten met een roeping.
Dat is vooral makkelijk.
door Ina Kuik
Leraren houden van kinderen. Dat is
de kern van de mythe. Natuurlijk is
het prachtig als het zo is. Maar het is
allerminst de allesomvattende voor
waarde om een succesvolle leraar te
worden. Daar komt veel meer bij kij
ken.
Naast vakkennis is bijvoorbeeld organi
satietalent belangrijk. Een leraar moet
ook een beetje lef hebben, stevig in
zijn schoenen staan, goed kunnen luis
teren en de jeugd serieus nemen.
Hij durft in debat te gaan met de
jeugd.
In plaats van het erin stampen
van parate kennis leert hij de
leerlingen leren. Waar haal je
kennis vandaan, hoe werk je
projectmatig in een groep, dat
soort dingen.
Een leraar is ook een psycho
loog, een pedagoog, een ad
ministrateur en ga zo maar
door. Het is een extreem
zwaar beroep.
MYTHE SCHEELT GELD
De mythe, het is genoeg
om van kinderen te hou
den en ze te willen bege
leiden, stelt beginnende
leraren niet in staat om echt leraar te
worden in alle facetten. Het zorgt
