221 zeeland
Veerse muren wachten
Geen negen, maar tien
seniorenappartementen
Krooneveldweg open,
Veerseweg dicht
Goed is groen
Brieven van Nescio uit Veere
Gervinsland koploper Klimaatstraat
€34,9^,
€29,95'.
NESCIO
Een tekst van Nescio, die vanuit Veere brieven schreef, hoort
volgens Cees Maas op een van de muren van het Walcherse
stadje om de schrijver te eren en Veere te promoten.
VOOR
woensdag 17 maart 2010
door Theo Clele
nieuw- en sint joosland - Woon-
goed ziet af van het plan om één
appartement in het nieuwbouw
project aan de Quarleshavenstraat
in Nieuw- en Sint Joosland in te
richten als welzijnsruimte. Dat be
tekent dat er geen negen, maar
tien seniorenappartement te huur
zullen worden aangeboden.
Dat maakte Woongoed gistera
vond bekend tijdens de dorpstafel.
Het nieuwbouwplan voorziet ver
der in de bouw van acht eengezins
woningen en de bouw van een te
huis voor twaalf mensen die aan
dementie lijden. Dit gebouw zal
worden geëxploiteerd door Zorg-
stroom. Elke bewoner krijgt er een
kamer met sanitaire voorzienin
gen en verder komt er een binnen
tuin en een gemeenschappelijke
ruimte.
Woongoed vraagt voor de senio
renappartementen een huur van
om en nabij de 647 euro per
maand. De eengezinswoningen
moeten ongeveer 205.000 euro
gaan kosten. Het zijn woningen in
een rij met twee verdiepingen en
een kap. In eerdere plannen was af
gezien van de kap.
Verder zal de nieuwbouw aan de
Quarleshavenstraat energiezuinig
zijn. Woongoed mikt op het zui
nigste label: A. De bouw start in
oktober.
middelburg - Vanaf vanochtend
moet in Middelburg het gemotori
seerd verkeer richting Veere over
de nieuwe Krooneveldweg rijden.
Die weg loop als een halve cirkel
vanaf de rotonde Nassaulaan naar
de Veerseweg, net buiten de be
bouwde kom. De Veerseweg
wordt ter hoogte van de nieuwe
N57 afgesloten voor gemotoriseerd
verkeer. Op deze plaats komt een
tunnel voor fietsers en voetgan
gers onder de nieuwe N57. De
Krooneveldweg vormt straks ook
de verbinding tussen de nieuwe
snelweg en de weg naar Veere
enerzijds en de rotonde bij de Nas
saulaan anderzijds.
Nino Pfaff, Piet Remijnse en Janiek Keun (vlnr) complimenteren een scoo
terrijder omdat hij zich keurig aan de snelheid houdt. foto Roland de Jong
middelburg - Vier bekeuringen
hebben kinderen van basisschool
De Beverburch gisteren uitgedeeld
aan bestuurders van auto's en scoo
ters die te hard reden op de Greve-
lingenstraat. Ze kregen ook een ro
de kaart. De limiet ligt daar - net
als in alle woonwijken in Middel
burg - op 30 per uur. Wie zich'
door Emile Calon
Die stokoude Indiërs moeten
Veere bedoeld hebben toen
ze den lui 't 'Nirwana' voor
hielden, 'f niet zijnde zijn. Deze zin
van Nescio op één van de muren
van de Campveerse Toren in Veere
of een andere gevel - Cees Maas
ziet het al helemaal voor zich.
Daarmee kan Veere zichzelf pro
moten maar ook de schrijver eren
die die 'onvergetelijke zin schreef
in één van zijn brieven aan zijn
vrouw.
Maas pleitte onlangs, na het lezen
van 'Brieven uit Veere' op het so
ciale netwerk Linkedln voor een
standbeeld van Nescio in Veere.
Hij kreeg direct een aantal positie
ve reacties, voldoende om het
spontane idee door te zetten.
Maar ook om het enigszins aan te
passen. Want een standbeeld
vindt hij bij nader inzien toch iets
te dominant.
Hij wijst naar een muurzin als
'Domweg gelukkig in de Dapper
straat' van J.C. Bloem op een hui
zenblok aan de Dapperstraat in
Amsterdam. Zulke zinnen roepen
een herinnering op, stemmen tot
nadenken, maken mensen vrolijk.
Hij noemt ook een zin die vlak bij
Veere is te vinden, op een gedenk
steen op Neeltje lans: 'Hier gaan
over het tij; de maan, de wind en
wij'. Het is een zin van Ed Leef-
lang die daar is aangebracht ter ge
legenheid van het gereedkomen
van de stormvloedkering.
Maas, geboren in Domburg en wo
nend in Kapelle, vindt dat Veere
en de provincie 'Brieven uit Veere'
moeten aangrijpen ter promotie.
Dat kan volgens hem het best
door een tekst van de schrijver
over te zetten op een muur.
Hij stelt dat Nescio met zeer wei
nig woorden een heel duidelijk
beeld oproept van Zeeland. Als
voorbeeld noemt Maas 'Noord-Be
veland, nix gedaan als je spleen
hebt'. Maas wist eerst niet wat
spleen was maar weet nu dat het
een half ironische naam voor een
licht depressieve gemoedsgesteld
heid is. Hij kan zich voorstellen
dat iemand die spleen heeft, niet
vrolijk wordt van het uitkijken
over de Noord-Bevelandse pol
ders. Een andere zin die hem zeer
raakt is: 'De eene golf rolt over de
andere en daarna zie je ze nooit
weer om, zoo leef ik hier, de uren be
tekenen hoogstens eten, overigens is
't water hoog of 't is laag en als 't
een tijdje donker is ga je naar bed.'
De Kapellenaar noemt Nescio ook
iemand die zeer opkwam voor de
Zeeuwse taal. 'Als je dat volk hier
hoort praten dan merkje wat taal is.
Ze zeggen niet veel en 't is altijd 't
zelfde maar 't is altijd 't zelfde zoo
als 't Veersche Gat en de plaat en 't
tij en de zee altijd 't zelfde zijn, dat
wil zeggen heelemaal niet altijd 't
zelfde als je 't maar weet.'
Wat taal is, dat weten de Zeeuw
en, citeert Maas de schrijver. „Het
is een ongekend compliment van
de taalvernieuwer Nescio aan een
provincie die al eeuwen aan een
diepgeworteld taalkundig minder
waardigheidscomplex lijdt." Daar
om alleen al moet er volgens hem
iets van een eerbewijs komen voor
Nescio. Tevens zegt hij dat duide
lijk is geworden dat Nescio's be
zoek aan Zeeland in de zomer van
1908 bepalend is voor het latere
werk van de schrijver. „De hoofd
persoon uit het boek De Uitvreter
is gemodelleerd naar een Veers ka
rakter."
Schrijver en dichter Jan ).B. Kui
pers uit Kattendijke en oud-hoofd
redacteur van Omroep Zeeland
Flip Feij uit Vlissingen behoren tot
de mensen die vinden dat het idee
van Maas uitgevoerd moet wor
den. Kuipers: „Nescio schetste met
weinig woorden een treffend
beeld van Zeeland."
Wel denken Kuipers en Feij ver
schillend over de manier waarop
Nescio geëerd moet worden. Kui
pers ziet een tekst, groot op een
muur, wel zitten. Feij vindt zoiets
juist niet passen bij deze schrijver.
Wat hem betreft wordt het iets
veel kleiners, 'iets voor de echte
fijnproever'. Zijn idee is een soort
speurtocht door Veere, van woord
naar woord. En elk woord zou vol
gens hem enigszins verstopt moet
zijn zodat er wat moeite gedaan
moet worden om alles te lezen.
Stichting Delta Cultureel, de cultu
rele organisatie in Veere, reageert
verbaasd op het idee van Maas.
Voorzitter Hans Muschter heeft er
nog niets van gehoord maar wil
graag met Maas praten en samen
kijken of het plan uitvoerbaar is.
Kort geleden kwamen twee brieven voor de
dag, geschreven door de jonge Frits Grönloh,
de latere schrijver Nescio, aan zijn vrouw
Agaat Tiket. Grönloh was in juli 1908 veertien dagen
in Middelburg en Veere. Zijn hoogzwangere vrouw
was thuisgebleven. Aanvankelijk kon de schrijver zijn
draai niet vinden maar dan wordt hij gegrepen door
Veere en het dagelijks leven daar. Hij geeft zich geheel
over aan het ritme van de getijden en het uitvaren en
binnenkomen van de boten, gaat mee met de vissers,
zit uren op de toren van de Grote Kerk en verliest ie
der besef van tijd en plaats.
De beide brieven en een nawoord zijn gepubliceerd
in 'Brieven uit Veere'. In dat nawoord gaat Nes-
cio-kenner Lieneke Frerichs in op de omstandighe
den rondom de Zeeuwse ervaring van Grönloh en op
de relatie met het verhaal De uitvreter en andere tek
sten van Nescio over Veere.
daar wel aan hield, kreeg een groe
ne kaart, twijfelgevallen kregen
geel. Elk jaar worden snelheidscon
troles gehouden door de politie,
Veilig Verkeer Nederland en
schoolkinderen. De controle in de
Stromenwijk was de vijfde dit jaar.
Op 30 maart is de laatste, in Kla-
renbeek.
door Theo Giele
middelburg - Woningcorporatie
Woongoed Middelburg wil ook
met huurders van woningen met
een gemiddeld energieverbruik pra
ten over energiebesparende maatre
gelen. Dat zei directeur Eric de
Ceuster gistermorgen bij de presen
tatie van een zogeheten energie
scan van een woning aan het Ger
vinsland in Dauwendaele.
In deze straat doen 24 huishou
dens mee aan de actie Klimaat
straatfeest. Deze actie wil mensen
aansporen om gezamenlijk in de
straat aan energiebesparing te
doen. In Zeeland wordt de actie ge
coördineerd door de Zeeuwse Mi
lieu Federatie. Gervinsland is op
dit moment koploper in de provin
cie Zeeland. De 500 actiefste stra
ten in het land krijgen een Klimaat
straatfeest op 29 mei. Straten kun
nen nog steeds aanmelden tot eind
maart op www.klimaatfeest.nl.
De familie Momberger had in het
kader van de actie een energiescan
gewonnen. Een student van de Ho
geschool Zeeland had met speciale
apparatuur in beeld gebracht waar
langs warmte de woning uit lekt
Met eenvoudige maatregelen is
nog energiewinst te behalen.
Woongoed kondigde onlangs aan
om de komende tien jaar dertig
miljoen euro te investeren in ener
giebesparende maatregelen. Dat
geld gaat naar drieduizend wonin
gen die nu slechter dan gemiddeld
scoren als het gaat om energiever
bruik, woningen in de categorie E
en F. Een bewoonster van Gervins
land die haar woning van Woon
goed heeft gekocht, vertelde dat al
leen al het plaatsen van dubbel
glas op de bovenverdieping en het
plaatsen van een beter sluitende
deur, jaarlijks een paar honderd eu
ro aan stookkosten scheelt.
De huurwoningen aan het Gervins
land hebben een energielabel D,
bijna C, en vallen dus buiten het
verbeteringsprogramma van
Woongoed.
„Maar", zei directeur De Ceuster.
„dat betekent niet dat we bij deze
woningen niets zullen doen. In sa
menspraak met de bewoners kij
ken we of we bij uitvoering van on
derhoud ook op eenvoudige wijze
energiebesparende maatregelen
kunnen treffen."
van €41,00
Nero 30x60cm
Etten-Leur.Tel 076-5048800
www.janvansundert.nl
£-» Jan-van
^unclert
